We wtorek, 1 sierpnia 1944 roku, o godzinie 17.00, wybuchło powstanie warszawskie – heroiczna bitwa o wolność stolicy. Walki rozpoczęły się wraz z wybiciem godziny „W”, oznaczającej wolność, której pragnęli mieszkańcy okupowanej Warszawy. Niestety, sama wola walki nie wystarczyła, by zwyciężyć. Tragiczny bilans wskazuje na blisko 200 tys. ofiar i niemal całkowite zburzenie miasta. Szacuje się, że po upadku powstania 600–650 tys. cywilów zostało wypędzonych z Warszawy i okolic.

W momencie wybuchu powstania zaledwie 1 na 25 powstańców był uzbrojony. Zryw, planowany na 2-3 dni, trwał w rezultacie aż 63 dni. Blisko 60 tys. mężczyzn i kobiet walczyło przez 63 dni o wolność Warszawy. Około 16 tysięcy żołnierzy zginęło w czasie walk i na skutek ran.

W druku "Powstanie Warszawskie" zamieszczonym na  portalu kronika.gov.pl czytamy: „(...) Lud walczył o swoją wolność. Ten rytm prawdziwej demokracji i prawdziwej wolności, dla której tylko warto żyć i umierać, musi być głównym wspomnieniem o Powstaniu Warszawskim, musi być przekazany tym, którzy nie mieli szczęścia go przeżywać.”

Pomimo okrucieństwa okupantów, wszechobecnego terroru i strachu mieszkańcy Warszawy starali się zachować pozory normalnego życia: uczestniczyli w mszach, brali śluby, świętowali imieniny. Kwitło życie kulturalne: organizowano koncerty, wystawiano sztuki i teatrzyki dla dzieci, działało nawet kino. Warszawiacy pisali wiersze i pieśni, które do dziś rozbrzmiewają podczas obchodów kolejnych rocznic powstania.

„Hej, chłopcy, bagnet na broń!
Długa droga, daleka, przed nami,
Mocne serca a w ręku karabin,
Granaty w dłoniach i bagnet na broń”

– między innymi te słowa dodawały otuchy walczącym. Ich autorką była Krystyna Krahelska, sanitariuszka, której twarz nosi warszawska syrenka z Powiśla. Niestety, poetka, zmarła w wyniku odniesionych ran już 2 sierpnia 1944 r.

Portal kronika.gov.pl pozwala zachować pamięć o powstaniu i czasach powojennych.

Dzięki digitalizacji dawnych ulotek, plakatów, czy druków możemy dziś wrócić na chwilę do tamtych czasów i zrozumieć nastroje panujące wtedy w mieście. Na zachowanych fotografiach widzimy powstańców, ludność cywilną, przedwojenną zabudowę, ale też ruiny zniszczonej stolicy.

Wśród zgromadzonych materiałów znajdziemy dokumentację fotograficzną z walk, filmy , ale także zdjęcia z chwil odpoczynku czy wspólnych posiłków. Obejrzymy ponadto fotografie z odbudowy Warszawy po wojnie, czy ulotki promocyjne zachęcające do udziału w zbiórce na rzecz odbudowy stolicy.

Historyczne fotografie,  unikatowe dokumenty archiwalne i artykuły naukowe – to wszystko dostępne jest w portalu kronika.gov.pl! Znajdziecie tam ponad 16 milionów obiektów kultury i nauki, podzielonych na ponad 70 kategorii. Co więcej, większość obiektów udostępniono na otwartych licencjach, dzięki czemu można je ponownie wykorzystać do własnych projektów. Korzystajcie z cyfrowych zasobów portalu w swoich pracach.