Chcesz spróbować swoich sił w biznesie ale obawiasz się kosztów? Sprawdź, z jakich rozwiązań możesz skorzystać:

• Działalność nierejestrowa
• Ulga na start
• Preferencyjne składki ZUS
• Mały ZUS Plus

Działalność nierejestrowa

Działalność nierejestrowa to drobna działalność zarobkowa, którą można prowadzić bez konieczności wpisu w CEIDG i opłacania składek ZUS. Osoba, która chce postawić pierwsze kroki w biznesie, może zająć się rozwijaniem swojego pomysłu i poszukiwaniem klientów, zamiast skupiać się na formalnościach związanych z założeniem firmy.
Działalność nierejestrowa to rozwiązanie nie tylko dla początkujących firm, ale także dla osób, których działalność ma charakter dorywczy lub okazjonalny (są to np. osoby, które chcą dorobić do pensji, emerytury czy stypendium). 

Kiedy możesz prowadzić działalność nierejestrową?

• jesteś osobą fizyczną, a przychody z Twojej działalności nie przekroczą w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (od stycznia 2024 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 4242 zł brutto, czyli 75% to 3181,50 zł brutto),
• nie prowadziłeś wcześniej działalności albo prowadziłeś ją, ale zaprzestałeś przynajmniej 5 lat temu.

Prowadząc działalność nierejestrową nie musisz:

• składać wniosku o wpis do CEIDG,
• uzyskiwać NIP i REGON (uwaga! zobacz informację niżej),
• płacić składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ani składki zdrowotnej związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej,
• odprowadzać zaliczek na PIT ani rozliczać go miesięcznie albo kwartalnie,
• płacić podatku VAT – obejmuje Cię zwolnienie podmiotowe (uwaga! zobacz informację niżej),
• prowadzić skomplikowanej rachunkowości.

Pamiętaj, aby:

• prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, czyli spisywać kwoty przychodu uzyskanego w danym dniu,
• rozliczać przychody z działalności nierejestrowej (po odliczeniu kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej,
• wystawiać na żądanie drugiej strony rachunek albo fakturę, ewentualnie fakturę uproszczoną,
• respektować ochronę konsumencką w stosunku do swoich klientów.

Uwaga! Działalność nierejestrowa nie zwalnia z tych obowiązków, które dotyczą wszystkich i nie są związane z wysokością przychodów – np. chcąc świadczyć usługi gastronomiczne, trzeba przestrzegać wymogów sanitarnych i używać kasy fiskalnej. Obowiązek rejestrowania transakcji przy pomocy kasy fiskalnej wymaga uzyskania NIP za pomocą formularza NIP-7.

Jeśli prowadzisz działalność nierejestrową, jesteś zwolniony z VAT. Pamiętaj jednak, że wykonywanie niektórych rodzajów działalności zobowiązuje do rejestracji jako podatnik VAT niezależnie od wysokości osiąganych przychodów. Dotyczy to m.in. usług jubilerskich, usług prawniczych oraz usług w zakresie doradztwa. Jeżeli zamierzasz prowadzić działalność w którymś z powyższych zakresów, musisz zarejestrować się jako podatnik VAT czynny.

Co się stanie, jeśli przekroczysz limit dla działalności nierejestrowej?

Jeśli przekroczysz miesięczny limit przychodu (75% płacy minimalnej), Twoja działalność zostanie uznana za działalność gospodarczą. Od momentu przekroczenia limitu, masz 7 dni na zarejestrowanie działalności gospodarczej w CEIDG. Jako początkujący przedsiębiorca będziesz zwolniony ze składek na ubezpieczenia społeczne. Do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych należy przystąpić w terminie 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności. Następnie przez 2 lata będziesz mógł skorzystać z tzw. preferencyjnych składek ZUS.   

Więcej informacji na temat działalności nierejestrowej, w tym:

• rachunki przy działalności nierejestrowej,
• jak liczyć przychód przy działalności nierejestrowej,
• jak prowadzić ewidencję sprzedaży,
• działalność nierejestrowa a świadczenie usług lub umowa zlecenie

znajdziesz w serwisie informacyjno-usługowym dla przedsiębiorcy.

Ulga na start

Jeśli jesteś początkującym przedsiębiorcą, możesz skorzystać z ulgi na start. Przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej możesz skorzystać ze zwolnienia ze składek na ubezpieczenie społeczne (czyli emerytalne, rentowe oraz wypadkowe).

Kiedy możesz skorzystać z ulgi na start?

• jesteś osobą fizyczną (czyli prowadzisz działalność jednoosobową albo jako wspólnik spółki cywilnej),
• podejmujesz działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmujesz ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia,
• nie wykonujesz działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w  poprzednim roku kalendarzowym pracowałeś na etacie i wykonywałeś czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności,
• nie podlegasz ubezpieczeniu w KRUS.

Ważne! W okresie ulgi na start ubezpieczeniami społecznymi będą objęte osoby z Tobą współpracujące oraz zatrudnieni przez Ciebie pracownicy czy zleceniobiorcy. Zwolnienie z ubezpieczeń społecznych dotyczy tylko Ciebie, jako osoby prowadzącej działalność.

Jak obliczać okres 6 miesięcy ulgi na start?

Z ulgi na start możesz korzystać maksymalnie 6 miesięcy kalendarzowych. Początek stanowi dzień faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności. Jeżeli dzień ten przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wlicz do 6 miesięcy trwania ulgi. Jeśli działalność gospodarczą rozpoczniesz w trakcie miesiąca kalendarzowego, miesiąca tego nie wliczaj. Ulga trwa pełnych 6 miesięcy.

Przykład

Jan Kowalski rozpoczął działalność gospodarczą 7.05.2023 r. Spełniał warunki do skorzystania z ulgi na start. Sześć miesięcy, za które nie musiał opłacać składek na ubezpieczenia społeczne, upłynęło 30.11.2023 r.

Ulga na start a zawieszenie firmy

Jeśli w okresie korzystania z ulgi na start zawiesisz wykonywanie działalności, okres zawieszenia nie przerwie biegu 6 miesięcy. W trakcie zawieszenia możesz zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Ulga na start a umowy zlecenie i umowy o świadczenie usług

Zleceniodawcy nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za kontrahentów, którzy korzystają z ulgi na start.
Jeśli korzystasz z ulgi na start i podpiszesz z innym przedsiębiorcą np. umowę o świadczenie usług albo umowę zlecenie, twój zleceniodawca nie musi odprowadzać składek ZUS na ubezpieczenia społeczne z tytułu tej umowy (jest ona uznawana jako wykonywana w ramach działalności gospodarczej). Warunkiem jest jednak to, że:

• przedmiot tej umowy jest taki sam, jak przedmiot prowadzonej działalności,
• osiągane przychody są opodatkowane jako przychód z działalności gospodarczej.

Więcej informacji na temat zasad korzystania z ulgi na start, w tym:

• o formalnościach ZUS przy uldze,
• rezygnacji z ulgi

znajdziesz w serwisie informacyjno-usługowym dla przedsiębiorcy

Preferencyjne składki ZUS

Po upływie 6 miesięcy korzystania z ulgi na start, nadal nie musisz opłacać składek na ubezpieczenia społeczne w pełnej wysokości. Masz bowiem możliwość skorzystania z już wcześniej funkcjonującego rozwiązania, jakim są preferencyjne składki ZUS.

Oznacza to, że przez okres kolejnych 24 miesięcy podstawę wymiaru składek będzie stanowić zadeklarowana kwota, która nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Od stycznia 2024 r. podstawa nie może być niższa niż 1272,60 zł, a składki wynoszą 402,65 zł.

Kiedy nie możesz skorzystać z preferencyjnych składek ZUS?

• prowadzisz lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziłeś pozarolniczą działalność,
• wykonujesz działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywałeś w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej

Więcej informacji o preferencyjnych składkach ZUS znajdziesz w serwisie informacyjno-usługowym dla przedsiębiorcy

Mały ZUS Plus

Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą na podstawie wpisu w CEIDG, a Twoje przychody w poprzednim roku nie przekroczyły 120 tys. zł, możesz skorzystać z ulgi Mały ZUS Plus.

Oznacza to, że przez maksymalnie 3 lata w ciągu 5 lat będziesz opłacał składki na ubezpieczenia społeczne proporcjonalne do dochodu uzyskanego w poprzednim roku. Najniższa podstawa składek w tym przypadku to 30% minimalnego wynagrodzenia. Nie może ona przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, tj. kwoty odpowiedniej dla pełnych składek ZUS.

Jak zgłosić się do ulgi Mały ZUS Plus?

Jeśli chcesz po raz pierwszy skorzystać z ulgi, zgłoś się do ZUS z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo od 05 92.

Zgłoszenia należy dokonać do końca stycznia w roku, w którym rozpoczynasz korzystanie w ulgi, albo w terminie 7 dni od spełnienia warunków uprawniających do skorzystania z ulgi (np. wznowienie działalności gospodarczej).

Ważne! Jeśli nie złożysz dokumentów w terminie, będziesz mógł ubiegać się o skorzystanie z ulgi dopiero w kolejnym roku.

Pamiętaj o poinformowaniu ZUS-u o Twoim rocznym przychodzie, rocznym dochodzie, formach opodatkowania oraz podstawie wymiaru składek. Zrobisz to w deklaracji rozliczeniowej bądź w imiennym raporcie miesięcznym (ZUS DRA cz. II bądź ZUS RCA cz. II), składanych za styczeń danego roku kalendarzowego lub za pierwszy miesiąc rozpoczęcia lub wznowienia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym.

Kiedy nie możesz skorzystać z ulgi Mały ZUS Plus?

• jednocześnie rozliczasz się w formie karty podatkowej i jesteś zwolniony z VAT,
• świadczysz działalność na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy,
• jesteś uprawniony do opłacania preferencyjnych składek ZUS (patrz wyżej),
• prowadziłeś działalność krócej niż przez 60 dni w roku ubiegłym,
• podlegałeś ubezpieczeniom społecznym także z tytułu innej pozarolniczej działalności, np. jako wspólnik spółki jawnej

Więcej informacji o zasadach korzystania z ulgi Mały ZUS Plus znajdziesz w serwisie informacyjno-usługowym dla przedsiębiorcy.

Pamiętaj!

Opisane wyżej ulgi dotyczą tylko składek na ubezpieczenia społeczne. Składkę zdrowotną opłacasz w pełnej wysokości.

Korzystanie z ulg jest dobrowolne!

Twoja decyzja o skorzystaniu z ulg będzie mieć wpływ na wysokość przysługujących Ci świadczeń (chorobowe, rentowe, emerytalne). Opłacając dziś niższe składki, otrzymasz niższe świadczenia w przyszłości.