W trakcie panelu, prezentującym najlepsze praktyki w zakresie ochrony przyrody z całego świata, wiceminister Golińska zwróciła uwagę, że Polska od wieków charakteryzowała się bogactwem przyrodniczym, wyrażającym się w zróżnicowaniu siedlisk i wielością gatunków.

Od wieków podejmowane były również liczne działania, które spełniają dzisiejsze definicje „działań proprzyrodniczych”

– powiedziała.

Wiceminister zaznaczyła, że gatunkiem nierozerwalnie związanym z Puszcza Białowieską, będącym zarazem ikoną ochrony przyrody w Polsce, jest żubr. Niegdyś zasiedlający cały obszar Europy, wraz z przekształceniami siedlisk – wycinką puszcz, i bezpośrednią eksploatacją gatunku stopniowo zanikał na coraz większych obszarach.

W Polsce już w XVI w. wprowadzono zakaz polowań na żubry. Pomimo tego liczebność gatunku stale spadała. Jeszcze w 1915 r. w Puszczy Białowieskiej żyło 727 żubrów, ale 4 lata później, w 1919 r. specjalna komisja, która miała określić liczebność populacji nie znalazła już żadnego żyjącego osobnika

– wyjaśniła.

Jak przypomniała Małgorzata Golińska, Główny Konserwator Przyrody, w latach 1920-25 utworzono w Polsce liczne rezerwaty przyrody, a już w 1921 roku na obszarze Puszczy Białowieskiej utworzono tereny chronione, które zostały przekształcone w Białowieski Park Narodowy. Niedługo potem, na początku lat 30. XX w., zaczęto tworzyć kolejne parki narodowe. Także żubr – majestatyczny symbol dzikiej przyrody – znalazł się w centrum działań proprzyrodniczych odrodzonej Rzeczpospolitej. Pierwsze 3 żubry sprowadzono do Białowieży w 1929 r.

Tytaniczna praca pokoleń polskich przyrodników, w tym naukowców i leśników przyniosła wymierny efekt – łącznie na świecie bytuje ponad 9000 żubrów, z tego ponad 2300 – w Polsce. Większość stad w naszym kraju to stada wolnościowe. W Puszczy Białowieskiej obecnie 715 osobników swobodnie przemieszcza się po całym jej terenie

– poinformowała wiceminister.

Oczywiście obecność tak dużych zwierząt pociąga za sobą również wyzwania, dotyczące m.in. łagodzenia powstających konfliktów. Stąd też polskie prawo przewiduje interwencję Państwa i w uzasadnionych przypadkach wypłatę odszkodowań za szkody wyrządzone zarówno przez żubry, jak i inne wybrane gatunki zwierząt chronionych – wilki, niedźwiedzie, rysie i bobry

– dodała.

Wiceminister klimatu i środowiska podkreśliła także, że w Polsce prowadzone są liczne działania skierowane na restytucję i ochronę wielu innych gatunków zwierząt. Można przywołać tu np. przywrócenie polskiej przyrodzie unikalnej populacji nadrzewnej sokoła wędrownego. Innym przykładem działań na rzecz przywrócenia gatunków może być niepylak apollo, gatunek „parasolowy”, istotny dla ochrony różnorodności biologicznej i mozaiki siedlisk.

Podczas konferencji „World Wildlife Day” wiceminister Golińska zaznaczyła, że w Polsce istnieją obecnie 23 parki narodowe, ponad 1500 rezerwatów przyrody, ponad 120 parków krajobrazowych, a ok. 20% powierzchni kraju objęte jest Europejską Siecią Obszarów Natura 2000. Łącznie, różnymi obszarowymi formami ochrony przyrody objętych jest ponad 39% powierzchni Polski.

Zdaniem Małgorzaty Golińskiej jednym z priorytetów Polski jest obecnie budowanie przychylności i wsparcia ze stron lokalnych społeczności dla idei tworzenia obszarów chronionych i działań proprzyrodniczych.

W projektowanej ustawie o parkach narodowych proponujemy – wraz z tworzeniem nowych parków narodowych – przygotowanie przez rząd programu rozwoju dla gmin, na obszarze których znajdują się parki narodowe wraz ze wskazaniem źródeł finansowania. Szukamy również innych zachęt – jak np. dedykowane gminom parkowym programy czy też preferencje w dostępie do środków zewnętrznych, które mogłyby być użyte do wsparcia inwestycji realizowanych na ich terenie

– dodała.