79. rocznica zdobycia przez Powstańców Warszawskich Reduty PWPW – uroczystość z udziałem kierownictwa MSWiA
02.08.2023
W środę, 2 sierpnia br., w siedzibie Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Mariusz Kamiński, Sekretarz stanu w MSWiA Maciej Wąsik wzięli udział w obchodach 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego i zdobycia przez Powstańców Warszawskich Reduty PWPW. W uroczystości uczestniczyli również wicemarszałek Sejmu RP Małgorzata Gosiewska, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, prezes PWPW Piotr Ciompa, dyrektor generalny MSWiA Dariusz Nowak oraz szef gabinetu politycznego ministra Michał Prószyński.
79 lat temu, właśnie o tej porze Powstańcy Warszawscy zdobyli budynek Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. W tamte sierpniowe dni była to twierdza Armii Krajowej. Twierdza, o którą 26 dni toczyły się krwawe walki. W jej obronie walczyło około 600 Powstańców, a około 100 z nich zginęło. Powstańcy Warszawscy walczyli o wolność i godne życie we własnym, niepodległym państwie. Ich postawa jest wzorem patriotyzmu i naszym wielkim zobowiązaniem wobec nich oraz Polski
– podkreślił szef MSWiA.
Podczas wydarzenia minister Mariusz Kamiński, wiceszef MSWiA Maciej Wąsik, dyrektor Dariusz Nowak i dyrektor Michał Prószyński złożyli wieniec pod tablicą upamiętniającą Powstańców walczących o Redutę PWPW. Uczestniczyli również w projekcji filmu o śp. mjr. Mieczysławie Chyżyńskim ps. „Pełka”. W 1939 roku major Chyżyński był inspektorem kontroli Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. W czasie niemieckiej okupacji zorganizował on w wytwórni, noszącej wówczas nazwę Staatsdruckerei, oddział PWB-17/S (Podziemna Wytwórnia Banknotów). Odział ten był podporządkowany VII Oddziałowi Finanse i Kontrola - Wydział Produkcji Banknotów - Komendy Głównej ZWZ-AK.
Wielu z obrońców tej reduty to przedwojenni i okupacyjni pracownicy tej wytwórni, m.in. jeden z jej dowódców mjr Mieczysław Chyżyński ps. „Pełka”, czy obecny dziś pośród nas kpt. Juliusz Kulesza. Bardzo dziękuję za to świadectwo bohaterstwa żołnierzy Armii Krajowej
– zaznaczył minister Mariusz Kamiński.
W dzisiejszym wydarzeniu wziął udział kpt. Juliusz Kulesza ps. „Julek” – jeden z Powstańców Warszawskich z grupy PWB/17/S, którzy 2 sierpnia 1944 r. odbili budynek PWPW z rąk niemieckich okupantów. Uczestnicy uroczystości mieli okazję zobaczyć film przedstawiający jego powstańczą drogę.
Szef MSWiA wspomniał również odwagę i męczeństwo dr Hanny Petrynowskiej ps. „Rana”, lekarza i organizatorki szpitala polowego zlokalizowanego w piwnicy budynku PWPW. 28 sierpnia 1944 r., po wtargnięciu Niemców do siedziby PWPW, dr Petrynowska zdecydowała się pozostać na miejscu ze swoimi pacjentami, którzy nie mogli być ewakuowani. Wszyscy zostali zamordowani.
Nie uważam się za bohatera. Jestem jednym z tysięcy żołnierzy Armii Krajowej uczestniczących w Powstaniu Warszawskim. Co roku dziękuję za urocuroczystość zorganizowaną przez PWPW. Moi rodzice byli pracownikami wytwórni, zatem również i moje losy były z nią związane. Ta relacja jest przykładem na to, że przyjaźń między człowiekiem a instytucją jest możliwa
– powiedział kpt. Juliusz Kulesza.
Zajmowany przez Niemców budynek Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych został zaatakowany przez Powstańców Warszawskich 2 sierpnia 1944 r. Powstańcy zdołali go zdobyć m.in. przy pomocy komórki konspiracyjnej Armii Krajowej działającej wewnątrz wytwórni. Przez 27 dni PWPW była jednym z głównych punktów oporu w rejonie Nowego i Starego Miasta. Reduta PWPW ostatecznie upadła 28 sierpnia 1944 r. Podczas walk zginęło około 100 żołnierzy Armii Krajowej.
