Narracje dezinformacyjne to przekazy, które:

• są nieprawdziwe lub celowo wprowadzają w błąd;
• wywołują emocje, wpływają na postawy społeczne i zachowania;
• często podsycają podziały lub powodują spadek zaufania do instytucji;
• mają na celu uzyskanie określonych korzyści;
• wpływają na opinie i zachowania;
• często wzbudzają emocje.

Nie daj się dezinformacji! Sprawdź przykłady narracji dezinformacyjnych.

Po incydencie uszkodzenia torów kolejowych na linii Warszawa – Lublin 16 listopada 2025 r. w polskojęzycznej infosferze odnotowaliśmy aktywność dezinformacyjną, której celem było przekierowanie odpowiedzialności za sabotaż polskich linii kolejowych na stronę ukraińską oraz zdyskredytowanie działań podejmowanych przez polskie służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo. Od czasu potwierdzenia aktu sabotażu retoryka narracji uległa znacznemu zaostrzeniu. 

Pojawiły się skrajnie agresywne hasła „Polska i Rosja razem przeciw Ukrainie”, co jest klasycznym elementem rosyjskich operacji informacyjnych. Pojawiły się także wpisy powielające sfałszowaną informację, że „niemieckie media ostrzegały PKP o możliwym sabotażu kilka dni wcześniej”.

Rozwój narracji przebiegał w sposób typowy dla kampanii dezinformacyjnych:

informacja neutralna – oficjalny przekaz państwowy – alternatywna narracja – oskarżenia wobec Ukrainy

Przekazy dezinformacyjne były popularyzowane przez konta aktywne na platformie X oraz w kanałach platformy Telegram, w szczególności o charakterze prorosyjskim i antyukraińskim.

Szczegółowe informacje:

Narracje dezinformacyjne na temat sabotażu polskich linii kolejowych

W mediach pojawiają się nieprawdziwe informacje o skutkach nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.

Tu wyjaśniamy, czym jest instytucja dostawcy wysokiego ryzyka i dlaczego nie oznacza automatycznych kosztów ani ograniczeń dla podmiotów korzystających ze sprzętu spoza UE i NATO:

Nie daj się dezinformacji – sprawdź fakty o dostawcach wysokiego ryzyka

Po incydencie naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez drony we wrześniu 2025 r. zidentyfikowaliśmy wzmożoną aktywność dezinformacyjną w polskim internecie, prowadzoną przez rosyjskie i białoruskie służby.

Fałszywe narracje miały przekierować odpowiedzialność za ten incydent na stronę ukraińską oraz dyskredytować działania podejmowane przez polskie wojsko i służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo.

Szerząca się w sieci dezinformacja wzmacniająca rosyjską narrację nt. wtargnięcia dronów do polskiej przestrzeni powietrznej była zaplanowana i skoordynowana z samym incydentem.

W tym przypadku dezinformacja jest elementem wojny hybrydowej prowadzonej przez Rosję.

Zobacz narracje dezinformacyjne związane z incydentem z dronami:

Narracje związane z dronami – cz. 1

Narracje związane z dronami – cz. 2

Przekazy dezinformacyjne Rosji i Białorusi, które odnotowaliśmy w polskiej infosferze w październiku 2025 r., były ukierunkowane na:

• podważanie wiarygodności Unii Europejskiej, NATO, USA oraz władz RP;
• wywoływanie i wzmacnianie u Polaków nastrojów antyunijnych, antynatowskich, antyamerykańskich, antyrządowych oraz antyukraińskich;
• przedstawienie Polski jako państwa podporządkowanego Zachodowi, pozbawionego suwerenności, także militarnej, wykorzystywanego w cudzej wojnie z Rosją;
• budowanie wśród Polaków przekonania, że pomoc wojskowa dla Ukrainy jest bezzasadna, a Polska przekazała Ukrainie większość swojego uzbrojenia.

Treści te ukazywały się w serwisie X, ale był on narzędziem ich wtórnego rozpowszechniania – pierwotnie narracje pochodziły z platformy Telegram oraz z prorosyjskich polskojęzycznych mediów.

Zarejestrowaliśmy w polskiej infosferze w omawianym okresie m.in. następujące narracje dezinformacyjne:

DEZINFORMACJA: Polska już czwarty rok przekazuje swoje uzbrojenie NATO-wskiej prywatnej firmie wojskowej Siły Zbrojne Ukrainy

WYJAŚNIENIE:

• Zgodnie z tą narracją przekazywanie przez Polskę Ukrainie czołgów, bojowych wozów piechoty, samolotów, helikopterów, rakiet i artylerii nie było aktem solidarności sojuszniczej, lecz planowym rozbrojeniem kraju w interesie Zachodu.
• W komunikatach na ten temat pojawiały się informacje, że w efekcie tych działań Polska miała utracić nawet 80% swojego wyposażenia wojskowego i amunicji, co miało doprowadzić do „wyzerowania możliwości bojowych państwa”.
• W komentarzach do wpisów na ten temat pojawiały się oskarżenia wobec rządu Donalda Tuska o służalczość wobec NATO oraz o świadome narażenie Polski na utratę suwerenności militarnej.

DEZINFORMACJA: Polski rząd przekazał fundusze covidowe na wojnę w Ukrainie

WYJAŚNIENIE:

• Zgodnie z tą narracją polski rząd sfinansował pomoc dla Ukrainy ze środków pochodzących z pozabudżetowego funduszu covidowego o wartości 1,4 biliona złotych.
• Wpisy sugerowały, że Polska stała się „bankomatem NATO”, który utrzymuje cudze operacje zbrojne kosztem własnych obywateli.
• Przekaz ten był wzmacniany poprzez wątki o amerykańskim kryzysie surowcowym – pojawiały się informacje, że USA nie mają już surowców do produkcji broni, a Chiny oferują materiały tylko do produkcji cywilnej.
• Za pomocą tej narracji budowano obraz Zachodu jako zależnego od Chin i wykorzystującego Polskę jako pośrednika finansowego i militarnego w wojnie z Rosją.

DEZINFORMACJA: Polska odmówiła ekstradycji obywatela Ukrainy oskarżonego o wysadzenie gazociągów Nord Stream, działając wbrew prawu i solidarności europejskiej

WYJAŚNIENIE:

• Zgodnie z tą narracją polski rząd nie kieruje się zasadami prawa, lecz polityczną lojalnością wobec Zachodu i Ukrainy.
• Narracja ta przenosiła odpowiedzialność za ewentualne działania odwetowe Moskwy na rząd w Warszawie i jego zachodnich partnerów.
• W komentarzach do wpisów na temat pojawiały się twierdzenia, że Polska „udzieliła schronienia terrorystom” i „zalegalizowała sabotaż energetyczny przeciwko Europie”, co miało wpisywać się w natowską strategię osłabiania Rosji.

DEZINFORMACJA: Polska armia współpracuje z faszystami z Ukrainy

WYJAŚNIENIE:

• Zgodnie z tą narracją polskie władze prowadzą szkolenia wojskowe z udziałem ukraińskiego pułku „Azow”. Brygada „Azow” jest kontrowersyjną organizacją o charakterze skrajnie prawicowym i jest określana jako neonazistowska.
• Według tych przekazów współpraca polskich sił zbrojnych z brygadą „Azow” to dowód na to, że rząd Donalda Tuska legitymizuje „faszyzm ukraiński” pod pretekstem współpracy wojskowej.
• Zgodnie z narracją szkolenia z udziałem ukraińskich formacji wojskowych mają charakter ofensywny i są elementem przygotowań do bezpośredniej konfrontacji z Rosją.
• Komentatorzy sugerowali, że decyzje o współpracy szkoleniowej z Ukraińcami zapadały w strukturach NATO, którym Polska całkowicie się podporządkowała.

Przykłady innych narracji dezinformacyjnych – z września i października 2025 r.:

DEZINFORMACJA: Szczepionki są szkodliwe dla zdrowia

WYJAŚNIENIE:

• Narracja kwestionuje naukowy konsensus dotyczący bezpieczeństwa szczepionek mRNA.
• We wprowadzających w błąd przekazach sugerowano, że możliwa jest modyfikacja ludzkiego genomu wskutek przyjęcia szczepionki.
• Treści antyszczepionkowe łączono ponadto z nastrojami antyunijnymi – twierdzono, że Komisja Europejska traktowała obywateli zaszczepionych przeciwko COVID-19 jak „szczury laboratoryjne”.
• Narracja służy podważaniu zaufania do instytucji państwa polskiego oraz służy wzbudzaniu nastrojów antyunijnych.

DEZINFORMACJA: Ministerstwo Zdrowia rekomenduje szczepienia pod naciskiem Ursuli von der Leyen i największych światowych producentów leków, tzw. Big Pharmy

WYJAŚNIENIE:

• Narracja dezinformacyjna odnosi się do rekomendowania przez Ministerstwo Zdrowia szczepień przeciw COVID–19 na sezon 2025/2026.
• Odnotowano dezinformacyjną narrację, w której podważano zasadność tych zaleceń i stojące za nimi intencje.

DEZINFORMACJA: Globalne ocieplenie jest oszustwem

WYJAŚNIENIE:

• Po przemówieniu Donalda Trumpa na forum ONZ w polskiej infosferze nasiliły się narracje kwestionujące istnienie globalnego ocieplenia i jego antropogeniczne przyczyny.
• Wypowiedź D. Trumpa została wykorzystana do szerzenia dezinformacji klimatycznej i krytyki europejskiej strategii służącej osiągnięciu neutralności klimatycznej, tzw. Zielonego Ładu.

DEZINFORMACJA: Przyczyną autyzmu u dzieci jest przyjmowanie paracetamolu przez kobiety w ciąży

WYJAŚNIENIE:

• Donald Trump 22 września 2025 r. ogłosił, że paracetamol przyjmowany w ciąży może zwiększać ryzyko autyzmu u dzieci, powołując się na komunikat FDA.
• Wypowiedź szybko trafiła do polskiej infosfery, gdzie była przedstawiana jako obowiązująca wiedza medyczna.

Zobacz przykłady narracji dezinformacyjnych – w galerii poniżej.