W ramach Krajowego Planu Odbudowy Polska ma otrzymać ok. 24 mld EUR dotacji i 34 mld EUR pożyczki z terminem spłaty do 2056 r. Środki z KPO mogą zostać przeznaczone na realizację sześciu filarów polityki o znaczeniu europejskim:

• zielona transformacja,
• cyfrowa transformacja,
• inteligentny i zrównoważony wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu,
• spójność społeczna i terytorialna,
• opieka zdrowotna,
• polityki na rzecz następnego pokolenia, dzieci i młodzieży, takie jak edukacja.

Realizacja programów KPO wymaga szerokiego uczestnictwa samorządów, zwłaszcza w kwestii zagospodarowania przestrzennego i mieszkalnictwa. KPO zwraca uwagę na zrównoważony rozwój przestrzenny – dlatego szczególna uwaga kierowana jest na obszary wiejskie i mniejsze gminy. W przypadku województwa małopolskiego jest to o tyle istotne, że jest to województwo charakteryzujące się dużym stopniem policentryzacji

– powiedział wiceminister Robert Tomanek na konferencji prasowej podsumowującej czwartkowe konsultacje KPO w Małopolsce.

Województwo małopolskie zgłosiło do KPO łącznie ponad 100 propozycji projektów, w tym 9 z zakresu środowiska. Dotyczą one różnych zagadnień, od termomodernizacji budynków użyteczności publicznej, po projekty związane z zielenią w miastach, programem ochrony powietrza, czy instalacjami OZE

 – podkreślił wicemarszałek Tomasz Urynowicz. 

Natomiast znaczna część działań, na które mają zostać przekazane środki w ramach KPO, jest już skutecznie realizowana w Małopolsce. Te działania to m.in. przyjęcie uchwał antysmogowych dla Krakowa i Małopolski oraz idący za tym obowiązek wymiany wszystkich przestarzałych kotłów na paliwa stałe do końca 2022 roku, a także wdrożenie programu ochrony powietrza, który porządkuje zadania i obowiązki samorządów, co pomoże przyspieszyć działania antysmogowe we wszystkich małopolskich gminach

– zaznaczył wicemarszałek Tomasz Urynowicz.

Podkreślił, że Małopolska jako pierwszy region w Unii Europejskiej dostała do realizacji drugi Projekt Zintegrowany LIFE – LIFE EKOMAŁOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu I Energii” z budżetem ponad 70 mln zł.

MRPiT prowadzi konsultacje KPO

Kierownictwo Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii od ubiegłego tygodnia bierze udział w ogólnopolskich konsultacjach dotyczących Krajowego Planu Odbudowy. Wiceminister Robert Tomanek wziął udział w wysłuchaniu obywatelskim dotyczącym komponentu odporności i konkurencyjności gospodarki, posiedzeniu Międzyresortowego Zespołu ds. Strategii „Europa 2020” z udziałem partnerów społecznych oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Z kolei wiceminister rozwoju, pracy i technologii Iwona Michałek uczestniczyła w konsultacjach na temat reformy rynku pracy w Toruniu i Krakowie.

KPO – wzmocnienie odporności i budowa potencjału gospodarki na przyszłość
 

Krajowy Plan Odbudowy to kompleksowy program reform i projektów strategicznych, którego celem jest wzmocnienie odporności gospodarczej i społecznej oraz budowa potencjału polskiej gospodarki na przyszłość.

Powstanie KPO wynika z Europejskiego Instrumentu Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility - RRF), który zakłada 672,5 mld euro pomocy dla państw członkowskich. Polska jest czwartym co do wielkości beneficjentem programu.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności formułuje wymogi, jakie muszą być spełnione przez KPO. W szczególności plan powinien:

• realizować zalecenia z Semestru Europejskiego (tzw. Country Specific Recommendations – CSRs), w tym priorytety gospodarcze UE zawarte w rocznej strategii zrównoważonego wzrostu gospodarczego na 2021 r. ( ASGS 2021),
• przyczyniać się do transformacji zielonej i cyfrowej – 37% wydatków ma być alokowanych na działania na rzecz neutralności klimatycznej, 20% wydatków – na cele cyfryzacji gospodarki,
• przyczyniać się do realizacji sześciu filarów polityki o znaczeniu europejskim – zielonej transformacji, transformacji cyfrowej, inteligentnego, zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającemu włączeniu społecznemu, spójności społecznej i terytorialnej, opiece zdrowotnej oraz polityce na rzecz następnego pokolenia, dzieci i młodzieży, takiej jak edukacja i zwiększanie umiejętności,
• zawierać pakiet reform strukturalnych i inwestycji publicznych mających zwiększać odporność gospodarki,
• być zgodnym z zasadą „nie czyń poważnych szkód” – to znaczy nie wspierać i nie prowadzić działalności gospodarczej, czyniącej poważne szkody dla któregokolwiek z celów środowiskowych.

Zielony ład w KPO

Jednym z obszarów objętych zakresem KPO ma być zielona energia i zmniejszenie energochłonności, na które przeznaczono 6347 mln EUR. Sfinansują one reformy:

• „Czyste powietrze” – m.in. 3201 mln EUR na zwiększenie efektywności budynków mieszkalnych, 194 mln EUR na termomodernizację szkół,
• technologie wodorowe i paliw alternatywnych – 797 mln EUR oraz 329 mln na poprawę warunków dla rozwoju OZE,
• zrównoważone wykorzystanie środowiska naturalnego – m.in. 204 mln EUR na system oczyszczania ścieków i zaopatrzenia w wodę poza aglomeracjami oraz 460,6 mln EUR na zieloną transformację miast i obszarów funkcjonalnych.

Zielona, inteligentna mobilność w KPO

W ramach realizacji KPO planuje się przeznaczyć 6074 mln EUR na zieloną i inteligentną mobilność, w tym zwłaszcza na reformy:

• wzrostu wykorzystania transportu przyjaznego dla środowiska – m.in. 1031 mln EUR na zeroemisyjny transport zbiorowy,
• zwiększenia konkurencyjności transportu kolejowego – m.in. 2093 mln EUR na linie i 398 mln EUR na tabor pasażerski.

Regionalny aspekt KPO

Realizacja polityk i programów ze środków KPO wymaga szerokiego uczestnictwa samorządów terytorialnych, w tym samorządów wojewódzkich. Stąd też szerokie włączenie samorządów w konsultacje KPO, zwłaszcza w dziedzinach zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa (w tej dziedzinie KPO kładzie szczególną uwagę na obszary wiejskie i mniejsze gminy).

Harmonogram prac nad KPO

Polska musi przedstawić plan KPO Komisji Europejskiej do końca kwietnia 2021 r. Zgodnie z harmonogramem:

• 30 kwietnia – ostateczny termin przedłożenia przez państwa członkowskie KPR/KPO i Planów Stabilności lub Konwergencji do Komisji Europejskiej,
• koniec maja – przedstawienie przez Komisję projektów CSR fiskalnych, a w stosownych przypadkach także pogłębionych przeglądów w ramach procedury nierównowag makroekonomicznych,
• czerwiec – dyskusja nt. przedstawionych projektów w Radie UE i na Radzie Europejskiej,
• 30 czerwca – ostateczny termin przedstawienia przez Komisję ocen KPO i przedstawienia projektów do decyzji wykonawczych Rady ws. KPO,
• lipiec – przyjęcie przez Radę ECOFIN fiskalnych CSR i konkluzji ws. pogłębionych przeglądów w ramach procedury nierównowag makroekonomicznych,
• 28 lipca – ostateczny termin przyjęcia przez Radę decyzji wykonawczych ws. KPO.

Kliknij, aby przeczytać więcej o reformie planowania przestrzennego w projekcie KPO.
.
Kliknij, aby przeczytać więcej o działaniach MRPiT w zakresie polityki przestrzennej.