• 10 października br. odbyło się posiedzenie Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN) w Luksemburgu.
• Polskę reprezentował podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jurand Drop.
• Ministrowie dyskutowali m.in. o zmianach w opodatkowaniu akcyzą wyrobów tytoniowych, propozycjach nowych zasobów własnych UE oraz Unii Oszczędności i Inwestycji.

Dyrektywa tytoniowa

Ministrowie zapoznali się z prezentacją Komisji Europejskiej (KE) dotyczącą projektu dyrektywy modernizującej obecny reżim prawny w zakresie struktury oraz stawek akcyzy na tytoń i substytuty wyrobów tytoniowych. Proponowane zmiany są potrzebne z uwagi na rozwój rynku i konieczność wyeliminowania luk prawnych związanych ze zróżnicowaniem systemów podatkowych w państwach członkowskich. Polska pozytywnie ocenia propozycje KE, które pozwolą ograniczyć zaburzenia konkurencji i usprawnią funkcjonowanie rynku wewnętrznego, a także propozycje harmonizacji akcyzy dotyczącej nowych produktów tytoniowych i nikotynowych. Wpisują się one w podejmowane w Polsce działania obejmujące m.in. objęcie opodatkowaniem nowych produktów tytoniowych i nikotynowych. 

Nowe zasoby własne

Ministrowie omówili propozycje nowych źródeł dochodów dla budżetu UE (tzw. zasoby własne), które mają zapewnić odpowiednie finansowanie wydatków UE. Polska jest otwarta na dyskusję o wprowadzeniu nowych zasobów własnych, które pomogą w ograniczaniu obciążeń budżetów krajowych w związku z rosnącymi wydatkami budżetu UE. Nowe dochody powinny zapewniać nowe środki, które do tej pory nie stanowiły dochodów budżetów krajowych. Ważne jest, by zmiany w systemie zasobów własnych nie obciążały nadmiernie mniej zamożnych państw członkowskich. 

Unia Oszczędności i Inwestycji

Komisja Europejska przedstawiła najważniejsze założenia rekomendacji w zakresie tworzenia kont oszczędnościowo-inwestycyjnych (Savings and Investment Accounts). To narzędzie, które ma ułatwić i upowszechnić inwestowanie przez obywateli oraz dać im możliwość lepszego zarządzania oszczędnościami. Polska dostrzega potencjał w rozwoju europejskich rynków kapitałowych i popiera działania mające na celu zwiększenie udziału kapitału prywatnego w inwestycjach na rynkach kapitałowych. W Polsce prowadzone są obecnie prace nad własną propozycją osobistych kont inwestycyjnych (OKI), która ma na celu zachęcenie Polaków do rozpoczęcia inwestowania na preferencyjnych warunkach podatkowych. Proponowane zmiany stworzą realną zachętę do oszczędzania i inwestowania w Polsce.

Agresja Rosji na Ukrainę

Ministrowie omówili sytuację gospodarczą w związku z agresją Rosji na Ukrainę. Zapoznali się z informacjami o wdrażaniu instrumentów pomocowych dla Ukrainy oraz stanem prac nad 19. pakietem sankcji. Omówili również możliwości dalszego wspierania Ukrainy i zaadresowania jej potrzeb finansowych.

Koordynacja polityki gospodarczej

Rada zapoznała się ze stanem wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz przyjęła decyzję wykonawczą zatwierdzającą zmiany w Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności Hiszpanii.

Ministrowie podsumowali tegoroczną edycję Semestru Europejskiego, omówili wnioski wynikające z przebiegu tego procesu w 2025 r., który pod względem czasowym i proceduralnym był wymagający z uwagi na późną publikację tzw. pakietu wiosennego Semestru Europejskiego.

Ponadto, Rada przyjęła pozytywną rekomendację w zakresie uruchomienia krajowej klauzuli wyjścia dla Niemiec. Tym samym dołączą one do grona 15 pozostałych państw członkowskich (w tym Polski), które uruchomiły już krajowe klauzule umożliwiające odejście od zaleconej wcześniej przez Radę ścieżki wydatków o maksymalnie 1,5% PKB rocznie ze względu na przyrost wydatków na obronność. Tą samą decyzją Rada przyjęła również rekomendację w sprawie średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego dla Niemiec. 

Inne kwestie

Ministrowie omówili możliwości tworzenia lepszego prawa i poprawy wydajności procesu oceny skutków regulacji na każdym etapie procesu legislacyjnego. Oceny gospodarcze legislacji unijnej są ważnym elementem identyfikowania i eliminowania zbędnych obciążeń regulacyjnych, wspierania konkurencyjności, innowacyjności i przyjaznego otoczenia biznesowego.

Ponadto, Rada zatwierdziła konkluzje na temat finansowania działań klimatycznych, będące wytycznymi UE na nadchodzącą Konferencję Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu 2025 (COP30).

Ministrowie poparli również mandat UE na spotkanie G20 na szczeblu ministrów finansów i prezesów banków centralnych oraz oświadczenie Przewodniczącego Rady ECOFIN na spotkanie IMFC, odbywające się 15-17 października w Waszyngtonie.

Ponadto 9 października br. odbyło się posiedzenie Eurogrupy w formacie rozszerzonym, na którym ministrowie podsumowali prace w zakresie rozwoju Unii Rynków Kapitałowych oraz omówili aktualne trendy na rynku stabilnych kryptowalut (tzw. stablecoins).