W ostatnich latach handel detaliczny w UE został poddany gwałtownym przemianom, przede wszystkim ze względu na szybki rozwój handlu elektronicznego. Komisja Europejska (KE) dokonała analizy zmian w wydanym 19 kwietnia 2018 r. Komunikacie w sprawie europejskiego sektora detalicznego odpowiadającego potrzebom XXI wieku. Komunikat przedstawia wytyczne prawne
i najlepsze praktyki, które powinny być pomocne państwom członkowskim w przeprowadzeniu reform. Dotyczą one zmian zmierzających do stworzenia bardziej otwartego i konkurencyjnego rynku detalicznego.

W Unii Europejskiej 3,6 mln przedsiębiorstw, głównie małych i średnich, działa w sektorze detalicznym. Komisja wskazała, że zmniejszenie ograniczeń w handlu detalicznym miałoby również pozytywne skutki w innych sektorach gospodarki, np. w przemyśle wytwórczym. Mając to na uwadze, KE opracowała wskaźnik restrykcyjności w sektorze detalicznym. Przedstawia on różne ograniczenia dotyczące zakładania i prowadzenia działalności w sektorze detalicznym (np. godzin otwarcia sklepów, sieci dystrybucji, zasad promocji, opodatkowania). Jest to dynamiczne narzędzie, które służy monitorowaniu sytuacji w państwach członkowskich. Wskaźnik restrykcyjności będzie systematycznie uaktualniany.

Komisja przypomniała w Komunikacie, jakie wymogi dotyczące zakładania działalności w sektorze detalicznym są niezgodne z prawem UE, np. testy potrzeb ekonomicznych. Pozostałe przepisy zawierające ograniczenia, lecz realizujące ważne cele publiczne muszą być zgodne z zasadą proporcjonalności.

Obecnie obiektem zainteresowania Komisji jest również:

• rewitalizacja drobnego handlu,
• promowanie żywotności centrów miast oraz
• działanie na rzecz redukcji ograniczeń dla detalistów.

Redukcja ograniczeń dla detalistów pozwoli im przystosować się do zmian przyzwyczajeń konsumentów, korzystających obecnie równolegle z dostępnej o każdej porze sprzedaży w Internecie.

W 2018 r. Komisja wydała Praktyczny przewodnik w zakresie wspierania, odnowy i modernizacji sektora drobnego handlu detalicznego, a w 2019 r. zorganizowała 3 warsztaty poświęcone temu zagadnieniu.

KE zamierza kontynuować dialog na temat przyszłości tego sektora z organami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi, a także przedstawicielami przedsiębiorców.

W styczniu 2018 r. w wyroku wydanym w sprawach C-360/15 i C-31/16 Visser, Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził m.in., że działalność w zakresie sprzedaży detalicznej produktów stanowi usługę i wchodzi w zakres stosowania dyrektywy 2006/123/WE dotyczącej usług na rynku wewnętrznym. Takie podejście implikuje konieczność oceny wszelkich ograniczeń stosowanych wobec działalności w handlu detalicznym na gruncie przepisów dyrektywy 2006/123/WE.