Jeśli posiadasz książeczkę mieszkaniową założoną przed 24 października 1990 r. możesz otrzymać finansowaną przez budżet państwa premię gwarancyjną zgodnie z przepisami ustawy [1]. Cele mieszkaniowe, które uprawniają do premii gwarancyjnej:

1. uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej;
2. zakupu, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, pod warunkiem że prawo własności wynosi co najmniej 1/4;
3. zakup lub zamiana, własności lokalu mieszkalnego, który stanowi odrębną nieruchomość, lub domu jednorodzinnego, pod warunkiem że prawo własności wynosi co najmniej 1/4;
4. przystąpienie do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego;
5. uzyskanie własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w związku z wykonaniem umowy deweloperskiej lub w związku z budową budynku wielorodzinnego na gruncie stanowiącym Twoją własność;
6. uzyskanie odrębnej własności lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego, bądź pomieszczeń niemieszkalnych;
7. uzyskanie własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową;
8. wpłacenie kaucji w wysokości przekraczającej 3%  wartości odtworzeniowej lokalu, zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, wybudowanym przy wykorzystaniu kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie wniosków o kredyt złożonych do 30 września 2009 r. lub w ramach realizacji rządowego programu popierania budownictwa mieszkaniowego;
9. zapłata części ceny  mieszkania, w łącznej równowartości nie niższej niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu, najmowanego na podstawie umowy najmu instytucjonalnego z dojściem do własności . Uprawnienie do likwidacji książeczki i uzyskania premii będzie przysługiwało po upłynięciu co najmniej 12 miesięcy umowy najmu instytucjonalnego mieszkania;
10. dokonanie wpłaty w wysokości nie niższej niż 10% ostatecznych kosztów budowy przypadających na dany lokal mieszkalny, na podstawie umowy w sprawie partycypacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego;
11. całkowita spłata zadłużenia obciążającego lokal właściciela książeczki mieszkaniowej powstałego w związku z kredytem;
12. wymiana okien, montaż, wymiana lub modernizacja  instalacji gazowej, instalacji elektrycznej lub instalacji wodno-kanalizacyjnej w lokalu mieszkalnym lub domu jednorodzinnym, którego jesteś właścicielem  lub do którego przysługuje Ci  spółdzielcze prawo do lokalu lub domu jednorodzinnego;
13. realizacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, którego jesteś właścicielem  lub do którego  przysługuje Ci spółdzielcze prawo do lokalu lub domu jednorodzinnego. Kwota wydatków brutto na materiały budowlane, urządzenia lub usługi związane z realizacją tego przedsięwzięcia nie może być  niższa niż 6 tys. zł (wykaz wydatków określony jest w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r.  w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych);
14. wpłata na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej kwoty należnej za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki.  Kwota wydatków wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej poniesionych w okresie 24 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki na remont części wspólnych budynku, w którym znajduje się Twój lokal mieszkalny - w części odpowiadającej Twojemu udziałowi  w kosztach remontów nieruchomości wspólnej, ustalonego uchwałą wspólnoty mieszkaniowej lub uprawnionego organu spółdzielni mieszkaniowej - musi być co najmniej równa tej wpłacie;
15. poniesienie przez co najmniej 5 lat opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, jeżeli jesteś właścicielem lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, którego dotyczyła ta opłata.

Możliwości wcześniejszego uzyskania premii gwarancyjnej

Na Twój wniosek premia z książeczki mieszkaniowej może zostać wypłacona:

• już w trakcie budowy własnego domu (przy zaawansowaniu budowy co najmniej 20 proc. wartości kosztorysowej), lub
• przebudowy budynku mieszkalnego (co najmniej 50 proc. wartości kosztorysowej), lub
• może zostać przekazana do spółdzielni mieszkaniowej po wniesieniu co najmniej 50 proc. wymaganego wkładu:

1. budowlanego lub
2. mieszkaniowego lub
3. wpłaceniu co najmniej 50 proc. wartości kosztorysowej lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego deweloperowi lub
4. wniesienia co najmniej 50 proc. kwoty partycypacji w kosztach budowy mieszkania budowanego w systemie budownictwa czynszowego.

Jeśli zaciągnęłaś/zaciągnąłeś kredyt mieszkaniowy, możesz  uzyskać premię gwarancyjną jeszcze przed zakończeniem realizacji inwestycji. Na Twój wniosek premia może zostać przekazana instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów jako wkład własny związany z kredytem mieszkaniowym. Aby premia gwarancyjna została udzielona, musisz przedstawić umowę kredytu na sfinansowanie jednej z czynności uprawniających do premii gwarancyjnej na ogólnych zasadach.

Rejestracja książeczki mieszkaniowej

Obowiązek rejestracji książeczek mieszkaniowych założonych do 23 października 1990 r.

Od 19 stycznia 2021 r. właściciele książeczek mieszkaniowych są zobowiązani do rejestracji książeczki mieszkaniowej w banku prowadzącym obsługę rachunku. Rejestracja dokonywana jest na wniosek właściciela.

W przypadku zarejestrowania książeczki do 31 grudnia 2022 r. – zasady jej likwidacji i wypłaty premii gwarancyjnej nie uległy zmianie. Jeśli książeczka zostanie zarejestrowana po tym terminie, jej właściciel uzyskuje uprawnienie do złożenia wniosku o jej likwidację i wypłatę premii gwarancyjnej dopiero 1 stycznia roku następującego po roku rejestracji.

Termin na złożenie wniosku o likwidację książeczki nie zmienia się i wynosi 90 dni licząc od 1 stycznia kolejnego roku po rejestracji, tj. terminu nabycia uprawnienia do złożenia wniosku o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej

Przykład:

Jeżeli książeczka została zarejestrowana w 2023 roku oraz w tym samym roku dokonany został wydatek uprawniający do wypłaty premii gwarancyjnej, wniosek o likwidację książeczki można złożyć w terminie od 1 stycznia 2024 r. do 30 marca 2024 r. Odpowiednio, jeżeli obie czynności rejestracja książeczki i czynność uprawniającą do uzyskania premii gwarancyjnej zostaną zrealizowane w 2024 r., wniosek o likwidację książeczki może być złożony od 1 stycznia 2025 r. do 31 marca 2025 r.

Szczegóły dotyczące prowadzenia mieszkaniowego rachunku oszczędnościowego, potocznie zwanego książeczką mieszkaniową, zawarte są w Informatorze dotyczącym książeczek mieszkaniowych (z prawem do premii gwarancyjnej), który dostępny jest na stronie Banku PKO BP.