Kryteria kwalifikowalności indywidualnego projektu bezpośredniego uczestnika IPCEI są określone w Komunikacie IPCEI.

• Projekty IPCEI zostały zdefiniowane w art. 107 ust. 3 lit. b Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej w rozdziale dot. reguł konkurencji

• KOMUNIKAT KOMISJI (2021/C 528/02) Kryteria analizy zgodności z rynkiem wewnętrznym pomocy państwa na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania

• Zbiór informacji o IPCEI

Kryteria:

I.           Definicja projektu

Wniosek w sprawie pomocy musi pojedynczego projektu - który został jasno opisany pod względem celów i warunków realizacji, w tym uczestników oraz źródeł finansowania

Za kwalifikowalny Komisja może również uznać projekt zintegrowany, tzn. grupę pojedynczych projektów mających taki sam cel i opartych na spójnym podejściu systemowym, ujętych w ramach wspólnej struktury, planu działania lub programu. Poszczególne elementy projektu zintegrowanego mogą się odnosić do odrębnych poziomów łańcucha dostaw, ale muszą wzajemnie się uzupełniać i wnosić istotną wartość dodaną w swój wkład w realizację ważnego europejskiego celu

II.           Ogólne kryteria łączne:

a.           Projekt musi wnosić konkretny wkład w realizację celów i strategii Unii

Każdy IPCEI ma mieć znaczny i trwały wpływ zwiększenie wartości gospodarki i rozwój społeczeństwa UE, na przykład ze względu na swoje znaczenie dla Europejskiego Zielonego Ładu, strategii cyfrowej, cyfrowej dekady i europejskiej strategii w zakresie danych, nowej strategii przemysłowej dla Europy i jej aktualizacji, Next Generation EU, Europejskiej Unii Zdrowotnej, nowej europejskiej przestrzeni badawczej na rzecz badań naukowych i innowacji, nowego planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym lub celu Unii, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.

b.           Projekt musi przyczyniać się do przezwyciężenia ważnych lub systemowych niedoskonałości rynku lub wyzwań społecznych

Każdy projekt musi zawierać uzasadnienie potrzeby finansowania projektu ze środków publicznych – należy wskazać jakie są istotne niedoskonałości lub braki systemowe napotkane w funkcjonowaniu rynku lub wyzwania społeczne, a których nie można rozwiązać w inny sposób (należy pamiętać, że nie chodzi jedynie o korzyści dla pojedynczej firmy ale o dobrobyt społeczny). 

c.           Projekt musi być zintegrowany

Wszystkie indywidualne projekty uczestniczące w IPCEI muszą się wzajemnie uzupełniać i razem tworzyć zintegrowany projekt IPCEI. Integracja ta jest osiągana poprzez ustanowienie efektywnej współpracy transgranicznej między bezpośrednimi uczestnikami (partnerami) IPCEI - co do zasady projekt musi dotyczyć co najmniej czterech państw członkowskich (są wyjątki).

d.           Projekt musi mieć „lukę finansową”

Luka finansowa – należy wykazać, iż projekt nie zostałby zrealizowany bez wsparcia państwa, ponieważ wykazuje lukę finansową. Innymi słowy bez wsparcia publicznego nie zostanie zrealizowany projekt. W tym celu należy przedstawić realistyczne i wiarygodne prognozy finansowe uzasadnione wewnętrznymi dokumentami firmy lub niezależnymi badaniami.

Luka w finansowaniu odpowiada zdyskontowanej wartości bieżącej netto planowanego projektu obliczonej jako różnica między zdyskontowanymi dodatnimi i ujemnymi przepływami pieniężnymi w całym okresie trwania projektu (od początku prac badawczo-rozwojowych, a także włączając fazę produkcji masowej).

Musi zostać wyliczona przy użyciu odpowiedniego szablonu.

e.           Musi przyczynić się do finansowania swojego projektu

Wkład własny – Uczestnik musi wnieść istotny wkład w finansowanie planowanego projektu z własnych lub innych prywatnych źródeł finansowania (np. poprzez pożyczkę).

f.             Projekt musi przynieść pozytywne efekty uboczne

Zasady dotyczące IPCEI stanowią, że korzyści płynące z IPCEI nie mogą ograniczać się do przedsiębiorstw lub danego sektora, którego dotyczą, ale muszą mieć szersze znaczenie i zastosowanie w gospodarce lub społeczeństwie poprzez pozytywne oddziaływanie pośrednie (np. wywoływać skutki o charakterze systemowym mające wpływ na poszczególne poziomy łańcucha wartości lub na rynki wyższego lub niższego szczebla, lub też mieć alternatywne zastosowanie w innych sektorach, lub prowadzić do przesunięcia modalnego).

Efekty uboczne pociągają za sobą obowiązkowe zobowiązanie do rozpowszechniania wiedzy fachowej wytworzonej dzięki pomocy państwa wynikającej z projektu IPCEI.

g.           Inne warunki które należy spełnić

•             Zasada nieczynienia znaczących szkód (Do no significant harm - „DNSH”) – planowany projekt musi być zgodny z zasadą DNSH, a tym samym nie może wyrządzać znaczących szkód środowisku w rozumieniu art. 17 rozporządzenia (UE) 2020/852 lub z innymi porównywalnymi metodami.

•             Brak nieuzasadnionych zakłóceń konkurencji lub handlu – pomoc publiczna otrzymana przez beneficjenta nie może prowadzić do nieuzasadnionych zakłóceń w handlu lub konkurencji.

III.         Kryteria szczegółowe

a.           Projekt o wysokim stopniu innowacyjności (RDI i FDI)

Inwestycje IPCEI nie mają na celu prowadzenia zwykłej działalności, tj. nie mają na celu wytwarzania już istniejących produktów ani tych nieznacznie ulepszonych czy zaktualizowanych.

•             Przełomowa innowacja – projekt badawczo-rozwojowy („RDI”) musi być wysoce innowacyjny i musi mieć na celu znaczne rozwinięcie istniejących technologii lub opracowanie nowych technologii – należy tu wyjaśnić konkretne korzyści, używając jasnych, mierzalnych wyników, takich jak kluczowe wskaźniki efektywności (KPI). Należy wyjaśnić, również dlaczego dostarczenie tej wartości dodanej jest trudne.

•             Projekt obejmujący pierwsze wdrożenie przemysłowe („FID”), oznacza rozbudowę obiektów pilotażowych, zakładów demonstracyjnych lub opracowanie całkowicie nowej aparatury i urządzeń w ramach etapów następujących po etapie linii pilotażowej w tym fazę testów oraz zwiększanie skali produkcji seryjnej, ale nie zastosowanie do produkcji masowej ani działalności handlowej[1]

FID musi umożliwiać rozwój nowego produktu lub usługi o wysokiej zawartości badań i innowacji lub wdrożenie fundamentalnie innowacyjnego procesu produkcyjnego. Regularne uaktualnienia bez innowacyjnego wymiaru istniejących technologii lub procesów nie kwalifikują się jako FID. Raczej dotyczą one uczynienia nowych technologii „gotowymi do masowej produkcji”.

b.           Projekt o dużym znaczeniu dla strategii Unii (Infrastrukturalny)

Projekty infrastrukturalne IPCEI w dziedzinie środowiska, energii, transportu, zdrowia lub dziedzinie cyfrowej, w zakresie, w jakim nie są objęte RDI i FDI, muszą:

•             albo mieć duże znaczenie dla strategii UE w zakresie środowiska, klimatu, energii (w tym bezpieczeństwa dostaw energii), transportu, zdrowia, przemysłu lub dziedziny cyfrowej,

•             albo wnosić znaczny wkład w rynek wewnętrzny, w tym w odniesieniu do tych sektorów, ale bez ograniczania wyłącznie do nich, i mogą być finansowane do czasu uzyskania pełnej operacyjności od momentu powstania.