– Nie chcemy pisać ustaw zza biurka, nie pytając tych, których mają chronić. To młodzi wiedzą najlepiej, gdzie czai się zagrożenie w sieci. Ich doświadczenia są dziś dla nas najważniejszym źródłem wiedzy – powiedział wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, otwierając część edukacyjną Panelu.

To pierwsze tego typu wydarzenie w Polsce, inspirowane podobnymi wydarzeniami znanymi z Irlandii czy Szwajcarii. Panel Obywatelski Dzieci i Młodzieży został zorganizowany przez Fundację Pole Dialogu we współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji – przede wszystkim Departamentem Projektów i Strategii oraz Departamentem Telekomunikacji.

Wypracowane w ramach panelu rekomendacje zostaną przeanalizowane pod kątem uwzględnienia w procesie legislacyjnym, a także mogą zostać wykorzystane przy planowaniu polityk publicznych dotyczących edukacji cyfrowej, sztucznej inteligencji i bezpieczeństwa w sieci.

– Długo w Polsce czekaliśmy na pełny proces deliberacyjny, który powstanie wspólnie z władzami centralnymi. Panel Obywatelski Dzieci i Młodzieży to pierwszy taki panel obywatelski realizowany z Ministerstwem. To szczególnie ważne, że rekomendacje osób uczestniczących zostaną odebrane przez Ministra i użyte do tworzenia nowego prawa – powiedział Mateusz Wojcieszak, prezes fundacji Pole Dialogu.

PODiM odbywa się w kluczowym momencie – trwają właśnie konsultacje publiczne nad projektem ustawy o ochronie małoletnich przed treściami szkodliwymi w internecie. Zakończą się one 26 marca 2025 r. Rekomendacje uczestników Panelu zostaną przeanalizowane przez Ministerstwo Cyfryzacji pod kątem włączenia ich do projektu ustawy – także w formie autopoprawek na etapie prac rządowych.

W Panelu uczestniczy 31 młodych ludzi w wieku 15–18 lat, którzy zostali wyłonieni drogą losowania. Uczestnicy pochodzą z różnych regionów Polski, reprezentują różne typy szkół i środowiska społeczne. Taki dobór zapewnia szeroki wachlarz doświadczeń i perspektyw – także tych, które na co dzień są mniej obecne w debacie publicznej.

Organizatorzy celowo zastosowali taką formę rekrutacji, aby dać głos także tym, którzy w innych warunkach mogli nie zgłosić się do udziału. Dzięki temu Panel zyskuje charakter możliwie najbardziej reprezentatywny.

Panel został zaplanowany jako proces wieloetapowy. Pierwsze spotkanie o charakterze zapoznawczym dla uczestników, w formule online, odbyło się 15 marca tego roku. Spotkanie zorganizowane 22 i 23 marca – miało charakter edukacyjny. Młodzież wysłuchała wystąpień ekspertów, w tym przedstawicieli Ministerstwa Cyfryzacji, którzy omówili m.in. o:

• zagrożeniach w sieci dla młodych użytkowników,
• obszarach wymagających zmian w obecnych przepisach,
• działania państwa na rzecz bezpiecznej przestrzeni cyfrowej dla dzieci i młodzieży.
• W kolejnych tygodniach młodzi uczestnicy będą pracować nad konkretnymi propozycjami. Finałem działań Panelu będzie publikacja raportu końcowego 2025 r.

W centrum prac Panelu znajduje się konkretne pytanie: „Jak zadbać o to, żeby internet był miejscem, gdzie każdy może się rozwijać i czuć się bezpiecznie?”

Uczestnicy będą szukać odpowiedzi na to, co należy zmienić, jakie rozwiązania warto wprowadzić i jak sprawić, by ochrona dzieci i młodzieży w internecie nie odbywała się kosztem ich wolności, prywatności i dostępu do wiedzy.

W pracach Panelu bierze udział szerokie grono ekspertów, instytucji i organizacji zajmujących się bezpieczeństwem cyfrowym, edukacją oraz ochroną praw dzieci i młodzieży. Wśród zaangażowanych partnerów znajdują się:

• UNICEF Polska,
• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę,
• Instytut Cyfrowego Obywatelstwa,
• Fundacja Rethink,
• Stowarzyszenie Demagog,
• Zakład Psychologii Eksperymentalnej Uniwersytetu Jagiellońskiego,
• NASK – Państwowy Instytut Badawczy,
• Zespół Edukacji Cyfrowej i Bezpieczeństwa w Sieci Rzecznika Praw Dziecka,
• Państwowa Komisja ds. Przeciwdziałania Wykorzystaniu Seksualnemu Małoletnich poniżej lat 15.
• Obecność tak różnorodnych instytucji zapewnia merytoryczne wsparcie oraz szeroką perspektywę – od psychologii, przez edukację, aż do nowych technologii

Panel Obywatelski Dzieci i Młodzieży to praktyczny przykład nowoczesnego, włączającego podejścia do tworzenia prawa.

– Wasze głosy, wnioski i propozycje mogą przełożyć się na konkretne zmiany legislacyjne i działania instytucji publicznych. To dowód na to, że cyfryzacja nie jest tylko technologią – to przestrzeń, którą kształtujemy wspólnie – powiedział wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.

Ministerstwo Cyfryzacji nie chce pisać ustaw w oderwaniu od codziennych doświadczeń młodych ludzi. Słucha ich, daje przestrzeń do współdecydowania i jasno deklaruje: rekomendacje wypracowane w Panelu będą analizowane i realnie wykorzystane – nie trafią do szuflady.