Szacunkowe wykonanie budżetu państwa w okresie styczeń - wrzesień 2025 r.
15.10.2025
Szacunkowe wykonanie budżetu państwa w okresie styczeń – wrzesień 2025 r. w stosunku do ustawy budżetowej na 2025 r. wyniosło:
- dochody 415,6 mld zł, tj. 65,7%
- wydatki 617,0 mld zł, tj. 66,9%
- deficyt 201,4 mld zł, tj. 69,8 %
Dochody budżetu państwa w okresie styczeń – wrzesień 2025 r.
W warunkach porównywalnych, tj. bez reformy udziałów JST, dochody budżetu państwa w okresie styczeń-wrzesień wyniosłyby 509,1 mld zł, tj. 93,5 mld zł więcej i byłyby o 48,9 mld zł wyższe niż w analogicznym okresie poprzedniego roku, tj. 10,6% więcej w ujęciu r/r. Oznacza to, że spadek dochodów r/r jest jedynie efektem innego podziału wpływów z PIT i CIT między budżet państwa a JST.
W okresie styczeń – wrzesień 2025 r. dochody budżetu państwa wyniosły 415,6 mld zł i były niższe
o ok. 44,6 mld zł (tj. 9,7%) w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego (460,2 mld zł, tj. 73,5% planu, tj. znowelizowanej ustawy budżetowej na 2024 r.).
Dochody podatkowe budżetu państwa wyniosły 365,8 mld zł i były niższe w stosunku do wykonania w okresie styczeń – wrzesień 2024 r. o ok. 45,6 mld zł (tj. 11,1%), w tym:
- dochody z podatku VAT wyniosły 240,3 mld zł i były wyższe o ok. 23,1 mld zł (tj. 10,6%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – wrzesień 2024 r.,
- dochody z podatku akcyzowego wyniosły 67,9 mld zł i były wyższe o ok. 2,1 mld zł (tj. 3,2%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – wrzesień 2024 r.,
- dochody z podatku PIT wyniosły -7,1 mld zł i były niższe o 75,5 mld zł w stosunku do wykonania w okresie styczeń – wrzesień 2024 r. W warunkach porównywalnych, bez reformy dochodów JST, dochody budżetu państwa z PIT wyniosłyby ok. 77 mld zł, tj. 12,6% więcej r/r,
- dochody z podatku CIT wyniosły 48,1 mld zł i były wyższe o ok. 2,9 mld zł (tj. 6,4%), w stosunku do wykonania w okresie styczeń – wrzesień 2024 r. W warunkach porównywalnych, bez reformy dochodów JST, dochody budżetu państwa z CIT wyniosłyby ok. 53,7 mld zł, tj. 18,7% więcej r/r.
W okresie styczeń – wrzesień 2025 r. wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło 48,4 mld zł i było wyższe o ok. 0,9 mld zł (tj. 2,0%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – wrzesień 2024 r.
Porównując dane o wykonaniu dochodów budżetu państwa w zakresie PIT i CIT do wykonania z 2024 r. należy pamiętać, że od 2025 r. w życie weszła reforma finansowania samorządów, która zmieniła udziały jst w PIT i CIT. Wobec tego udziały przypadające budżetowi państwa są nieporównywalne między tymi latami.
Wysokość udziałów przekazanych JST z tytułu udziału w dochodach z PIT w okresie styczeń-wrzesień 2025 r. wyniosła 147,2 mld zł. W porównaniu z kwotą 54,7 mld zł przekazaną w analogicznym okresie poprzedniego roku stanowi to wzrost o 92,5 mld zł (169,2%) r/r. W okresie styczeń-wrzesień 2025 r., całkowite wpływy sektora finansów publicznych (tj. budżetu państwa i JST) z PIT wyniosły 140,2 mld zł i były wyższe o 17,1 mld zł (13,9%) w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku. Na styczeń oraz luty 2025 r. zostały przypisane raty w wysokościach po 2/13 kwoty udziałów zaplanowanej na cały rok. Pozostałe raty w kolejnych miesiącach roku budżetowego 2025 stanowią 1/13 kwoty zaplanowanej na cały rok.
W przypadku dochodów budżetu państwa z podatku akcyzowego należy pamiętać o zmianach, które weszły w życie od 2025 r. Od 1 stycznia 2025 r. o 5% wzrosła akcyza na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie. Dla wyrobów tytoniowych i nowatorskich dotychczasowe stawki akcyzy obowiązywały do końca lutego 2025 r.
Wydatki budżetu państwa w okresie styczeń – wrzesień 2025 r.
Wykonanie wydatków budżetu państwa w okresie styczeń – wrzesień 2025 r. wyniosło 617,0 mld zł tj. 66,9 % planu, jednocześnie było wyższe o ok. 49,5 mld zł (tj. 8,7 %) w stosunku do tego samego okresu roku 2024 (567,5 mld zł, tj. 65,5% planu).
Porównując wykonanie wydatków po wrześniu 2025 r. z okresem styczeń – wrzesień 2024 r. ich wyższe wykonanie wynika z przekazania środków w łącznej wysokości 50,1 mld zł:
- w marcu i wrześniu br. w kwocie ok. 34,1 mld zł z części 20 - Gospodarka na spłatę zobowiązań z tytułu obligacji wraz z odsetkami Polskiego Funduszu Rozwoju S. A. wyemitowanych w roku 2020 na sfinansowanie rządowego programu „Tarcz Finansowych”,
- w lipcu br. w kwocie 16 mld zł z części 19 - Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe, do Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na sfinansowanie zobowiązań wyemitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego w latach 2020-2023.
Po wrześniu 2025 r. najwyższe kwotowo wydatki odnotowano w następujących częściach budżetu państwa:
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w wysokości 133,2 mld zł, tj. 67,1% planu,
- Obrona Narodowa – w wysokości 70,6 mld zł, tj. 59,5% planu,
- Obsługa długu Skarbu Państwa – w wysokości 45,8 mld zł, tj. 60,6% planu,
- Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego – w wysokości 40,6 mld zł, tj. 80,6% planu,
- Budżety Wojewodów – w wysokości 40,5 mld zł, tj. 70,5% planu,
- Zdrowie – w wysokości 35,3 mld zł, tj. 82,3% planu,
- Sprawy wewnętrzne – w wysokości 33,3 mld zł, tj. 67,5% planu,
- Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe - w wysokości 28,0 mld zł, tj. 84,4% planu,
- Środki własne UE – w wysokości 26,3 mld zł, tj. 75,8% planu,
- Szkolnictwo wyższe i nauka – w wysokości 24,5 mld zł, tj. 73,9% planu.
Ponadto, w stosunku do analogicznego okresu roku 2024 r. wyższe wykonanie odnotowano m.in:
w części 46 – Zdrowie, przekazano więcej o 18,0 mld zł, w związku z przekazaniem dotacji dla Narodowego Funduszu Zdrowia oraz środków na staże i specjalizacje medyczne, a także działalność dydaktyczną i badawczą;
w części 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazano więcej o ponad 8,5 mld zł, co związane było z realizacją programu „Aktywny rodzic” (program wspierania rodziców w skutecznym łączeniu ról rodzinnych z aktywnością zawodową wystartował od października 2024 r.) oraz wypłatą świadczeń wspierających (celem których jest udzielenie osobom z niepełnosprawnością pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych), ponadto wydatki ZUS uwzględniają już waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2025 r. Dodatkowo 1 lipca 2025 r. rozpoczęto wypłatę środków na realizację tzw. „renty wdowiej”, która umożliwia łączenie renty rodzinnej po zmarłym małżonku z własnym świadczeniem emerytalno-rentowym. Natomiast w zakresie dotacji przekazanej do FUS na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo wykonanie wyniosło 39,5 mld zł i było wyższe od wykonania po dziewięciu miesiącach 2024 r. jedynie o 0,4 mld zł tj. o ok. 0,9%;
w części 79 – Obsługa długu Skarbu Państwa przekazano więcej środków na wydatki o 6,2 mld zł, co było wypadkową wzrostu obsługiwanego zadłużenia, spadku stóp na rynku krajowym i bieżącego rozkładu jego obsługi;
w części 29 – Obrona narodowa wykonanie było wyższe o 4,4 mld zł, m.in. w związku z zakupem sprzętu i uzbrojenia wojskowego;
w części 39 – Transport przekazano więcej o 2,8 mld zł, m.in. w związku ze wzrostem kwoty dotacji podmiotowej na realizację programu wieloletniego "Rządowy Program wsparcia zadań zarządców infrastruktury kolejowej, w tym w zakresie utrzymania i remontów, do 2028 roku";
w części 84 – Środki własne UE przekazano więcej o 2,4 mld zł co wynika przede wszystkim z wyższego poziomu wydatków budżetu UE w br. w porównaniu do roku ubiegłego oraz z wyższych wpłat do UE z tytułu opłat celnych w wyniku wyższego ich poboru na granicach;
w części 42 – Sprawy wewnętrzne przekazano więcej o 1,9 mld zł, m.in. w związku z przekazaniem dotacji celowej dla Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych oraz na budowę i modernizację zabezpieczenia granicy państwowej na odcinkach rzecznych i lądowych granicy z Białorusią;
w części 28 – Szkolnictwo wyższe i nauka wykonanie było wyższe o 1,6 mld zł, co wynikało przede wszystkim ze wzrostu kwoty subwencji przekazanej dla szkół wyższych w porównaniu z tym samym okresem roku 2024 r;
Natomiast w ramach części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego wykonanie było niższe o 55,5 mld zł, z uwagi na zmianę ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która wprowadziła istotne zmiany m.in. w zasadach ustalania subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. Od 2025 r. subwencja ogólna ma charakter uzupełniający, stąd niższa, w porównaniu do roku 2024, kwota wydatków dla tej części. JST mają zwiększone udziały w podatkach PIT i CIT.
Więcej informacji nt. szacunkowego wykonania budżetu państwa.