Układy indemnizacyjne

W latach 1948-1971 Polska zawarła międzynarodowe umowy o uregulowaniu wzajemnych roszczeń finansowych (tzw. układy indemnizacyjne) z rządami Republiki Austrii, Królestwa Belgii, Królestwa Danii, Republiki Francuskiej, Królestwa Grecji, Królestwa Holandii, Kanady, Księstwa Liechtenstein, Wielkiego Księstwa Luksemburga, Królestwa Norwegii, Stanów Zjednoczonych Ameryki, Konfederacji Szwajcarskiej, Królestwa Szwecji, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii.

Układy te miały na celu uregulowanie spraw wynikających z roszczeń zagranicznych osób prawnych i fizycznych, powstałych w związku z nacjonalizacją i wywłaszczeniem po drugiej wojnie światowej mienia, w tym nieruchomości. Regulacja polegała na:

• przekazaniu przez Polskę do państwa–strony układu środków finansowych na pokrycie roszczeń osób uprawnionych do otrzymania odszkodowania wg kryteriów określonych w danym układzie indemnizacyjnym,
• zwolnieniu Polski z odpowiedzialności za roszczenia spełniające kryteria określone w danym układzie indemnizacyjnym,
• przyznaniu odszkodowań przez organy poszczególnych państw – stron układów indemnizacyjnych w sposób autonomiczny, to jest według własnych kryteriów i decyzji.

Wykazy nieruchomości objętych układami indemnizacyjnymi

Ministerstwo Finansów opracowuje dokumentację dotyczącą nieruchomości objętych skutkami umów, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 1968 r. o dokonywaniu w księgach wieczystych wpisów na rzecz Skarbu Państwa w oparciu o międzynarodowe umowy o uregulowaniu roszczeń finansowych (Dz. U. z 2023 r., poz. 634). W oparciu o dane ustalone na podstawie tej dokumentacji opracowywane są wykazy nieruchomości, za które według aktualnego stanu wiedzy odszkodowanie zostało przyznane.

Przygotowane zostało nowe narzędzie – wyszukiwarka ARCHEO BIP – umożliwiające wyszukanie nieruchomości objętych układami odszkodowawczymi.

Wyszukiwarka zawiera obecnie te dane o odszkodowanych nieruchomościach, które zostały już opracowane. Kolejne informacje będą wprowadzane w miarę postępu prac.

Wyszukiwarka ARCHEO BIP pozwala w prosty i szybki sposób zapoznać się z najbardziej aktualnymi danymi o odszkodowanych nieruchomościach. Stosowany dotychczas sposób publikacji – wykazy w formie plików pdf na stronie Ministerstwa Finansów oraz obwieszczenia w dziennikach urzędowych – nie umożliwiały szybkiej aktualizacji danych, dlatego te sposoby publikacji nie będą kontynuowane.