33. Kogo należy zgłosić jako beneficjenta rzeczywistego w spółce komandytowej, w której jedynym komplementariuszem jest spółka z o.o. a jedynym komandytariuszem osoba fizyczna?

Zgodnie z definicją beneficjenta rzeczywistego zawartą w art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r., poz. 971), beneficjentem rzeczywistym spółki może być jedynie osoba fizyczna.

W związku z powyższym w celu ustalenia beneficjenta rzeczywistego (beneficjentów rzeczywistych) należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na spółkę z o.o. będącą jedynym komplementariuszem spółki komandytowej zgłaszającej informacje o beneficjentach rzeczywistych do CRBR. W spółce z o.o. należy ustalić osoby fizyczne, które zgodnie z definicją zawartą w ww. artykule są beneficjentami rzeczywistymi spółki komandytowej (mając na uwadze, że nie każdy beneficjent rzeczywisty spółki z o.o. musi jednocześnie być beneficjentem rzeczywistym spółki komandytowej, która zgłasza informacje do CRBR) i  powyższe osoby fizyczne zgłosić do CRBR jako beneficjentów rzeczywistych spółki komandytowej. Należy również pamiętać, że komandytariusze spółki komandytowej, jeśli spełniają przesłanki zawarte w definicji ustawowej beneficjenta rzeczywistego, również powinni zostać zgłoszeni do CRBR.

Sposób ustalenia beneficjenta rzeczywistego opisany jest w odpowiedzi nr 27.

34. Zidentyfikowany przez spółkę beneficjent rzeczywisty posiada więcej niż jeden rodzaj uprawnień czyniących go beneficjentem rzeczywistym w danej spółce. Czy w formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” należy wskazać wszystkie uprawnienia, które posiada beneficjent rzeczywisty zidentyfikowany przez spółkę czy wystarczy wskazać tylko jedno z nich?

W formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” w polu 17 „Charakter uprawnień przysługujących Beneficjentowi/Informacja o reprezentacji” do wyboru są następujące opcje „bezpośrednie uprawnienia właścicielskie”, „pośrednie uprawnienia właścicielskie” oraz „inne uprawnienia”. Spośród powyższych opcji należy wybrać te uprawnienia, które powodują, że dana osoba jest beneficjentem rzeczywistym danej spółki.

W przypadku gdy dana osoba  fizyczna zidentyfikowana jako beneficjent rzeczywisty, zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r., poz. 971), posiada więcej niż jeden rodzaj uprawnień, to w formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” należy zgłosić jej dane wskazując wszystkie rodzaje uprawnień jakie posiada.

Dodanie uprawnień odbywa się poprzez kliknięcie przycisku "+Dodaj informacje o udziałach lub uprawnieniach beneficjenta/informację o reprezentacji ".

35. Kto jest beneficjentem rzeczywistym w przypadku spółek osobowych?

W celu wskazania beneficjenta rzeczywistego w spółkach osobowych należy zastosować art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r., poz. 971),  zwracając szczególną uwagę na część ogólną definicji, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (wprowadzenie do wyliczenia), zgodnie z którą przez beneficjenta rzeczywistego  rozumie się osobę fizyczną lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę.

Ustawowa definicja beneficjenta rzeczywistego stanowi katalog otwarty, a wyliczenie potencjalnych beneficjentów rzeczywistych zawarte w lit. a-c dotyczy osób prawnych, trustów oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i ma charakter przykładowy.

Ustalając beneficjenta rzeczywistego w spółce osobowej, należy wziąć pod uwagę posiadane przez osobę fizyczną m.in. prawo do reprezentowania spółki, prawo do prowadzenia spraw spółki, prawo do głosowania. Przykładowo w spółce jawnej co do zasady beneficjentami rzeczywistymi są wszystkie osoby fizyczne będące wspólnikami tej spółki (co nie wyklucza wskazania innych osób jako beneficjentów rzeczywistych - ogólne zasady ustalania beneficjentów rzeczywistych znajdują się w odpowiedzi nr 27). 

Należy również zwrócić uwagę na odpowiedź do pytania nr 33.

36. W jaki sposób w formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” jako beneficjenta rzeczywistego spółki komandytowej należy zgłosić jej komandytariusza, który jest jednocześnie właścicielem ponad 25% udziałów spółki z o.o. będącej jedynym komplementariuszem tej spółki?

W formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” w polu 17 „Charakter uprawnień przysługujących Beneficjentowi/Informacja o reprezentacji” do wyboru są następujące opcje „bezpośrednie uprawnienia właścicielskie”, „pośrednie uprawnienia właścicielskie” oraz „inne uprawnienia”. Spośród powyższych opcji należy wybrać te uprawnienia, które powodują, że dana osoba jest beneficjentem rzeczywistym danej spółki.

W przypadku gdy daną osobę  fizyczną zidentyfikowano jako beneficjenta rzeczywistego, zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r., poz. 971), ze względu na posiadane uprawnienia jako komandytariusz spółki komandytowej (rubryka „bezpośrednie uprawnienia właścicielskie”) oraz jednocześnie ze względu na posiadane uprawnienia  jako udziałowiec spółki z o.o. będącej jedynym komplementariuszem spółki komandytowej (rubryka „pośrednie uprawnienia właścicielskie”), to w formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” należy zgłosić jej dane wskazując wszystkie rodzaje uprawnień właścicielskich jakie posiada.

Dodanie uprawnień odbywa się poprzez kliknięcie przycisku "+Dodaj informacje o udziałach lub uprawnieniach beneficjenta/informację o reprezentacji ".

37. Jaki charakter uprawnień przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu należy wybrać w polu nr 17 „Charakter uprawnień przysługujących Beneficjentowi/Informacja o reprezentacji” znajdującym się w formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych”?

W formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” w polu 17 „Charakter uprawnień przysługujących Beneficjentowi/Informacja o reprezentacji” do wyboru są następujące opcje „bezpośrednie uprawnienia właścicielskie”, „pośrednie uprawnienia właścicielskie” oraz „inne uprawnienia” (opcja "reprezentant" dotyczy danych "członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania spółki" nie "danych identyfikacyjnych beneficjenta rzeczywistego spółki").

W formularzu należy zgłosić dane wskazując wszystkie rodzaje uprawnień osoby fizycznej (jedno lub więcej uprawnień), które powodują, że jest ona beneficjentem rzeczywistym tej spółki.

• W sytuacji gdy osoba fizyczna posiada w sposób bezpośredni uprawnienia wynikające z prawa własności, odpowiednią liczbę udziałów/akcji w stosunku do zgłaszanej spółki, należy wybrać opcję „Bezpośrednie uprawnienia właścicielskie” i w kolejnych polach 18, 19 i 20 wskazać dane dotyczące własności.

Przykładowo: w polu 18 „Rodzaj uprawnień właścicielskich”:

- jeśli beneficjentem rzeczywistym spółki jawnej jest jej wspólnik, którego wartość wkładu została określona na 20 000 zł,   należy wybrać „wspólnik spółki jawnej” następnie w polu 19 ‘Jednostka miary’ = „PLN”, w polu 20 ‘Wartość’ = „20 000”,

- jeśli beneficjentem rzeczywistym spółki komandytowej jest komplementariusz, którego wartość wkładu została określona na 5 000 zł, należy wybrać „wspólnik spółki komandytowej – komplementariusz” następnie w polu 19 ‘Jednostka miary’ = „PLN”, w polu 20 ‘Wartość’ = „5 000”,

- jeśli beneficjentem rzeczywistym spółki komandytowo-akcyjnej jest jej akcjonariusz posiadający 100% akcji należy wybrać „wspólnik spółki komandytowo-akcyjnej – akcjonariusz” następnie w polu 19 ‘Jednostka miary’ = „%”, w polu 20 ‘Wartość’ = „100”,

- jeśli beneficjentem rzeczywistym spółki z o.o. jest jej udziałowiec posiadający udziały o wartości 10 000 zł (co stanowi 50% ogólnej liczby udziałów), należy wybrać „wspólnik spółki z o.o.” następnie w polu 19 ‘Jednostka miary’ = „PLN”, w polu 20 ‘Wartość’ = „10 000”,

- jeśli beneficjentem rzeczywistym spółki akcyjnej jest jej akcjonariusz posiadający 26% akcji – należy wybrać „akcjonariusz spółki akcyjnej” następnie w polu 19 ‘Jednostka miary’ = „%”, w polu 20 ‘Wartość’ = „26”.

• W sytuacji gdy osoba fizyczna posiada w sposób pośredni uprawnienia wynikające z prawa własności, odpowiednią liczbę udziałów/akcji w stosunku do zgłaszanej spółki, należy wybrać opcję „Pośrednie uprawnienia właścicielskie” i w polu 23 „Pośrednie uprawnienia właścicielskie” te uprawnienia opisać. Należy opisać stan faktyczny, w taki sposób, aby zapis był jasny, zrozumiały i nie budził zastrzeżeń (wskazać dokładne nazwy spółek, powiązania).

Przykładowo: w polu 23 „Pośrednie uprawnienia właścicielskie”:

- jeśli beneficjentem rzeczywistym jest 100% udziałowiec spółki z o.o. będącej właścicielem 30% akcji w spółce akcyjnej np.: posiadanie 100% udziałów w spółce z o.o. (nazwa spółki) będącej właścicielem 30% akcji zgłaszanej spółki akcyjnej (nazwa spółki),

- jeśli beneficjentem rzeczywistym jest 50% udziałowiec spółki z o.o. będącej komplementariuszem w spółce komandytowej np.: posiadanie 50% udziałów w spółce z o.o. (nazwa spółki) będącej komplementariuszem w zgłaszanej spółce (nazwa spółki).

• W sytuacji gdy osoba fizyczna posiada inne uprawnienia niż wynikające z prawa własności i sprawuje kontrolę nad czynnościami/działaniami zgłaszanej spółki, należy wybrać opcję „Inne uprawnienia’” i opisać w polu 24. ,,Inne uprawnienia" rolę w jakiej występuje beneficjent rzeczywisty. Należy opisać stan faktyczny, w taki sposób, aby zapis był jasny, zrozumiały i nie budził zastrzeżeń (wskazać dokładne nazwy spółek i rodzaje uprawnień).

Przykładowo:  w polu 24  „Inne uprawnienia”:

- jeśli beneficjentem rzeczywistym jest osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad spółką w przypadku określonym w art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret (-) czwarte ustawy np. osoba uprawniona do kierowania polityką finansową i operacyjną jednostki zależnej z ramienia jednostki dominującej (nazwa jednostki),

- jeśli beneficjentem rzeczywistym jest osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w spółce w przypadku określonym w art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret (-) piąte ustawy np. prezes zarządu zgłaszanej spółki z o.o. (nazwa spółki),  prokurent oddziałowy zgłaszanej spółki akcyjnej (nazwa spółki),

- jeśli beneficjentem rzeczywistym jest osoba fizyczna sprawująca kontrolę, wynikającą z części ogólnej definicji, o której mowa art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (wprowadzenie do wyliczenia) np. współmałżonek udziałowca wywierający decydujący wpływ na działania spółki (nazwa spółki).

38. Podczas dokonywania zgłoszenia do CRBR nie wybrałem opcji (nie zaznaczyłam/em „ptaszka – Załącz PDF zgłoszenia”), gdy chciałam/em otrzymać e-mail z nr referencyjnym po wysłaniu zgłoszenia do CRBR. Czy mogę otrzymać plik z wysłanym przeze mnie zgłoszeniem?

Nie,  ponieważ nie ma możliwości  wygenerowania takiego e-maila po  zakończeniu  procesu wysyłania  zgłoszenia. 

W ostatnim  etapie  procesu  wysyłania  zgłoszenia użytkownik może podać adres e-mail  i  wybrać  opcję „Załącz PDF zgłoszenia”, dzięki czemu  wygenerowany zostanie  automatycznie   e-mail z nr referencyjnym i załącznikiem „Zgłoszenie CRBRZG.pdf” i przesłany na  podany przez użytkownika  adres.  

Gdy  użytkownik  na tym etapie  nie zdecyduje się  na podanie  e- maila i nie oznaczy opcji „Załącz PDF zgłoszenia”  nie  będzie miał  możliwości  otrzymania  załącznika „Zgłoszenie CRBRZG.pdf”.

Zgłoszone dane dla danego NIP można znaleźć korzystając z funkcji  „Wyszukaj” w systemie CRBR (crbr.podatki.gov.pl). Wyszukane dane można w szczególności zapisać w postaci pliku PDF (po wyszukaniu).

39. Co zrobić gdy przesłane do CRBR zgłoszenie podpisała osoba nieuprawniona do reprezentacji spółki bądź zostało ono podpisane niezgodnie z  zasadami reprezentacji przewidzianymi w Kodeksie Spółek Handlowych?

Należy złożyć skorygowane zgłoszenie zawierające poprawne dane (korektę - te same dane, prawidłowe podpisy). Szczegółowe informacje dot. procesu wysyłania korekty znajdują się w podręczniku, opublikowanym na stronie: https://www.gov.pl/web/finanse/do-pobrania

40. Czy spółka jawna, o której mowa w art. 58 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r., poz. 971)  ma obowiązek podać wartość wniesionych wkładów przez wspólnika w kwocie PLN, jeżeli w umowie spółki udziały wspólników zostały określone w procentach?

Tak. W celu dokonania zgłoszenia w CRBR spółka ustala w PLN wartość wniesionych wkładów przez każdego wspólnika spółki.

Sposób wypełniania pola nr 20  „Wartość” w  formularzu „Zgłoszenie informacji
o beneficjentach rzeczywistych” został określony w pytaniu nr 25.

Należy podkreślić, że jednym z obligatoryjnych elementów m.in. umowy spółki jawnej, jest  określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartości. Podstawą do ustalenia wartości wkładów może być wiedza wspólników, wycena składników majątkowych dokonana np. przez biegłego, wartość określona w innych dokumentach typu faktura za nabycie określonego składnika majątkowego. Również wkład niepieniężny, choćby w postaci świadczenia usług bądź pracy, powinien być wyceniony.

41. W jakich okolicznościach zgłaszany jest prokurent (w tym prokurent samoistny) jako beneficjent rzeczywisty spółki?

Ustawowa definicja beneficjenta rzeczywistego, o której mowa w  art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r., poz. 971) stanowi katalog otwarty, a wyliczenie potencjalnych beneficjentów rzeczywistych zawarte w lit. a-c tego przepisu ma charakter przykładowy.

W związku z powyższym w przypadku spółek osobowych, spółka analizuje przesłanki zawarte w definicji beneficjenta rzeczywistego i ustala każdą osobę fizyczną sprawującą bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę. W przypadku gdy prokurent (w tym prokurent samoistny) w spółce osobowej spełnia przesłanki zawarte w definicji ustawowej beneficjenta rzeczywistego zgłaszany jest jako beneficjent rzeczywisty spółki do CRBR.

W przypadku spółek kapitałowych należy zwrócić uwagę na odpowiedź do pytania nr 21.

42. Czy dokumenty, stanowiące podstawę do wpisu do CRBR powinny zostać przetłumaczone na język polski (w tym tłumaczenie przysięgłe)?

Nie, na potrzeby dokonywania wpisu do CRBR dokumenty stanowiące podstawę wpisu nie muszą być tłumaczone na język polski.

Dotyczy to również dokumentów, o których mowa w odpowiedzi na pytanie nr 22.

43. W spółce, zobowiązanej do zgłoszenia informacji do CRBR, 100 % udziałów należy do fundacji, stowarzyszenia lub innego podmiotu. Kogo należy zgłosić jako beneficjenta rzeczywistego w takiej sytuacji?

Sposób ustalenia beneficjenta rzeczywistego opisany jest w odpowiedzi na pytanie nr 27.  Należy również zwrócić uwagę na odpowiedź do pytania nr 28.

44. Kto ma obowiązek dokonać zgłoszenia informacji o beneficjencie rzeczywistym do CRBR w przypadku spółki z o.o. postawionej w stan upadłości?

Pomimo ogłoszenia upadłości, w tym przypadku spółki z o.o., zarząd upadłego nadal funkcjonuje. Jego kompetencje są ograniczone do działań stricte organizacyjnych (korporacyjnych, chyba że przepis szczególny przyznaje określoną kompetencję syndykowi) oraz takich, które masy upadłości nie dotyczą.

W związku z powyższym, obowiązek zgłoszenia informacji do CRBR spółki z o.o. będącej w upadłości spoczywa na osobach uprawnionych do reprezentacji spółki, zgodnie z zasadami reprezentacji przewidzianymi w Kodeksie Spółek Handlowych.

Należy również zwrócić uwagę na odpowiedź do pytania nr 1.

45. Czy syndyk masy upadłości ustanowiony postanowieniem w przedmiocie ogłoszenia upadłości dla spółki z o.o., zgłaszany jest do CRBR  jako beneficjent rzeczywisty tej spółki?

Ustawowa definicja beneficjenta rzeczywistego, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r., poz. 971) stanowi katalog otwarty, a wyliczenie potencjalnych beneficjentów rzeczywistych zawarte w lit. a-c tego przepisu ma charakter przykładowy. W związku z powyższym spółka analizuje wszystkie przesłanki zawarte w definicji beneficjenta rzeczywistego i ustala każdą osobę fizyczną sprawującą bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę.

Zgodnie z art. 173 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji. Z uwagi na przysługujące mu uprawnienia przewidziane w ww. ustawie, wywiera istotny wpływ na czynności i działania spółki, wobec której została ogłoszona upadłość i w związku z tym zgłaszany jest jako beneficjent rzeczywisty spółki do CRBR. Zgłoszenie syndyka jako beneficjenta rzeczywistego spółki będącej w upadłości nie wyłącza obowiązku wskazania jako beneficjentów rzeczywistych także innych osób fizycznych, które spełniają przesłanki zawarte w definicji ustawowej beneficjenta rzeczywistego.

Sposób ustalenia beneficjenta rzeczywistego opisany jest w odpowiedzi na pytanie nr 27.

46. Czy do CRBR należy wpisać małoletniego (15 lat) posiadającego 30% udziałów czy jego przedstawiciela ustawowego, który reprezentuje jego interesy?

Małoletni pomiędzy 13 a 18 rokiem życia może zostać wspólnikiem spółki kapitałowej i być podmiotem praw i obowiązków przysługujących wspólnikowi, jednak wszelkie prawa wynikające z posiadanych udziałów małoletni wykonuje, do czasu uzyskania pełnej zdolności do czynności prawnych, przez swojego przedstawiciela ustawowego, a jeżeli takiego nie posiada to przez opiekuna prawnego ustanowionego przez sąd opiekuńczy lub kuratora zarządzającego majątkiem.

W związku z powyższym w opisanym przypadku, w formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” zgłaszany jest zarówno małoletni wybierając w polu 17 opcje „bezpośrednie uprawnienia”, jak również jego przedstawiciel ustawowy wybierając w polu 17 opcje „inne uprawnienia”  i opisując w polu 24 te uprawnienia.

47. Czy do CRBR należy wpisać osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie posiadającą 30% udziałów czy jej opiekuna prawnego, który reprezentuje jej interesy?

Dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie ustanawiany jest opiekun, o ile osoba taka nie pozostaje jeszcze pod władzą rodzicielską. Sprawuje on pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką, w tym wykonuje w jego imieniu wszelkie prawa wynikające z posiadanych udziałów.

W związku z powyższym w opisanym przypadku, w formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” zgłaszany jest zarówno wspólnik ubezwłasnowolniony całkowicie wybierając w polu 17 opcje „bezpośrednie uprawnienia”, jak również jego opiekun wybierając w polu 17 opcje „inne uprawnienia”  i opisując w polu 24 uprawnienia (bez podawania informacji o  orzeczeniu przez sąd ubezwłasnowolnienia). 

48. Osoba fizyczna nabyła ponad 25% ogólnej liczby udziałów spółki z o.o. będąc w związku małżeńskim w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, za środki pieniężne z majątku wspólnego. Czy w tej sytuacji jako beneficjenta rzeczywistego należy wskazać wyłącznie tę osobę fizyczną czy również małżonkę/małżonka?

Wspólnik, któremu przysługuje prawo własności więcej niż  25% ogólnej liczby  udziałów spółki z o.o. jest beneficjentem rzeczywistym zgłaszanej spółki, gdyż spełnia przesłankę zawartą w art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret (-) pierwsze ustawy tj. „osobą fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej”.

Jednakże zastosowanie art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret (-) od pierwsze do czwarte oraz w wyjątkowym przypadku tiret (-) piąte ww. ustawy nie wyłącza obowiązku wskazania jako beneficjentów rzeczywistych także innych osób sprawujących kontrolę nad spółką i mogących wywierać decydujący wpływ na czynności lub działania podejmowane przez spółkę zgodnie z częścią ogólną definicji, o której mowa art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (wprowadzenie do wyliczenia). W związku z powyższym jeśli małżonek/małżonka tego wspólnika jest osobą sprawującą kontrolę nad spółką i mogącą wywierać decydujący wpływ na czynności lub działania spółki, zgłaszana jest również do CRBR jako beneficjent rzeczywisty spółki.

W przypadku zaistnienia powyższej sytuacji, do CRBR należy wpisać wspólnika spółki z o.o. jako beneficjenta rzeczywistego spółki wybierając w formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” w polu 17 opcję  „bezpośrednie uprawnienia właścicielskie”- podając całą wartość objętych udziałów, natomiast małżonka/małżonkę tego wspólnika należy wpisać wybierając opcje „inne uprawnienia”  i opisując w polu 24. rolę w jakiej występuje beneficjent rzeczywisty. Należy opisać stan faktyczny, w taki sposób, aby zapis był jasny, zrozumiały i nie budził zastrzeżeń (wskazać dokładne nazwy spółek i rodzaje uprawnień) np. współmałżonek udziałowca (imię i nazwisko udziałowca) wywierający decydujący wpływ na działania spółki (nazwa spółki).

49. Jakie podmioty mają obowiązek zgłaszać informacje o beneficjencie rzeczywistym do CRBR oraz dokonywać ich aktualizacji?

Zgodnie z art. 58 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1132 ze zm.) do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji są zobowiązane następujące podmioty:

1) spółki jawne;

2) spółki komandytowe;

3) spółki komandytowo-akcyjne;

4) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;

4a) proste spółki akcyjne,

5) spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2080 oraz z 2021 r. poz. 355).

6) trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne:

a) mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub

b) nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium  Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu,

7)  spółki partnerskie;

8)  europejskie zgrupowania interesów gospodarczych;

9)  spółki europejskie;

10) spółdzielnie;

11) spółdzielnie europejskie;

12) stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego;

13) fundacje.

50. Czy spółka publiczna ma obowiązek zgłaszania informacji do CRBR?

Nie. Obowiązek zgłaszania informacji o beneficjencie rzeczywistym nie dotyczy spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 623).

51. Czy można można ustanowić pełnomocnika do rejestracji zgłoszenia?

Podmiot nie może ustanowić pełnomocnika do dokonania zgłoszenia do CRBR.

Zgłoszenia do CRBR może dokonać zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1132 ze zm.) jedynie osoba ustawowo uprawniona do reprezentacji podmiotu, wymienionego w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 albo powiernik lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6.

Należy również zwrócić uwagę na odpowiedź do pytania 1.

52. Czy wspólnik  spółki z o.o., któremu przysługuje prawo własności równo bądź mniej niż 25% ogólnej liczby udziałów w spółce, jest beneficjent rzeczywistym tej spółki?

Ustawowa definicja beneficjenta rzeczywistego, o której mowa w  art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2020 r. poz. 971), stanowi katalog otwarty, a wyliczenie potencjalnych beneficjentów rzeczywistych zawarte w lit. a-c tego przepisu ma charakter przykładowy. W związku z powyższym spółka analizuje wszystkie przesłanki zawarte w definicji beneficjenta rzeczywistego i ustala każdą osobę fizyczną sprawującą bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę.

W przypadku stosowania art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, użycie tiret (-) od pierwsze do czwarte oraz w wyjątkowym przypadku tiret (-) piąte nie wyłącza obowiązku wskazania jako beneficjentów rzeczywistych także innych osób mogących wywierać decydujący wpływ na czynności lub działania podejmowane przez spółkę zgodnie z częścią ogólną definicji, o której mowa art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (wprowadzenie do wyliczenia).

W związku z powyższym, wspólnik spółki z o.o., któremu przysługuje prawo własności równo bądź mniej niż 25% ogólnej liczby udziałów w spółce, nie jest beneficjentem rzeczywistym spółki na podstawie art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. a  tiret (-) pierwsze ww. ustawy. Należy jednak ustalić czy taki wspólnik spełnia inne przesłanki zawarte w definicji ustawowej beneficjenta rzeczywistego w tym m.in. przesłanki zawartej w tiret (-) drugie ustawy lub nie jest inną osobą fizyczną mogącą wywierać decydujący wpływ na czynności lub działania podejmowane przez spółkę zgodnie z częścią ogólną definicji, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (wprowadzenie do wyliczenia) np. z tytułu posiadania dodatkowych uprawnień w spółce np. uprzywilejowanie co do prawa głosu lub osobiste uprawnienia albo z tytułu sprawowania funkcji w spółce.

Sposób ustalenia beneficjenta rzeczywistego opisany jest w odpowiedzi na pytanie nr 27.

53. Podmiot w stanie likwidacji podlegający wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego, np. spółka z o.o. w stanie likwidacji, zgłosił informacje do CRBR. Po przeprowadzeniu likwidacji został wykreślony z Krajowego Rejestru Sądowego. Czy taki podmiot zostanie jednocześnie wykreślony z CRBR?

Nie, podmiot nie zostanie jednocześnie wykreślony z CRBR. Informacje dotyczące wykreślenia podmiotu znajdują się w Krajowym Rejestrze Sądowym i nie są udostępniane w CRBR.  Informacje zgłoszone do CRBR powinny być analizowane łącznie z informacjami z KRS określającymi aktualny status spółki, w tym informacjami dot. wykreślenia spółki z KRS.

Zgodnie natomiast z art. 64 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2021 r., poz. 1132 ze zm.) informacje, o których mowa w art. 59 i art. 61 ust. 1a, dotyczące podmiotów, o których mowa w art. 58, są przechowywane przez okres 10 lat, licząc od dnia, w którym dokonano wykreślenia informacji o podmiotach z Krajowego Rejestru Sądowego (w przypadku podmiotów wymienionych w art. 58 pkt 1-5 i 7-13), bądź są przechowywane przez okres 10 lat, licząc od dnia, w którym ustał obowiązek zgłoszenia danych do Rejestru lub ich aktualizacji (w przypadku podmiotu wymienionego w art. 58 pkt 6). W związku z tym informacje o podmiocie wykreślonym z Krajowego Rejestru Sądowego przestaną być przechowywane i udostępniane w Rejestrze po upływie 10 lat od dnia wykreślenia z KRS.

54. Czy członkowie rady nadzorczej w spółkach kapitałowych zgłaszani są jako beneficjenci spółki do CRBR?

Spółka, o której mowa w art. 58 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2020 r. poz. 971) zgłasza do CRBR informacje o każdym beneficjencie rzeczywistym ustalonym na podstawie definicji, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy.

Ustawowa definicja beneficjenta rzeczywistego, o której mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, stanowi katalog otwarty, a wyliczenie potencjalnych beneficjentów rzeczywistych zawarte w lit. a-c tego przepisu ma charakter przykładowy. W związku z powyższym, spółka analizuje wszystkie przesłanki zawarte w definicji beneficjenta rzeczywistego i ustala każdą osobę fizyczną sprawującą bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę.

Rada nadzorcza, jako organ kolegialny, jeżeli jest powołana w spółce nie uczestniczy w zarządzaniu spółką. Jej kompetencją jest sprawowanie stałego nadzoru nad działalnością spółki, może mieć wpływ na dokonywane czynności prawnych przez jej przedstawicieli poprzez wyrażanie na nie zgody, jednak nie ma uprawnień zarządczych i nie może wydawać zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.

Pełnienie funkcji członka rady nadzorczej w spółce nie stanowi przesłanki do zgłoszenia w CRBR jako jej beneficjenta rzeczywistego. Nie wyklucza to jednak możliwości zgłoszenia takiej osoby fizycznej w przypadku spełnienia przez nią przesłanek, o których mowa w art. art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (np. jeżeli jest wspólnikiem, osobą faktycznie zarządzającą spółką na podstawie innych uprawnień).

55. Jak do CRBR zgłosić spółkę, wymienioną w  art. 58 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020 r., poz. 971), wpisaną do KRS, która nie posiada NIP ?

Art. 59 ww. ustawy precyzyjnie określa dane podlegające zgłoszeniu do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, w tym NIP spółki.

 Ustawodawca nie przewidział możliwości posłużenia się zamiast NIP innym numerem identyfikacyjnym. Zatem w celu skutecznego dokonania zgłoszenia do CRBR spółka zobowiązana do dokonania tego zgłoszenia musi posiadać NIP. W przypadku braku NIP spółka musi podjąć działania w celu jego uzyskania.

Nieposiadanie NIP nie zwalnia spółek, wymienionych w art. 58 ww. ustawy, z obowiązku dokonania zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych do CRBR.

Ponadto należy zauważyć, że m.in. spółki wymienione w art. 58 ww. ustawy będące podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu, zatem posiadanie NIP jest dla nich obligatoryjne zarówno w obrocie prawnym jak i gospodarczym (podstawa prawna:  ustawa z dnia 13 października 1995 r o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. z 2020 r. poz. 170)). 

56. Jaki kurs przyjąć do przeliczenia wkładów beneficjenta rzeczywistego, jeśli wniósł je w walucie obcej?

W formularzu „Zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych” w polu 20 należy wskazać wartość w PLN wniesionych wkładów, zgodnie z umową spółki, przeliczonych według bieżącego kursu średniego waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski (NBP FIXING) z dnia zawarcia umowy spółki.

W przypadku wniesienia przez beneficjenta rzeczywistego dodatkowego wkładu do spółki, przeliczenia należy dokonać według kursu z tego dnia. W takim przypadku przypomina się o obowiązku dokonania aktualizacji informacji  zgłoszonych do CRBR.

Należy zwrócić uwagę na odpowiedź do pytania nr 25.

57. Kto powinien dokonać zgłoszenia do CRBR jeżeli w spółce, zobowiązanej do zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych, nie ma osób uprawnionych do jej reprezentacji?

Zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2020 r. poz. 971) zgłoszenia do CRBR dokonuje osoba uprawniona do reprezentacji spółki, wymienionej w art. 58 ww. ustawy.

W związku z powyższym, spółka musi podjąć działania w celu powołania osób uprawnionych do jej reprezentacji. Brak ww. osób nie zwalnia spółek, wymienionych w art. 58 ww. ustawy, z obowiązku dokonania zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych do CRBR.

Powyższe dotyczy również przypadku spółki postawionej w stan upadłości, w której brak osób uprawnionych do jej reprezentacji - należy zwrócić uwagę na pytanie i odpowiedź nr 44.

58. W spółce z o.o. do 60% udziałów współuprawnionych jest trzech udziałowców, spośród których wybrany został ich wspólny przedstawiciel zgodnie z art. 184 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych. Czy współuprawnieni są beneficjentami rzeczywistymi spółki i jak należy zgłosić takie osoby do CRBR?

Każdy wspólnik, któremu przysługuje prawo własności więcej niż  25% ogólnej liczby udziałów spółki  jest beneficjentem rzeczywistym zgłaszanej spółki, gdyż spełnia przesłankę zawartą w art. 2 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret (-) pierwsze ustawy tj. „osobą fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej”.

W opisanym w pytaniu przypadku, należy zgłosić każdego współuprawnionego do 60% udziałów jako beneficjenta rzeczywistego spółki wybierając w polu 17 „inne uprawnienia” i opisać w polu 24 rolę w jakiej występują. Należy opisać stan faktyczny, w taki sposób, aby zapis był jasny, zrozumiały i nie budził zastrzeżeń, np. współuprawniony do (podać wielkość tych udziałów), imiona i nazwiska pozostałych współuprawnionych oraz w przypadku zgłaszania ich przedstawiciela ustawowego podać taką informację.

59. Jak należy postąpić w sytuacji, gdy osoba fizyczna, będąca beneficjentem rzeczywistym, odmawia udostępnienia danych identyfikacyjnych, o których mowa w art. 59 pkt 2 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020, poz. 971 ze zm.), a dane te nie są znane podmiotowi zobowiązanemu do dokonania zgłoszenia do CRBR?

Obowiązek zgłoszenia informacji o beneficjencie rzeczywistym do CRBR wynika z art. 58 ww. ustawy i spoczywa na spółkach wymienionych w tym przepisie. Analiza i ocena stanu faktycznego i prawnego prowadząca do ustalenia, kto jest beneficjentem rzeczywistym spółki, tj. osobą fizyczną (osobami fizycznymi) spełniającą przesłanki określone w art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, należy wyłącznie do spółki zobowiązanej do zgłoszenia informacji do CRBR.  Spółka odpowiada również za prawdziwość danych zgłoszonych do CRBR. Stosownie do art. 68 ww. ustawy domniemywa się, że dane wpisane do CRBR są prawdziwe, a osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjencie rzeczywistym i ich aktualizacji ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do CRBR nieprawdziwych danych, a także niezgłoszeniem w ustawowym terminie danych i zmian danych objętych wpisem do CRBR, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji nie ponosi odpowiedzialności.

Podsumowując, podkreślić należy, iż zgłaszane przez spółkę dane powinny odpowiadać rzeczywistości, a zgłoszenie do rejestru – opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP – zawiera oświadczenie osoby zgłaszającej o prawdziwości zgłaszanych informacji (jest ono składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia).

Sposób ustalenia beneficjenta rzeczywistego opisany jest w odpowiedzi nr 27.

60. W spółce z o.o. zmarł wspólnik posiadający 30% udziałów. Nie zostało jeszcze przeprowadzone postępowanie spadkowe. Jak w tej sytuacji spółka zobowiązana do zgłoszenia informacji o beneficjencie rzeczywistym do CRBR  powinna ustalić beneficjenta rzeczywistego spółki?

Obowiązek zgłoszenia informacji o beneficjencie rzeczywistym do CRBR wynika z art. 58 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2020, poz. 971 ze zm.), i spoczywa na spółkach wymienionych w tym przepisie. Analiza i ocena stanu faktycznego i prawnego prowadząca do ustalenia, kto jest beneficjentem rzeczywistym spółki, tj. osobą fizyczną (osobami fizycznymi) spełniającą przesłanki określone w art. 2 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, należy wyłącznie do spółki zobowiązanej do zgłoszenia informacji do CRBR. Spółka odpowiada również za prawdziwość danych zgłoszonych do CRBR. Stosownie do art. 68 ww. ustawy domniemywa się, że dane wpisane do CRBR są prawdziwe, a osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjencie rzeczywistym i ich aktualizacji ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do CRBR nieprawdziwych danych, a także niezgłoszeniem w ustawowym terminie danych i zmian danych objętych wpisem do CRBR, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji nie ponosi odpowiedzialności.

---