Rekordowy konkurs chopinowski, nowe inwestycje muzealne, znakomite wystawy, restytucja dóbr kultury - MKIDN podsumowuje 2021 rok
31.12.2021
O rok przesunięty rekordowy pod wieloma względami XVIII Międzynarodowy Konkurs im. Fryderyka Chopina, nowe inwestycje muzealne, m.in. powołanie Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach na Mazowszu i Muzeum Dzieci Polskich w Łodzi, decyzja o utworzeniu w Brzegu (Opolskie) Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów, nowe oddziały i nowe galerie m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie i Muzeum Narodowego w Krakowie, znakomite wystawy w wielu polskich muzeach, obchody rocznic związanych z patronami roku oraz intensyfikacja działań na rzecz odzyskiwania utraconych dóbr kultury zdominowały 2021 r. w kulturze.
Konkurs Chopinowski 2021
W eliminacjach tegorocznego – o rok przesuniętego z powodu pandemii - Konkursu Chopinowskiego wzięło udział 87 pianistów reprezentujących 17 krajów. W ciągu 15 dni przesłuchań uczestnicy zaprezentowali łącznie niemal 2000 interpretacji kompozycji Fryderyka Chopina. Do kolejnych etapów przechodziła większa niż zazwyczaj liczba pianistów, większa była także liczba laureatów konkursu. Zwycięzcą XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina został Bruce (Xiaoyu) Liu z Kanady. Koncert laureatów 21 października w TVP obejrzało 1,8 mln widzów, materiały konkursowe na YouTube odnotowały ponad 34 mln wyświetleń, TVP Kultura, która transmitowała całe zmagania konkursowe, prawie dwukrotnie zwiększyła swoje miesięczne udziały w rynku. Głównym finansującym konkurs było Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
https://www.gov.pl/web/kultura/bruce-xiaoyu-liu-z-kanady-zwyciezca-xviii-konkursu-chopinowskiego
Sieć nowoczesnych muzeów
W 2021 r. MKiDN było zaangażowane – w różnej formule - w budowę, rozbudowę i modernizację sieci muzeów w całym kraju oraz polskich instytucji muzealnych za granicą. Największym projektem w ramach „Sieci nowoczesnych muzeów” pozostaje budowa Muzeum Historii Polski na warszawskiej Cytadeli. Obok niego jednak w Polsce powstaje wiele innych wartych uwagi instytucji muzealnych. Najważniejsze projekty 2021 r. to m.in.
Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu. Niemiecki nazistowski obóz dla polskich dzieci w Łodzi (1942-1945)
31 maja wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński, Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak oraz reprezentujący Instytut Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu dyrektor Oddziału w Łodzi dr hab. Dariusz Rogut ogłosili utworzenia nowej instytucji kultury pod nazwą Muzeum Dzieci Polskich - ofiar totalitaryzmu. Niemiecki nazistowski obóz dla polskich dzieci w Łodzi (1942-1945). Nowe muzeum pozwoli połączyć systemowe działania resortu kultury, mające na celu upamiętnienie wszystkich ofiar II wojny światowej.
Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach będzie współprowadzone przez MKiDN
Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach zostało powołane 25 sierpnia 2021 r. na mocy uchwał Rady Powiatu w Wyszkowie i Rady Gminy Zabrodzie. Do współorganizatorów dołączyła Fundacja Museion Norwid. Muzeum rozpoczęło swoją działalność 15 września 2021r. Wybór Pałacu w Dębinkach na siedzibę miejsca poświęconego Norwidowi nie jest przypadkowy, ponieważ tu przyszły poeta spędzał czas w dzieciństwie. 24 września – w 200. rocznicę urodzin Cypriana Kamila Norwida – podpisany został list intencyjny, w której strony – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Powiat w Wyszkowie, Gmina Zabrodzie i Fundacja Muzeion Norwid – wyrażają wolę ścisłej współpracy w celu prowadzenia wspólnej instytucji kultury – Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach.
Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów w Brzegu
W budynku dawnego Gimnasium Illustre w Brzegu powstanie Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów. W środę wojewoda opolski podpisał decyzję o przekazaniu budynku na rzecz Muzeum Piastów Śląskich, którego oddziałem będzie nowa placówka. Ogłosił ją podczas wizyty w Brzegu wicepremiera, ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotra Glińskiego oraz posła Pawła Kukiza, który jest orędownikiem idei Muzeum Kresów w Brzegu. Wśród ponad 200 realizowanych obecnie w całym kraju inwestycji muzealnych są cztery nowe instytucje poświęcone kresom – Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczpospolitej – Oddział Muzeum Narodowego w Lublinie, muzeum w Brzegu, Muzeum Kresów Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Sejnach oraz Muzeum Kresów w Lubaczowie.
https://www.gov.pl/web/kultura/muzeum-dziedzictwa-i-kultury-kresow-powstanie-w-brzegu
Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego w Łebie
W maju wmurowano kamień węgielny Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego w Łebie. Muzeum będzie dziesiątym oddziałem Narodowego Muzeum Morskiego - powstaje w pobliżu ujścia rzeki Łeby do Bałtyku. Całkowity przewidywany koszt inwestycji wynosi w przybliżeniu 40 milionów złotych i jest finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz w ramach Programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Narracja wystawy poprowadzi zwiedzających przez pięć stuleci historii bałtyckiej żeglugi – od X do XV wieku. Architektura budynku będzie podkreślać nautologiczny charakter nowego muzeum i w harmonijny sposób współtworzyć krajobraz miasta.
Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie
12 lipca 2021 r. odbyła się uroczystość oficjalnego otwarcia Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Idea powstania Mauzoleum narodziła się w związku z tragicznymi wydarzeniami jakie miały miejsce w latach 1939-1945, kiedy to spacyfikowano 817 wsi polskich, w tym właśnie Michniów. 12 i 13 lipca 1943 r. wydarzyła się tam tragedia, która wstrząsnęła całą okupowaną Polską.
Mauzoleum jest interaktywnym muzeum narracyjnym, gdzie historia jest przekazywana za pomocą nowoczesnych technologii i materiałów, tak by ekspozycja działała na zmysły, emocje i wyobraźnię widzów – zachęcała do współuczestnictwa. Całkowita wartość projektu rozbudowy i modernizacji Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich przekroczyła ponad 40 mln zł – w tym 22 mln zł zapewniło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ponad 10 mln zł pochodziło ze środków unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
https://www.gov.pl/web/sport/uroczyste-otwarcie-mauzoleum-martyrologii-wsi-polskich-w-michniowie
Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku
Powstałe dzięki wsparciu MKiDN Muzeum Pamięci Sybiru zostało otwarte 17 września 2021 r. Projekt przekształcenia dawnych magazynów wojskowych przy ulicy Węglowej w Białymstoku w nowoczesne Muzeum Pamięci Sybiru był realizowany od 2016 do 2019 roku. W tym okresie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wsparło inwestycję kwotą 9,4 mln zł. MKiDN wsparło również przygotowanie wystawy stałej, przeznaczając na niego fundusze unijne w wysokości prawie 6,8 mln zł (koszt całkowity wynosił ponad 12,9 mln zł).
Muzeum Tatrzańskie im. dra T. Chałubińskiego w Zakopanem z oddziałem w willi „Palace”
Współprowadzone przez MKiDN od 2021 r. Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem będzie miało nowy oddział w willi Palace. Zakup historycznego budynku, w którym w czasie II wojny światowej mieściła się siedziba Gestapo, był możliwy dzięki dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podpisanie aktu notarialnego, na mocy którego willa Palace przeszła na własność Muzeum Tatrzańskiego, odbyło się 13 grudnia. Misją przyszłego Muzeum Palace – oddziału Muzeum Tatrzańskiego będzie prezentowanie trudnych i skomplikowanych losów Podtatrza podczas II wojny światowej. W budynku powstanie wystawa historyczna upamiętniająca losy Podtatrza w czasie okupacji z lat 1939–1945.
https://www.gov.pl/web/kultura/w-zakopianskiej-willi-palace-powstanie-oddzial-muzeum-tatrzanskiego
„Dom Turka” w Augustowie – Muzeum Obławy Augustowskiej
W 2021 r. Instytut Pileckiego stał się właścicielem „Domu Turka” w Augustowie. Powstaje w nim Muzeum Obławy Augustowskiej. „Dom Turka” w Augustowie był jednym z miejsc przetrzymywania Ofiar tej akcji. Od lat pozostawał niezagospodarowany.
https://www.gov.pl/web/sport/w-domu-turka-powstanie-muzeum-oblawy-augustowskiej
https://www.gov.pl/web/kultura/instytut-pileckiego-rozpoczyna-dzialalnosc-w-augustowie
Muzeum KL Plaszow
Od 1 marca 2021 r. Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow w Krakowie. Niemiecki nazistowski obóz pracy i obóz koncentracyjny (1942 - 1945) jest instytucją współprowadzoną przez MKiDN. Resort wesprze budowę godnego upamiętnienia w tym miejscu. Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow powstaje w oparciu o trzy filary. Pierwszy to teren – autentyczny świadek cierpienia i śmierci ofiar, drugi – ekspozycja muzealna prezentowana w Szarym Domu, pierwotnie budynku administracyjnym cmentarza krakowskiej gminy żydowskiej, w czasie wojny zajętym przez administrację obozową oraz w planowanym budynku muzealnym – Memoriale, a trzeci filar to edukacja i dialog.
https://www.gov.pl/web/kultura/muzeum-kl-plaszow-od-1-marca-jest-wspolprowadzone-przez-mkdnis
Nowy oddział Instytutu Dziedzictwa Solidarności w Szczecinie
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w porozumieniu z Komisją Krajową NSZZ „Solidarność” podjęło decyzję o utworzeniu oddziału Instytutu Dziedzictwa Solidarności w Szczecinie. Utworzenie oddziału jest odpowiedzią na potrzeby zgłaszane przez środowiska szczecińskie oraz przede wszystkim stanowi wyraz powzięcia odpowiedzialności przez Państwo Polskie za ochronę spuścizny szczecińskiej Solidarności.
Dworek „Milusin” otwarty dla zwiedzających
Od 11 listopada 2021 r. można odwiedzać Dworek „Milusin” – część kompleksu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Dzięki remontowi „Milusin” odzyskał dawną świetność, a pomieszczenia są umeblowane tak, jak było to w czasach Piłsudskiego. Na ścianach zawisły odzyskane obrazy, które były własnością rodziny Marszałka. Ważną częścią kompleksu muzealnego jest również ogród. Podczas remontu odtworzono jego funkcje. Dzięki temu otoczenie „Milusina” wygląda tak, jak w czasach, gdy mieszkała tu rodzina Piłsudskich.
Muzeum Stanisława Wyspiańskiego – nowy oddział Muzeum Narodowego w Krakowie
Od 3 grudnia wielbiciele twórczości Wyspiańskiego mogą podziwiać kolekcję dzieł wybitnego artysty w nowo otwartym muzeum jego imienia przy Pl. Sikorskiego w Krakowie. Na ekspozycji w Muzeum Stanisława Wyspiańskiego - oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie prezentowanych jest ok. 200 prac młodopolskiego twórcy – obrazy, szkice, fragmenty spektakli, a także autoportrety i portrety bliskich.
Muzeum Historii Polski
To największa inwestycja muzealna w historii Polski i najważniejsze polskie muzeum. Na 45 tys. m2 powstają m.in. dwie powierzchnie wystawiennicze, sala kinowa i audytorium na ok. 600 osób. Na wystawie stałej znajdzie się ponad 3 600 oryginalnych obiektów. Kamień węgielny pod budowę wmurowano w 2018 r. Inwestycja jest w trakcie realizacji. Jednocześnie muzeum stale rozbudowuje swoje zbiory. W 2021 r. otrzymało m.in. pamiątki dowódcy Batalionu AK „Zośka” kpt. Ryszarda Białousa. Wśród przekazanych przez synów kapitana Białousa pamiątek znalazły się Krzyż harcerski, Order Virtuti Militari, mundur service dress z okresu służby Białousa w Polskich Siłach Zbrojnych oraz płaskorzeźba Matki Boskiej Ostrobramskiej. Artefakty trafią na nowo powstającą wystawę stałą MHP.
Do zbiorów Muzeum Historii Polski trafiły również 22 pasy kontuszowe. Pasy kontuszowe, zwane także pasami polskimi lub słuckimi, stanowią jeden z najbardziej charakterystycznych i najważniejszych elementów polskiego stroju szlacheckiego.
Do Muzeum Historii Polski trafi także tzw. zbiór Michała Sokolnickiego – odzyskane po ponad 75 latach mienie, archiwalia i biblioteka ostatniego Ambasadora II Rzeczypospolitej w Ankarze. To prawdopodobnie najbardziej pełny i najlepiej zachowany zespół pamiątek polskiej dyplomacji czasów dwudziestolecia i II wojny światowej.
W listopadzie MHP zaprezentowało warszawiakom replikę niemieckiej maszyny szyfrującej z czasu II wojny światowej Enigma. Historycy uznają, iż złamanie przez polskich naukowców kodów niemieckiej maszyny szyfrującej skróciło wojnę o blisko 3 lata.
Nowa Galeria Sztuki Starożytnej w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie
W maju 2021 na piętrze wyremontowanego Arsenału otwarta została nowa wystawa stała pn. „Źródła. Galeria Sztuki Starożytnej” prezentująca sztukę starożytną z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie. Głównym założeniem wystawy jest ukazanie kompleksowego obrazu sztuki kultur starożytnych. Jej trzon stanowi zbiór pozyskany przez księcia Władysława Czartoryskiego w drugiej połowie XIX wieku. Natomiast istotnym uzupełnieniem jest zespół obiektów z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie oraz depozyt Rodziny Potockich z Krzeszowic obejmujący głównie rzeźby i płaskorzeźby rzymskie, które w skali polskich zbiorów muzealnych stanowią unikatowy zespół o wyjątkowym znaczeniu jakościowym, merytorycznym i kolekcjonerskim. Wystawę dopełnia kilkanaście artefaktów pochodzących z kolekcji Instytutu Archeologii UJ.
Galeria Sztuki XIX wieku w Muzeum Narodowym w Warszawie ponownie otwarta
8 grudnia 2021 r. ponownie otwarta została po przeprowadzonej rearanżacji Galeria Sztuki XIX wieku w Muzeum Narodowym w Warszawie. Na ekspozycji w nowej, barwnej i infograficznej oprawie prezentowanych jest około 300 obiektów, w tym arcydzieła polskiego malarstwa oraz szerszy niż dotychczas wybór twórczości rzeźbiarskiej.
Nowa galeria „XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej” w Muzeum Narodowym w Krakowie
Ekspozycja stanowi przegląd zjawisk i tendencji artystycznych, które pojawiły w Polsce w ciągu ostatnich 120 lat. W Galerii pokazywane są dzieła wszystkich najwybitniejszych twórców, od Stanisława Wyspiańskiego, Jacka Malczewskiego, Józefa Mehoffera, Wojciecha Weissa, przez dzieła Zbigniewa Pronaszki, Zofii Stryjeńskiej, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Leona Chwistka, Jana Cybisa, do Tadeusza Kantora, Marii Jaremy, Jerzego Nowosielskiego, Romana Opałki, Ryszarda Winiarskiego, Andrzeja Wróblewskiego, Wojciecha Fangora, Łukasza Korolkiewicza, Ewy Kuryluk oraz wielu innych. Rzeźbę reprezentują między innymi: Xawery Dunikowski, Konstanty Laszczka, Alina Szapocznikow, Magdalena Abakanowicz, Maria Pinińska-Bereś, Władysław Hasior. Na wystawie obecni są także przedstawicie ugrupowań artystycznych: „Wprost” (Leszek Sobocki, Zbylut Grzywacz), „Ładnie” (Wilhelm Sasnal, Marcin Maciejowski) i „Gruppa” (Jarosław Modzelewski, Włodzimierz Pawlak).
https://mnk.pl/wystawy/xx-xxi-galeria-sztuki-polskiej
Prace Chagalla w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie
Unikatowy w skali kraju zbiór 14 kolorowych prac Marca Chagalla, pochodzący z dojrzałego okresu twórczości artysty, zakupiono na międzynarodowej aukcji dzięki dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Cały zbiór prac trafił do Muzeum Narodowego w Warszawie, wzbogacając polskie zbiory muzealne o dzieła z kanonu światowej sztuki XX wieku.
https://www.gov.pl/web/kultura/prace-chagalla-w-zbiorach-muzeum-narodowego-w-warszawie
„Przedmioty” i „Przekroje” – nowe galerie w Kamienicy Szołayskich, oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie
Obie ekspozycje są zapowiedzią przyszłego muzeum designu i architektury, które powstanie w budynku dawnego hotelu Cracovia. Galeria „Przedmioty” prezentuje łącznie około 350 wyjątkowych obiektów. Prezentowane są, obecnie uznawane za kultowe, przedmioty codziennego użytku, a także wybitne dzieła polskich projektantów, które na stałe wpisały się do kanonu polskiego wzornictwa.
Na wystawie „Przekroje” prezentowane są makiety, fotografie oraz materiały multimedialne ukazujące wybrane czołowe realizacje architektoniczne.
Zmiany organizacyjne i nowe współprowadzenia:
Muzeum Narodowe w Lublinie
Muzeum Narodowe w Lublinie od stycznia 2021 r. jest państwową instytucją kultury, dla której jedynym organizatorem jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2021 r. zakończone zostały prace remontowe na Zamku Lubelskim, które objęły gruntowną przebudowę skrzydła północnego, a także roboty modernizacyjne w częściach skrzydła południowego i zachodniego. W wyniku realizacji projektu powstały nowoczesne wystawy stałe: „Trybunał Koronny w dziejach Rzeczypospolitej 1578-1794”, „Galeria Malarstwa Polskiego XIX i XX wieku”, ze szczególnym wyeksponowaniem obrazu "Unii lubelskiej" Jana Matejki, „Grupa Zamek i Awangarda” oraz „Malarstwo Cerkiewne”, Galeria im. Ireny HOCHMAN i Tadeusza MYSŁOWSKIEGO, a także nowa przestrzeń przeznaczona na wystawy czasowe. Nowo powstałe ekspozycje są nowoczesne i wykorzystują multimedia, które pozwalają na pełniejszy odbiór wrażeń przez zwiedzających.
https://www.gov.pl/web/kultura/muzeum-narodowe-w-lublinie--nowoczesnosc-w-sluzbie-historii
Muzeum Badań Polarnych w Puławach wspólną instytucją kultury MKiDN i województwa lubelskiego
Muzeum Badań Polarnych w Puławach jest instytucją kultury utworzoną 27 maja 2020 r. Ideą jej powołania była chęć opowiedzenia historii wieloletniej eksploracji bieguna północnego i polskiego wkładu w światowe badania naukowe. Muzeum ma zajmować się gromadzeniem oraz udostępnianiem zbiorów z badań polarnych na terytorium Arktyki i Antarktyki, a także aktywności lądolodu na terenie dzisiejszej Polski. Będzie też gromadzić pamiątki związane z pracami polskich zesłańców, w tym naukowców badających obszar Syberii.
Od 1 stycznia 2022 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego będzie przekazywało dotację podmiotową dla Muzeum Badań Polarnych w wysokości nie mniejszej niż 1 mln zł.
Muzeum Narodowe we Wrocławiu będzie państwową instytucją kultury
Muzeum Narodowe we Wrocławiu, które do tej pory było współprowadzone przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, od 1 stycznia 2022 r. będzie instytucją narodową prowadzoną samodzielnie przez resort kultury.
https://www.gov.pl/web/kultura/muzeum-narodowe-we-wroclawiu-bedzie-panstwowa-instytucja-kultury
Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim będzie współprowadzone przez MKiDN
Od 1 stycznia 2022 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Powiat Ostrowiecki będą wspólnie prowadzić instytucję i finansować koszty jej działalności statutowej. Zgodnie z umową, budżet Muzeum w Ostrowcu Świętokrzyskim ma wynieść 3 mln zł, z czego połowę – 1,5 mln zł – będzie przekazywał Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pod opieką ostrowieckiego muzeum znajduje się zespół kopalń neolitycznych „Krzemionki – kopalnie krzemienia z epoki neolitu” wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Wystawy muzealne 2021:
Caravaggio na Zamku Królewskim w Warszawie
Na wystawie ,,Caravaggio i inni mistrzowie” od listopada prezentowane są dwa niezwykłe obrazy Caravaggia Chłopiec gryziony przez jaszczurkę i Narcyz przy źródle oraz ponad czterdzieści dzieł innych twórców. Wystawa została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wystawa Anny Bilińskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie
W połowie roku Muzeum Narodowe w Warszawie prezentowało wystawę „Artystka. Anna Bilińska 1853-1894”. Głównym wątkiem wystawy była artystyczna kariera Bilińskiej, wiodąca od pierwszych prób malarskich w Warszawie poprzez naukę w paryskiej Académie Julian ku udziałowi w międzynarodowych wystawach. Anna Bilińska to pierwsza polska artystka, która osiągnęła międzynarodową sławę. Jej twórczość była prezentowana na najważniejszych europejskich wystawach i doceniania przez krytyków.
„Wszystkie arrasy króla. Powroty 2021–1961–1921” na Zamku Królewskim na Wawelu
Ukrywane przed Szwedami, zrabowane na polecenie carycy Katarzyny, wywiezione galarem wiślanym na trzy dni przed wkroczeniem Niemców do Krakowa w 1939 roku. Ewakuowane do Rumunii 18 września, kolejno do Francji i przez Anglię do Kanady. Wreszcie powróciły. Wszystkie zachowane w Polsce arrasy Zygmunta Augusta można było zobaczyć w Zamku Królewskim na Wawelu. Był to jedyny w dziejach jagiellońskiej rezydencji pokaz całej zachowanej kolekcji we wnętrzach, dla których tapiserie zostały stworzone.
https://wawel.krakow.pl/wszystkie-arrasy-krola
„Arcydzieła z Watykanu" na Zamku Królewskim w Warszawie
Na wiosennej wystawie prezentowanych było siedem arcydzieł użyczonych Zamkowi Królewskiemu przez Muzea Watykańskie. Po raz pierwszy można było zobaczyć jeden z najnowszych i najcenniejszych nabytków zamkowej kolekcji – obraz przedstawiający Tronującą Madonnę z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych Jana Chrzciciela, Piotra, Pawła i Zenobiusza (?) oraz dwóch aniołów i donatorów autorstwa Taddeo Gaddiego.
https://www.gov.pl/web/kultura/arcydziela-z-watykanu-wyjatkowa-wystawa
https://www.gov.pl/web/kultura/arcydziela-z-watykanu-na-zamku-krolewskim--zobacz-online
„Splendor władzy. Wettynowie na tronie Rzeczypospolitej” –wystawa w Muzeum Łazienki Królewskie
Na wystawie „Splendor władzy. Wettynowie na tronie Rzeczypospolitej” można obejrzeć 200 arcydzieł ze zbiorów drezdeńskich oraz polskich muzeów, zgromadzonych przez Augusta II i Augusta III, elektorów saskich i królów polskich, które złożyły się na jedną z najwspanialszych kolekcji XVIII-wiecznej Europy. Ekspozycja jest dostępna dla zwiedzających do 30 stycznia 2022 r.
„Szymon Czechowicz. Geniusz baroku (1689-1775)” w Muzeum Narodowym w Krakowie
Wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie była pierwszą próbą szerokiego ukazania artyzmu polskiego giganta baroku. Tylko nieliczne spośród blisko 200 eksponatów gościły kiedykolwiek w salach muzealnych, a sporo jest zupełnie nieznanych. Szymon Czechowicz był jednym z nielicznych Polaków, którzy studiowali w słynnej Akademii św. Łukasza w Rzymie – kolebce baroku. W Wiecznym Mieście pozostawał przez około 20 lat i gdy po 1730 roku wrócił do kraju, był już dojrzałym malarzem. Po powrocie szybko zyskał wyjątkową renomę.
Wystawa „Polskie style narodowe 1890-1918” w Muzeum Narodowym w Krakowie
Tematyka wystawy odnosiła się do trwającej około 1900 roku, zwłaszcza w Europie Środkowo-Wschodniej i Skandynawii, debaty na temat stylu narodowego, czyli odrębnej stylistycznie formy wyrażającej wyjątkowość danej kultury. Źródeł takiej narodowej formy poszukiwano zarówno w regionalnych odmianach stylów historycznych, jak i w kulturze ludowej, dążąc do odróżnienia się od późnego historyzmu, a także od secesji.
Wystawa „Szukam momentu równowagi” w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
Wystawa prac rzeźbiarskich Ludwiki Ogorzelec w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski była pierwszą tak szeroką prezentacją jej dorobku artystycznego. Na wystawie prezentowane były wczesne prace artystki, która ukończyła Akademię Sztuk Pięknych we Wrocławiu w 1983 roku, a od 1985 roku mieszka w Paryżu.
Wystawa „Tylko sztuka” w Centrum Rzeźby w Orońsku
Ekspozycja obejmowała 26 prac Ursuli von Rydignsvard, artystki pochodzącej z polsko-ukraińskiej rodziny, która w czasie II wojny została wywieziona na roboty przymusowe do Niemiec, a następnie wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych.
Muzealne projekty finansowane w ramach Funduszy Europejskich:
Zakończenie prac remontowych w Stajniach Kubickiego w Łazienkach Królewskich
Po ponad 2-letnim remoncie konserwatorskim Stajni Kubickiego, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie zaprezentowało nową przestrzeń legendarnej Podkowy z czasów carskich. Projekt konserwacji i remontu Stajni, decyzją wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego, otrzymał dofinansowanie ze środków unijnych w wysokości ponad 7 mln zł w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Dzięki realizacji projektu, zabytek zostanie zachowany dla przyszłych pokoleń, a zwiedzający będą mogli korzystać z nowej przestrzeni edukacyjnej i wystawienniczej.
Muzeum „Panorama Racławicka” w nowej odsłonie
Po rewitalizacji w ramach projektu „Modernizacja Zespołu Budynków Panoramy Racławickiej – etap III” w drugiej połowie roku otwarte zostało Muzeum „Panorama Racławicka” – oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Projekt, którego całkowity koszt wyniósł prawie 30 mln zł, został finansowany ze środków Unii Europejskiej (18 227 184,57 zł), Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (5 587 472,91 zł), Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego (5 519 806,23 zł) oraz Muzeum Narodowego we Wrocławiu (395 950,00 zł).
https://www.gov.pl/web/kultura/muzeum-panorama-raclawicka-w-nowej-odslonie
Inauguracja nowej sali wystaw czasowych w Muzeum Narodowym w Lublinie
„Język koloru. Malarstwo ze zbiorów Muzeum Narodowego w Lublinie” to pierwsza wystawa zaprezentowana w nowej przestrzeni Zamku Lubelskiego, która powstała w ramach zakończonego projektu modernizacji obiektów należących do Muzeum Narodowego w Lublinie. Galeria Wystaw Zmiennych jest jednym z efektów zrealizowanego projektu „Muzeum Lubelskie ochrona dziedzictwa przeszłości i nowe wyzwania przyszłości: edukacja, nauka, innowacyjność, promocja regionu, turystyka”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.
https://www.gov.pl/web/kultura/inauguracja-nowej-sali-wystaw-czasowych-w-muzeum-narodowym-w-lublinie
Otwarcie wyremontowanego Pałacu Krzysztofory
Pałac Krzysztofory jest jednym z oddziałów Muzeum Krakowa. Drugi etap prac remontowych zakończony w 2021 r. był możliwy do zrealizowania m.in. dzięki środkom z VIII osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 w wysokości ponad 29 mln zł przekazanym za pośrednictwem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
https://www.gov.pl/web/sport/otwarcie-wyremontowanego-palacu-krzysztofory
Remont i rozbudowa historycznej siedziby Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy
Po 12 latach swoje podwoje w głównej siedzibie przy ulicy Gdańskiej 4 otworzyło Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Historyczny, pochodzący z XVII wieku gmach, ulokowany w reprezentacyjnym miejscu miasta, został odnowiony i rozbudowany. Projekt zrealizowany został dzięki wsparciu MKiDN w ramach środków europejskich.
Dzieła odzyskane
W czasie wojny z polskich kolekcji prywatnych i publicznych zniknęło ponad pół miliona dzieł sztuki wycenianych na kilkadziesiąt miliardów ówczesnych dolarów. Ich poszukiwaniem i odzyskiwania zajmuje się specjalny wydział w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który prowadzi katalog strat wojennych. Znajduje się w nim ponad 64 tys. opisanych obiektów, z czego jedynie ok. 14 tys. jest sfotografowanych, natomiast pozostałe zostały jedynie opisane.
Obecnie prowadzimy ponad 80 postępowań restytucyjnych w 11 państwach na świecie kraju i za granicą. W 2021 r. odzyskaliśmy m.in.:
- obraz „Wiejska dziewczyna w żółtej chuście” Leona Wyczółkowskiego, Zamek Królewski na Wawelu - https://www.gov.pl/web/kultura/odzyskany-przez-mkidn-pastel-leona-wyczolkowskiego-wrocil-na-wawel
- obraz Alberta Edelfelta „Pod brzozami / Dzieci w lesie brzozowym nad fiordem Haiko” z 1882 roku, Muzeum Narodowe w Warszawie - https://www.gov.pl/web/sport/odzyskana-strata-wojenna--obraz-alberta-edelfelta--w-zbiorach-muzeum-narodowego-w-warszawie
- obraz „Dama w pawich piórach” Teodora Axentowicza i rysunki Andriollego, Muzeum Narodowe w Warszawie - https://www.gov.pl/web/sport/dama-w-pawich-piorach-axentowicza-i-rysunki-andriollego-wrocily-do-muzeum-narodowego-w-warszawie
- rysunki Adolfa Kozarskiego „Widok części Zagórowa od północy” i „Uliczka żydowska w Lipnie”, Muzeum Narodowe w Warszawie - https://www.gov.pl/web/kultura/odnalezione-w-stanach-zjednoczonych-rysunki-adolfa-kazarskiego-wrocily-do-muzeum-narodowego-w-warszawie
- zabytkową ikonę z przedstawieniem Archanioła Michała z XVI wieku, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie - https://www.gov.pl/web/kultura/zabytkowa-ikona-archaniola-michala-wrocila-do-muzeum-warmii-i-mazur-w-olsztynie
- akwarele Josepha Kaltera (1780–1834) - autoportret oraz wizerunek żony, Amalii Kalter z domu Palsner (1794–1845), Muzeum Narodowe we Wrocławiu - https://www.gov.pl/web/kultura/odzyskane-straty-wojenne-wracaja-do-muzeum-narodowego-we-wroclawiu
- dziewiętnastowieczne rysunki łódzkiej synagogi, Archiwum Państwowe w Łodzi - https://www.gov.pl/web/kultura/skradzione-dziewietnastowieczne-rysunki-lodzkiej-synagogi-zostaly-odzyskane
W związku ze znacznym wzrostem liczby odnajdywanych obiektów uznanych dotychczas za utracone i rozwojem metod poszukiwania dzieł sztuki, w 2022 r. dotychczasowy Wydział ds. Restytucji Dóbr Kultury MKiDN zostanie przekształcony w oddzielny departament, zostanie również wzmocniony personalnie, aby jak najlepiej realizować działania resortu w tym obszarze.
Instytucje artystyczne
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego kontynuuje systemowe działania na rzecz wsparcia dla kultury i instytucji artystycznych w regionach.
Jeszcze większe wsparcie MKiDN dla Opery i Filharmonii Podlaskiej
Wicepremier prof. Piotr Gliński podpisał aneks do umowy o współprowadzeniu Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku, uwzględniający zwiększenie dotacji podmiotowej Ministra KiDN o 1,5 mln zł. W 2021 roku wysokość środków przekazywana instytucji przez ministerstwo będzie dzięki temu co najmniej na poziomie 7 711 000 zł.
https://www.gov.pl/web/kultura/jeszcze-wieksze-wsparcie-mkdnis-dla-opery-i-filharmonii-podlaskiej
Zespół dworsko-parkowy w Lusławicach objęty opieką państwa polskiego
Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego zakupiło zespół dworsko-parkowy w Lusławicach należący do Krzysztofa i Elżbiety Pendereckich. Dwór, park i arboretum stanowiły ukochane miejsca Krzysztofa Pendereckiego, w którym Maestro skomponował wiele swoich dzieł. W zespole dworsko-parkowym w Lusławicach ulokował cały swój dorobek, pochodzący z działalności kompozytorskiej i dyrygenckiej.
https://www.gov.pl/web/kultura/zespol-dworsko-parkowy-w-luslawicach-objety-opieka-panstwa-polskiego
Orkiestra Symfoniczna im. Karola Namysłowskiego w Zamościu współprowadzona przez MKiDN
Od stycznia 2022 r. Orkiestra Symfoniczna im. Karola Namysłowskiego w Zamościu będzie instytucją współprowadzoną przez miasto oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To kolejny etap działań prowadzonych przez MKiDN od sześciu lat, które polegają na zwiększaniu wsparcia Państwa Polskiego dla instytucji kultury w całym kraju. Zgodnie z umową, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego od 2022 roku będzie przekazywał dotację podmiotową w wysokości nie mniejszej niż 800 000 zł, zaś Miasto - w kwocie nie mniejszej niż 3 921 500 zł.
Teatr Muzyczny w Poznaniu współfinansowany przez MKiDN
Podczas listopadowej wizyty w Poznaniu wicepremier Piotr Gliński zapowiedział także objęcie współprowadzeniem MKiDN Teatru Muzycznego w Poznaniu. Jesteśmy gotowi na współprowadzenie tej instytucji. To umożliwi nam dofinansowanie budowy nowej siedziby Teatru Muzycznego, a także współudział w kolejnych inwestycjach – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego.
Teatr Muzyczny w Poznaniu rozpoczął działalność w 1956 roku. Jest instytucją, z którą losy związała plejada wybitnych twórców. Obecnie siedzibą Teatru jest budynek Domu Żołnierza przy ul. Niezłomnych w centrum Poznania. Planowana budowa nowej siedziby daje instytucji perspektywę dalszego rozwoju.
https://www.gov.pl/web/kultura/wsparcie-mkidn-dla-instytucji-kultury-w-poznaniu
Ochrona dziedzictwa w Polsce
Program „Ochrona zabytków”
W 2021 r. program odnotował rekordowe zainteresowanie wnioskodawców (w obu naborach wpłynęło prawie 3000 wniosków, o pół tysiąca więcej w stosunku do roku poprzedniego), dlatego w 2022 r. jego budżet został zwiększony do kwoty 200 mln zł co stanowi ponad dwukrotność pierwotnego budżetu z 2015 r. Dzięki środkom z programu „Ochrona zabytków” każdego roku udaje się uratować cenne zabytki z małych ośrodków wiejskich i miejskich, często w katastrofalnym stanie, z nakazami Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Wspieramy też najcenniejsze obiekty z listy UNESCO oraz Pomniki Historii.
Pałac Saski
Otwieramy kolejny etap procesu odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie, który został zainaugurowany przez Prezydenta RP. Powołana została Spółka Celowa Pałac Saski. Powołana spółka ma zapewnić nie tylko sprawną odbudowę, ale również efektywne zarządzanie ważnymi, historycznymi nieruchomościami. Zgodnie z założeniami Ustawy z 11 sierpnia 2021 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie, obiekty będą siedzibą dwóch bardzo ważnych instytucji państwowych: Kancelarii Senatu i Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie.
Upowszechnianie kultury
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025
Ponad miliard złotych zostało przeznaczonych w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa (NPRCz) 2.0 na różne formy wsparcia i promocji czytelnictwa w Polsce w latach 2021-2025. Program ma na celu tworzenie warunków rozwoju i rozwój czytelnictwa w Polsce poprzez kształtowanie i promowanie postaw proczytelniczych oraz wzmacnianie roli bibliotek publicznych, pedagogicznych i szkolnych jako lokalnych ośrodków życia społecznego, stanowiących centrum dostępu do kultury i wiedzy. NPRCz 2.0 jest rozwinięciem Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa, realizowanego w latach 2016–2020.
Polska historia na ekranach
W ciągu ostatnich 5 lat dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz instytucji mu podległych (Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego, Centrum Technologii Audiowizualnych CeTA, Techfilmu, Narodowego Centrum Kultury oraz Biura Programu „Niepodległa”), a także dzięki znacznemu zaangażowaniu TVP, powstało 80 filmów fabularnych i dokumentalnych o polskiej historii, a ponad 120 kolejnych jest na etapie realizacji lub w fazie przygotowań. W 2021 r. na ekranach mogliśmy zobaczyć m.in.:
- „Mistrza”, reż. Maciej Barczewski (dzieje boksera Tadeusza „Teddy” Pietrzykowskiego – więźnia Auschwitz),
- „Żeby nie było śladów”, reż. Jan P. Matuszyński (film o morderstwie Grzegorza Przemyka i esbeckim „śledztwie” po jego śmierci),
- „Śmierć Zygielbojma”, reż. Ryszard Brylski (tragiczna historia Szmula Zygielbojma – członka Rady Narodowej RP w czasie II wojny światowej),
- „Lokatorkę”, reż. Michał Otłowski (historia zabójstwa Jolanty Brzeskiej, broniącej lokatorów przed dziką reprywatyzacją).
Pełna lista filmów: https://www.gov.pl/web/kultura/filmy
Darmowy listopad w Rezydencjach Królewskich 2021
Akcja „Darmowy listopad w Rezydencjach Królewskich” ma na celu zwiększenie dostępności polskich zbiorów muzealnych oraz promocję rezydencji polskich monarchów. W listopadzie wszyscy chętni – dzieci, młodzież i dorośli – mogli skorzystać z bezpłatnego zwiedzania wystaw stałych i czasowych, a także wziąć udział w specjalnych wydarzeniach – spotkaniach, wykładach, konferencjach i warsztatach. Ponadto dzieci i młodzież oraz grupy szkolne mogły skorzystać z darmowych lekcji muzealnych oraz prezentacji online. W wydarzeniach wzięło udział ponad 200 000 osób. Zorganizowano 1 200 wydarzeń, w tym: 631 spacerów po rezydencjach i wystawach tematycznych, 500 lekcji dla dzieci i młodzieży, 83 warsztaty i seanse filmowe. W akcję zaangażowało się 8 byłych rezydencji królów Polski.
https://www.gov.pl/web/kultura/darmowy-listopad-w-rezydencjach-krolewskich-2021--podsumowanie-akcji
Pomniki Historii
Na liście Pomników Historii znajdują się obiekty o szczególnych wartościach materialnych i niematerialnych oraz znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego naszego kraju. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 114 zabytkom. W 2021 r. do elitarnego grona pomników historii dołączyły:
- Orawka – kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela
- Tykocin – historyczny zespół miasta
- Czerwińsk nad Wisłą – dawne opactwo Kanoników Regularnych
- Pszczyna – zespół zamkowo-parkowy
- Puławy – zespół pałacowo-parkowy
Ponad 31 mln zł na rozwój cyfrowy domów kultury w całej Polsce
Ogłosiliśmy projekt „Konwersji cyfrowej domów kultury”. Jest to projekt o charakterze systemowym, uruchomiony w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Z jednej strony jego celem jest wyposażenie samorządowych instytucji kultury w kompetencje i umiejętności niezbędne do prowadzenia i rozwijania działań w zakresie edukacji kulturalnej oraz animacji kultury w społeczności lokalnej, z drugiej doposażenie w sprzęt niezbędny do prowadzenia działań edukacyjnych i animacyjnych w formie cyfrowej lub online. Docelowo wsparcie otrzymało 200 samorządowych instytucji kultury.
https://www.gov.pl/web/kultura/ponad-31-mln-zl-na-rozwoj-cyfrowy-domow-kultury-w-calej-polsce
Program „Kultura bez barier”
Poprawa dostępności oferty polskich instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami – to główny cel programu „Kultura bez barier”, w ramach którego granty na łączną kwotę blisko 20 mln zł zostały przekazane instytucjom kultury z całej Polski. Środki z programu będą mogły zostać wykorzystane przez instytucje kultury na szereg działań i rozwiązań umożliwiających szersze udostępnienie oferty kulturalnej osobom z niepełnosprawnościami.
https://www.gov.pl/web/kultura/rusza-program-kultura-bez-barier
Promocja kultury polskiej na świecie
Wystawa dzieła „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" w National Gallery w Londynie Ponad 60 tys. zwiedzających obejrzało w National Gallery w Londynie imponujących rozmiarów obraz Jana Matejki , który rzadko opuszcza swój dom w Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wystawa powstała przy współpracy Instytutu Polskiego w Londynie i Biura Programu „Niepodległa”.
Wystawa „Młoda Polska” w Londynie
Prezentowana jeszcze do stycznia wystawa pt. „Młoda Polska: Ruch Odrodzenia Sztuk i Rzemiosł, 1890-1918” jest efektem współpracy pomiędzy Muzeum Narodowym w Krakowie oraz William Morris Gallery i Instytutem Kultury Polskiej w Londynie w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pn. „Kultura inspirująca”. To pierwsza wystawa popularyzująca sztukę użytkową i architekturę epoki Młodej Polski w Londynie.
Tradycja dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała wpisana na listę UNESCO
Dywany kwiatowe, przygotowywane na procesje Bożego Ciała, są trzecim polskim wpisem na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. W 2018 roku jako pierwszy polski element dziedzictwa Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego uznał szopkarstwo krakowskie, zaś w grudniu 2020 r. na listę UNESCO dodano kulturę bartniczą.
Polskie sokolnictwo wpisane na listę UNESCO
Polska dołączyła również do wpisu sokolnictwa na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości.
https://www.gov.pl/web/kultura/polskie-sokolnictwo-wpisane-na-liste-unesco
III Festiwal Eufonie 2021 - Warszawa stolicą muzyki wielu kultur
Tegoroczna odsłona festiwalu, którego ideą jest upowszechnianie dziedzictwa kulturowego krajów określanych dzisiaj jako Europa Środkowo-Wschodnia, skupiona była wokół okresu romantyzmu. Podczas dziewięciu dni festiwalowych usłyszeć można było dzieła kompozytorów oraz interpretacje muzyków z 17 krajów (od Chorwacji po Norwegię na północy i Gruzję na wschodzie, przez Czechy, Węgry, Słowację, Ukrainę, Rosję, Estonię, Łotwę, Finlandię, Niemcy, USA, Włochy, Szwajcarię, Francję), 15 solistów, 5 orkiestr, 3 chóry, 7 dyrygentów, 2 kwartety. Łącznie ok. 500 artystów.
https://www.gov.pl/web/kultura/iii-festiwal-eufonie-2021---warszawa-stolica-muzyki-wielu-kultur
Konkurs na koncepcję architektoniczną Europejskiego Centrum Filmowego CAMERIMAGE w Toruniu rozstrzygnięty
Budowa ECF Camerimage to milowy krok w rozwoju infrastruktury kulturalnej w Polsce. Przysłuży się ona promocji Polski jako kraju przyjaznego filmowcom. To jedna z kluczowych inwestycji, o strategicznym znaczeniu dla rozwoju kraju. Nowoczesne centrum filmowe będzie jedną z wizytówek polskiej kultury w kraju i za granicą.
Dbałość o dziedzictwo polskie za granicą
Unikalne XVII wieczne lwowskie freski Ecksteinów odrestaurowane przez polskich i ukraińskich konserwatorów sztuki
W dawnym kościele jezuitów we Lwowie na początku grudnia odbyła się uroczysta prezentacja odnowionego barokowego arcydzieła – fresków Franza i Sebastiana Ecksteinów. Umieszczone na sklepieniu nawy głównej świątyni malowidło odzyskało swój blask po trwającym cztery lata drugim etapie prac konserwatorskich.
Polskie cmentarze, groby i zabytkowe nekropolie poza granicami kraju pod opieką MKiDN
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego sprawuje stały nadzór i opiekę nad 98 cmentarzami i kwaterami wojennymi w 53 krajach poza Polską, m.in. we Włoszech, Uzbekistanie, Kazachstanie, Kirgistanie, Ukrainie, Libanie, Iranie i Izraelu. Na wielu polskich nekropoliach, zarówno wojennych, jak i zabytkowych, ze środków MKDiN prowadzone są prace konserwatorskie i renowacyjne.
Uroczyste odsłonięcie nowego upamiętnienia w kwaterze ofiar KL Dachau w Monachium
1 września 2021 r. otwarto odnowioną kwaterę ofiar niemieckiego nazizmu na cmentarzu Perlacher Forst w Monachium. W kwaterze Ehrenhaim spoczywa 3996 osób wielu narodowości, spośród których 2009 osób to obywatele polscy – więźniowie obozu koncentracyjnego w Dachau. Dzięki kwerendom archiwalnym przeprowadzonym przez Fundację Polsko-Niemieckie Pojednanie ustalono nazwiska i liczbę polskich obywateli pochowanych na kwaterze. Na cmentarzu ustawiono nowe tablic z imionami i nazwiskami pochowanych oraz tablice informacyjne.
Identyfikacja polskich żołnierzy pochowanych we Francji i Holandii
Kapral Jan Dusza z 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka, Edward Trochim z 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej oraz Ryszard Kamecki z 316 Dywizjonu Myśliwskiego Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii to żołnierze polegli podczas II wojny światowej, których szczątki do tej pory spoczywały w bezimiennych grobach nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego. Ich tożsamość udało się potwierdzić dzięki badaniom przeprowadzonym przez specjalistów we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Zaginieni, ale niezapomniani żołnierze Polskich Sił Zbrojnych”.
Projekty systemowe:
Termomodernizacja szkół artystycznych na ostatniej prostej
Projekt pn. „Kompleksowa modernizacja energetyczna wybranych państwowych placówek szkolnictwa artystycznego w Polsce” obejmuje 139 szkół artystycznych (187 budynków) w całym kraju, w tym 121 szkół muzycznych, 10 szkół plastycznych, 1 szkołę baletową, 1 zespół szkół artystycznych oraz 6 burs, co stanowi ponad 50 proc. placówek szkolnictwa artystycznego podległych MKiDN. Projekt o wartości ponad 560 mln zł jest realizowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ponad 481 mln zł wyniosło dofinansowanie UE, wkład krajowy to 84 mln zł.
https://www.gov.pl/web/kultura/termomodernizacja-szkol-artystycznych
Termomodernizacja budynków Archiwów Państwowych
W lipcu 2021 r. podpisana została umowa ws. finansowania prac kompleksowej modernizacji energetycznej wybranych obiektów Archiwów Państwowych. Projekt będzie realizowany w 17 archiwach i obejmie w sumie 22 budynki: w Warszawie (dwa), Częstochowie, Kaliszu, Katowicach (cztery), Kielcach, Lesznie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Przemyślu, Siedlcach, Toruniu, Wrocławiu, Jeleniej Górze, Legnicy, Pile, Otwocku i Gdyni. Całkowita powierzchnia wszystkich obiektów przewidzianych do projektu w podstawowej części wynosi 77,6 tys. m² (w tym 61 tys. m² powierzchni użytkowej).
Prawo
Ustawa o symbolach narodowych
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego skierowało do konsultacji publicznych projekt ustawy o symbolach państwowych Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa ma przede wszystkim dostosować symbole państwowe do wymogów nowych technologii cyfrowych oraz wprowadzić korekty od dawna postulowane przez heraldyków i muzykologów (w przypadku hymnu narodowego). Ma ona zastąpić dotychczasową regulację z 1980 roku.
https://www.gov.pl/web/kultura/Symbole-Panstwowe
Ustawa o uprawnieniach artysty zawodowego
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego skierowało do konsultacji międzyresortowych i publicznych projekt Ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego. Ustawa cywilizuje warunki pracy artystycznej oraz zapewnia najsłabiej zarabiającym twórcom minimum bezpieczeństwa socjalnego w postaci dostępu do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Koszty projektowanych rozwiązań nie obciążą podatnika, ponieważ będą finansowane z wpływów z tzw. opłaty reprograficznej i opłaty od czystych nośników (tzw. rekompensata na rzecz uczciwej kultury) uiszczanej przez producentów i importerów sprzętu elektronicznego. Rekompensata na rzecz uczciwej kultury od wielu lat funkcjonuje już w większości krajów europejskich, m.in. w Niemczech, Francji, Włoszech i na Węgrzech.
Rocznice 2021
Jubileusz 50-lecia rozpoczęcia prac nad odbudową Zamku Królewskiego w Warszawie
Zamek Królewski w Warszawie jest symbolem polskiej państwowości i polskiej wspólnotowości. W 2021 r. rozpoczęły się uroczyste obchody jubileuszu 50-lecia rozpoczęcia prac nad odbudową Zamku.
Zamek Królewski w Warszawie jako symbol państwa polskiego został ograbiony, sukcesywnie niszczony i ostatecznie wysadzony w powietrze przez wojska niemieckie we wrześniu 1944 roku. Decyzja o rekonstrukcji gmachu-symbolu polskiej państwowości spotkała się z ogromnym entuzjazmem społeczeństwa.
Obchody 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja
Niemal 100 wydarzeń w całym kraju, ale także na Litwie i Ukrainie uświetniło obchody 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja - pierwszej w Europie i drugiej na świecie spisanej ustawy zasadniczej, która stała się dokumentem tworzącym tożsamość suwerennego narodu.
100. rocznica III Powstania Śląskiego
W 100. rocznicę wydarzeń związanych z III Powstaniem Śląskim Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Biuro Programu „Niepodległa” oraz wiele instytucji kultury i organizacji pozarządowych przygotowało bogaty program obchodów.
https://www.gov.pl/web/kultura/100-rocznica-iii-powstania-slaskiego
100. rocznica urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego
W Roku Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w całej Polsce instytucje kultury organizowały wydarzenia przypominające życie i twórczość najwybitniejszego poety Pokolenia Kolumbów. To wystawy, spektakle, koncerty, filmy, warsztaty, spotkania czy lekcje dla uczniów i studentów, a także przeróżne publikacje zarówno w wydaniu papierowym, jak i publikowane w mediach elektronicznych.
https://www.gov.pl/web/kultura/100-rocznica-urodzin-krzysztofa-kamila-baczynskiego
Rok Norwidowski
200 lat temu, 24 września 1821 r., urodził się Cyprian Kamil Norwid – wszechstronny artysta, poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz i filozof. Instytucje podległe Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego przygotowały z tej okazji kilkadziesiąt wydarzeń, które odbywały się w Polsce i za granicą.
https://www.gov.pl/web/kultura/rok-norwidowski--wydarzenia-upamietniajace-postac-wybitnego-poety
W Dębinkach na Mazowszu zostało powołane Muzeum Cypriana Norwida.
Rok Lema
Wydarzenia zorganizowane w ramach obchodów Roku Lema odbywały zarówno na żywo, jak i online. Główne wydarzenia obchodów trwały od 12 do 14 września w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Organizatorami krakowskich wydarzeń Roku Lema byli: Miasto Kraków, KBF – instytucja kultury Miasta Krakowa i operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polska Przyszłości im. Stanisława Lema, Polska Fundacja Fantastyki Naukowej, Wydawnictwo Literackie i krakowskie instytucje kultury.
https://www.gov.pl/web/kultura/inauguracja-roku-lema
Nagrody:
Portal „Katyń Pro Memoria” z nagrodą European Design Awards
Portal Katyń Pro Memoria (www.katynpromemoria.pl), zrealizowany dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz firmę Superskrypt, otrzymał srebrną nagrodę w międzynarodowym konkursie „European Design Awards" w kategorii Strona informacyjna. To kolejna nominacja dla portalu, który został wcześniej nagrodzony przez Polish Graphic Design i Mobile Trends Awards.
https://www.gov.pl/web/kultura/portal-katyn-pro-memoria-z-nagroda-european-design-awards
Produkcje MKiDN nagrodzone na Festiwalu „Pamięć i Tożsamość”
Zrealizowane dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego koncert „Anioły grudnia – koncert z okazji 50-lecia grudnia 1970”, spektakl „Dziady” Teatru Wierszalin oraz niezwykły film dokumentalny „Wojna światów” oraz cykl filmowy „Geniusze i marzyciele” zostały nagrodzone podczas gali I Festiwalu Kultury Narodowej „Pamięć i Tożsamość”. Łącznie aż cztery z pięciu produkcji nagrodzonych podczas Festiwalu powstały przy wsparciu i zaangażowaniu MKiDN.
https://www.gov.pl/web/kultura/produkcje-mkidn-nagrodzone-na-festiwalu-pamiec-i-tozsamosc
Podsumowanie działań MKDNiS w obszarze sportu jest dostępne pod linkiem.