Pisz zrozumiale, czyli prostą polszczyzną. Tak napisany tekst jest zrozumiały już po pierwszej lekturze dla osób o różnym stopniu wykształcenia.

Prosty język jest standardem komunikacyjnym. Oznacza to, że tekst uznajemy za prosty wtedy, gdy spełnia określone zasady. Prosty język nie jest standardem jednorodnym, bo różne języki mają swoją specyfikę. Podstawowe zasady efektywnej komunikacji są jednak wspólne.

Przydatne dla każdego

Prosty język oznacza zamianę skomplikowanych, formalnych tekstów na język zrozumiały dla odbiorców. Zrozumiałość tekstu to uniwersalna cecha, z której korzystają wszyscy użytkownicy. Prostszy tekst:

• czytamy szybko (w swoim naturalnym tempie) i więcej z niego zapamiętujemy,
• mogą łatwiej zrozumieć osoby, dla których język polski jest językiem obcym (np. cudzoziemcy) lub osoby, które mają np. zaburzenia koncentracji,
• poprawia przystępność dokumentów, które wytwarzasz i dzięki temu możesz skuteczniej dotrzeć do swoich odbiorców.

Jak pisać prostszą polszczyzną

To prostsze niż myślisz:

• Rozpocznij od informacji najważniejszej dla odbiorcy, czyli przyjmij jego perspektywę.
• Zwracaj się bezpośrednio do odbiorcy, czyli używaj form osobowych – unikaj strony biernej (np. dokonano zmiany) i rzeczowników odczasownikowych (np. dokonanie zmiany).
• Pisz krótkimi zdaniami – do 15-20 wyrazów. Unikaj wtrąceń i imiesłowów (np. zmieniając, uzyskawszy, piszący, odkryty, zawołany).
• Stosuj naturalny szyk zdania. W języku w polskim jest to rzeczownik, a dopiero potem czasownik.
• Wyjaśniaj skrótowce przy pierwszym użyciu np. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów (KPRM).
• Unikaj zbędnych słów. Pisz zwięźle, rzeczowo i na temat.

• zamiast dokonywać zakupów, kupić,
• zamiast ulec pogorszeniu, pogorszyć się,
• zamiast: w dniu dzisiejszym, pisz : dzisiaj, zamiast: w miesiącu maju, pisz: w maju.

• Unikaj synonimów, jeśli nie jest to tekst literacki.
• Używaj słów, dobrze znanych, które brzmią swojsko np. zamiast: dedykowany pisz: przeznaczony. Kula zaczepu urządzenia sprzęgającego pojazd to po prostu hak holowniczy. Jeśli wprowadzasz trudne terminy, wyjaśnij je.
• Używaj języka z rozwagą. Wybieraj krótsze i prostsze słowa (zamiast np. celem -  aby), zamiast rozbudowanych, wielosylabowych, obcobrzmiących (zamiast np. komponent - składnik, czynnik),
• Unikaj przesady, patosu i podniosłego stylu (zamiast np. niniejszy – ten),
• Używaj poprawnej polszczyzny.

Prosta polszczyzna w MS WORD

• Ułóż tekst dokumentu w logicznej kolejności.
• Używaj nagłówków i akapitów, które uporządkują strukturę tekstu i pozwolą odbiorcy szybko zorientować się, w której jest sekcji i czego ona dotyczy. Tak, czytelność tekstu pomaga zrozumiałości.
• Stosuj listy elementów (wyliczenia) i twórz tabele do prezentowania i porównywania danych.
• Sprawdzaj poprawność pisowni.

Wypróbuj także dodatkowe narzędzia do automatycznej analizy stopnia trudności tekstu. Sprawdź swój tekst w bezpłatnych narzędziach Logios lub Jasnopis.