Społeczne budownictwo czynszowe dla osób o umiarkowanych dochodach to model zaspakajania potrzeb mieszkaniowych znany w całej zachodniej Europie – im więcej takich mieszkań znajdzie się w dyspozycji gmin, tym mniej osób będzie ustawiało się w kolejki do najmu mieszkania na komercyjnych warunkach. A to da to impuls do obniżek cen wynajmu. Dlatego oprócz startującego już w lipcu programu Pierwsze Mieszkanie, który znacząco ułatwi zakup mieszkań, tyle uwagi poświęcamy stałemu wspomaganiu samorządów, dając im finansowe wsparcie na budowę lokali z umiarkowanym czynszem

– informuje minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Bezzwrotne wsparcie budownictwa z Funduszu Dopłat to instrument, który zwiększa liczbę lokali mieszkalnych przeznaczonych dla osób o niskich i przeciętnych dochodach oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym. Źródłem jego finansowania są środki pochodzące z budżetu państwa, których dysponentem jest Minister Rozwoju i Technologii, a bezzwrotnych grantów udziela Bank Gospodarstwa Krajowego.

Mieszkania na wynajem w zasobach gmin

Rządowe wsparcie otrzymało kolejne pięć samorządów ze Śląska. Dzięki 71,4 mln zł bezzwrotnych grantów w 6 lokalizacjach zostanie zbudowanych 497 lokali na wynajem. Mieszkania te powstaną w ramach utworzonych przez samorządy Towarzystw Budownictwa Społecznego oraz Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych. W tych przypadkach dotacja państwa może wynieść do 35 proc. kosztów budowy.

Lista beneficjentów z województwa śląskiego:

• Gmina Czeladź (74 nowe mieszkania, ul. 21 listopada),
• Gmina miasta Jaworzna (100 nowych mieszkań, ul. Insurekcji Kościuszkowskiej),
• Miasto Katowice (111 nowych mieszkań w budynku przy ul. Kosmicznej oraz 75 nowych mieszkań w budynku przy ul. Kossutha),
• Gmina Knurów (43 nowe mieszkania, ul. Antoniego Słoniny),
• Miasto Sosnowiec (94 nowe mieszkania, ul. Mjr. Henryka Hubala-Dobrzańskiego).

Dzięki lokalnym inwestycjom szansę na wynajem lokalu na preferencyjnych warunkach otrzymają ci, których nie stać na wynajem mieszkania na rynkowych zasadach, a ze względu na wysokość dochodów nie przysługują im lokale komunalne. Mieszkania wynajmowane przez TBS-y i SIM-y mają czynsze o nawet 30-50 proc. niższe w stosunku do wynajmu komercyjnego

– wskazuje minister Buda.

Przyznane dotychczas środki

Nie licząc obecnie przyznanych grantów, województwo śląskie otrzymało już w tym roku wsparcie w wysokości blisko 164 mln zł. Dzięki niemu powstanie 668 nowych lub całkowicie wyremontowanych lokali mieszkalnych. Do tej pory beneficjentami grantów z programu BSK były: miasto Katowice, gmina Mikołów, gmina miasta Tychy, gmina i miasto Chorzów, miasto Łaziska Górne, gmina Pszczyna, gmina miejska Czeladź, miasto Racibórz, gmina Dąbrowa Górnicza.

Budżet rządowego programu wsparcia budownictwa socjalnego i komunalnego na 2023 r. to 1,65 mld zł. Z tego już około 1 mld zł zostało rozdysponowane dla gmin, miast, spółek miejskich i gminnych, organizacji pozarządowych na budowę nowych obiektów czy remonty istniejących już budynków i pustostanów. W sumie to 94 instytucje.

W ramach państwowego wsparcia powstanie 4 888 nowych lub całkowicie wyremontowanych lokali mieszkalnych, 167 miejsc w schroniskach dla bezdomnych i 100 noclegowniach.

Pozostałe środki z programu, mogą być przeznaczone m.in. na tworzenie lokali mieszkalnych na wynajem, na kupno lokali mieszkalnych, mieszkań zakładowych, infrastrukturę społeczną lub techniczną.

Zmiany w programie

W 2021 r. w życie wszedł tzw. społeczny pakiet mieszkaniowy, w ramach którego m.in. znacznie zwiększono dofinansowanie dla gmin z Funduszu Dopłat oraz wprowadzono rozwiązania ułatwiające gminom tworzenie Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych, wspierających realizację lokalnej polityki mieszkaniowej (w tym podniesiono finansowe wsparcie do nawet 80 proc.).

W 2022 r. MRiT wprowadziło w programie kolejne zmiany, które spowodowały znaczne zwiększenie skali działania programu. To m.in.:

• Możliwość zwiększenia wsparcia w trakcie realizacji inwestycji nawet o 20 proc., co jest niezmiernie ważne w sytuacji rosnących cen materiałów i kosztów wykonania robót.
• Brak konieczności angażowania własnych środków gminy już na starcie budowy.

Efekty naszych działań

Cały czas oddawane są nowe mieszkania, których budowa rozpoczęła się w ostatnich dwóch latach. W całym kraju samorządy, spółki zależne i organizacje pożytku publicznego otrzymały w latach 2021-2022 finansowe wsparcie na utworzenie 12,6 tys. mieszkań, z czego:

• 8664 stanowiły lokale komunalne,
• 3790 to mieszkania społeczne czynszowe,
• 114 mieszkania chronione.

Powstaną również 154 miejsca w schroniskach dla osób bezdomnych oraz 105 miejsc w noclegowniach i ogrzewalniach. Łączna kwota przyznanego dofinasowania z Funduszu tylko w latach 2021 i 2022 wyniosła ok. 2,2 mld zł. Dla porównania w 2014 r. zakwalifikowano do finansowego wsparcia jedynie 121 wniosków, a suma dofinansowania ledwie przekroczyła 81 mln zł. Rok później zakwalifikowano 163 wnioski (dofinansowanie 116,5 mln zł).