Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) jest ustawowo zobowiązana do rozpoznawania zagrożeń terrorystycznych i zapobiegania aktom terroru. Pozyskiwanie i analizowanie informacji pozwala na ocenę źródeł i skali zjawiska, wytypowanie grup potencjalnych zamachowców, rozpoznanie ich planów i zaplecza logistycznego.

Za zapobieganie zdarzeniom o charakterze terrorystycznym odpowiada Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Instrumentami koordynacji służącymi realizacji działań w fazie zapobiegania  są m.in.:

• koordynacja czynności analityczno-informacyjnych podejmowanych przez służby specjalne oraz wymiany informacji przekazywanych przez Policję, Straż Graniczną, Straż Marszałkowską, Służbę Ochrony Państwa, Państwową Straż Pożarną, Krajową Administrację Skarbową, Żandarmerię Wojskową i Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, dotyczących zdarzeń o charakterze terrorystycznym oraz danych o osobach, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (m.in. osobach podejmujących działalność na rzecz organizacji terrorystycznych) przez ich gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie;

• zobowiązanie ww. służb i organów do przekazywania Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, niezwłocznie po uzyskaniu, informacji służących realizacji działań antyterrorystycznych, klasyfikowanych zgodnie z katalogiem incydentów o charakterze terrorystycznym, który został określony w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 lipca 2016 r. w sprawie katalogu incydentów o charakterze terrorystycznym;

• prowadzenie z zachowaniem wymogów dotyczących ochrony informacji niejawnych, wykazu osób wyszczególnionych w art. 6 ust. 1 pkt 1–4 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych, tj. mających związek z działalnością terrorystyczną lub organizacjami terrorystycznymi;

• przekazywanie służbom, instytucjom i innym organom administracji publicznej w zakresie ich właściwości – stosownie do potrzeb – informacji, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie katalogu incydentów o charakterze terrorystycznym oraz informacji zawartych w ww. wykazie (także w postaci bieżących analiz stanu zagrożenia zdarzeniem o charakterze terrorystycznym);

• niezwłoczne przekazywanie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesowi Rady Ministrów, ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, Ministrowi Obrony Narodowej, ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych oraz Ministrowi Koordynatorowi Służb Specjalnych informacji mogących mieć istotne znaczenie dla zapobiegania zdarzeniom o charakterze terrorystycznym;

• koordynacja czynności operacyjno-rozpoznawczych dotyczących zdarzeń o charakterze terrorystycznym podejmowanych przez służby specjalne, Policję, Straż Graniczną, Krajową Administrację Skarbową i Żandarmerię Wojskową;

• możliwość wydania ww. podmiotom i służbom specjalnym zaleceń mających na celu usunięcie bądź minimalizację zaistniałego zagrożenia terrorystycznego;

• możliwość nieodpłatnego uzyskania dostępu do danych i informacji zgromadzonych w rejestrach publicznych i ewidencjach prowadzonych przez służby, instytucje, urzędy oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane;

• możliwość nieodpłatnego uzyskania dostępu do obrazu zdarzeń rejestrowanego przez urządzenia rejestrujące obraz umieszczone w obiektach użyteczności publicznej, przy drogach publicznych i innych miejscach publicznych oraz otrzymania nieodpłatnie kopii zarejestrowanego zapisu tego obrazu;

• powoływanie w przypadku wprowadzenia stopnia alarmowego lub stopnia alarmowego CRP sztabu koordynacyjnego, w skład którego wchodzą przedstawiciele wyznaczeni przez służby specjalne, Policję, Straż Graniczną, Straż Marszałkowską, Służbę Ochrony Państwa, Państwową Straż Pożarną, Krajową Administrację Skarbową, Żandarmerię Wojskową i Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.

Ponadto do zadań Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego należy także rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie zagrożeń godzących w bezpieczeństwo, istotnych z punktu widzenia ciągłości funkcjonowania państwa systemów teleinformatycznych organów administracji publicznej lub systemu sieci teleinformatycznych wchodzących w skład infrastruktury krytycznej, a także systemów teleinformatycznych właścicieli i posiadaczy obiektów, instalacji lub urządzeń infrastruktury krytycznej.

W celu zapobiegania oraz zwalczania zdarzeń o charakterze terrorystycznym dotyczących, istotnych z punktu widzenia ciągłości funkcjonowania państwa, systemów teleinformatycznych organów administracji publicznej lub sieci teleinformatycznych objętych jednolitym wykazem obiektów, instalacji, urządzeń i usług wchodzących w skład infrastruktury krytycznej, a także systemów teleinformatycznych właścicieli, posiadaczy samoistnych i zależnych obiektów, instalacji lub urządzeń infrastruktury krytycznej lub danych przetwarzanych w tych systemach oraz zapobiegania i wykrywania przestępstw o charakterze terrorystycznym w tym obszarze oraz ścigania ich sprawców ABW może przeprowadzać ocenę bezpieczeństwa tych systemów teleinformatycznych. Ocena ta, co do zasady, jest prowadzona zgodnie z rocznym planem przeprowadzania ocen bezpieczeństwa i polega ona na przeprowadzaniu testów bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego w celu identyfikacji jego podatności, tj. słabości zasobu lub zabezpieczenia systemu teleinformatycznego, która może zostać wykorzystana przez zagrożenie, wpływające na integralność, poufność, rozliczalność i dostępność tego systemu. Ponadto w przypadku powzięcia informacji o wystąpieniu zdarzenia o charakterze terrorystycznym dotyczącego ww. systemów Szef ABW może żądać przedstawienia informacji o budowie, funkcjonowaniu oraz zasadach eksploatacji posiadanych systemów teleinformatycznych, w tym informacji obejmujących hasła komputerowe, kody dostępu i inne dane umożliwiające dostęp do systemu oraz ich używanie, w celu zapobiegania, reagowania na zdarzenia o charakterze terrorystycznym dotyczące tych systemów lub danych, a także zapobiegania i wykrywania przestępstw o charakterze terrorystycznym w tym obszarze oraz ścigania ich sprawców. Szef ABW będzie również prowadził rejestr zdarzeń naruszających bezpieczeństwo systemów teleinformatycznych.

Ponadto w celu zapobiegania, przeciwdziałania i wykrywania przestępstw o charakterze terrorystycznym oraz ścigania ich sprawców sąd, na pisemny wniosek Szefa ABW, złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, w drodze postanowienia, może zarządzić zablokowanie przez usługodawcę świadczącego usługi drogą elektroniczną dostępności w systemie teleinformatycznym określonych danych informatycznych mających związek ze zdarzeniem o charakterze terrorystycznym lub określonych usług teleinformatycznych służących lub wykorzystywanych do spowodowania zdarzenia o charakterze terrorystycznym, zwane dalej „blokadą dostępności”.

W przypadku wprowadzenia drugiego stopnia alarmowego lub stopnia wyższego Szef ABW, w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, może również wydać Policji zalecenie szczególnego zabezpieczenia poszczególnych obiektów infrastruktury krytycznej na obszarze objętym stopniem alarmowym, uwzględniające rodzaj zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym.

Więcej informacji na temat Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego  dostępnych jest na stronie pod adresem: https://www.abw.gov.pl/.

Koordynację działań podejmowanych przez jednostki odpowiedzialne za ochronę antyterrorystyczną Polski zapewnia powołane w ramach ABW Centrum Antyterrorystyczne (CAT ABW). CAT ABW funkcjonuje w systemie całodobowym 7 dni w tygodniu. Służbę w nim pełnią, oprócz funkcjonariuszy ABW, oddelegowani funkcjonariusze, żołnierze i pracownicy m.in.: Policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Krajowej Administracji Skarbowej. Realizują oni zadania w ramach kompetencji instytucji, którą reprezentują. Ponadto z Centrum Antyterrorystycznym aktywnie współpracują inne podmioty uczestniczące w systemie ochrony antyterrorystycznej RP, takie jak Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Państwowa Straż Pożarna, Generalny Inspektor Informacji Finansowej, Sztab Generalny Wojska Polskiego, Żandarmeria Wojskowa itp.

Istotą systemu funkcjonowania CAT ABW jest koordynacja procesu wymiany informacji między uczestnikami systemu ochrony antyterrorystycznej, umożliwiająca wdrażanie wspólnych procedur reagowania w przypadku zaistnienia jednej z czterech kategorii zdefiniowanego zagrożenia:

• zdarzenia terrorystycznego zaistniałego poza granicami Polski mającego wpływ na bezpieczeństwo RP i jej obywateli;

• zdarzenia terrorystycznego zaistniałego na terenie Polski mającego wpływ na bezpieczeństwo RP i jej obywateli;

• uzyskania informacji o potencjalnych zagrożeniach mogących wystąpić na terenie Polski i poza granicami RP;

• uzyskania informacji dotyczących prania pieniędzy lub transferów środków finansowych mogących świadczyć o finansowaniu działalności terrorystycznej. 

Centrum Prewencji Terrorystycznej ABW (CPT ABW) specjalizuje się w szeroko pojętej profilaktyce terrorystycznej, której kluczowym elementem jest rozpowszechnianie wiedzy na temat możliwości zapobiegania niekorzystnym – z punktu widzenia bezpieczeństwa – zdarzeniom.

W tym zakresie CPT ABW organizuje odpowiednio dostosowane szkolenia dla funkcjonariuszy i pracowników służb specjalnych, a także organów administracji publicznej oraz innych podmiotów.

Centrum zmierza do skupienia wiedzy i doświadczeń służb specjalnych, instytucji publicznych, a także dorobku uczelni i instytucji naukowych stając się forum do rozwoju współpracy wszystkich podmiotów systemu bezpieczeństwa.

CPT ABW jest inicjatywą wspieraną przez partnerów strategicznych w obszarze prewencji terroryzmu oraz pozostałych zagrożeń asymetrycznych. Podjęcie skutecznych działań na szczeblu międzynarodowym i krajowym nie powinno jednak ograniczać się wyłącznie do działalności służb specjalnych odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa. Dlatego CPT ABW dąży do stworzenia szerszego mechanizmu prewencji opartego o współdziałanie wszystkich podmiotów administracji publicznej oraz obywateli w procesie kształtowania kultury bezpieczeństwa w Polsce.

Centrum Prewencji Terrorystycznej ABW realizuje swoje zadania w czterech głównych obszarach działania:

• profilaktyka terrorystyczna:
  • podnoszenie kwalifikacji funkcjonariuszy służb specjalnych w obszarze przeciwdziałania terroryzmowi;
  • opracowywanie systemu sprofilowanych szkoleń dla funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa wewnętrznego i pracowników administracji publicznej;
• współpraca międzynarodowa:
  • partnerzy współtworzący Centrum w ramach perspektywy regionalnej (inicjatywy Trójmorza);
  • partnerzy współpracujący przy tworzeniu programów i realizacji szkoleń;
  • współpraca z ekspertami naukowymi w zakresie tworzenia i organizacji szkoleń;
  • organizowanie spotkań, warsztatów i seminariów;
• wsparcie analityczne i eksperckie:
  • analiza materiałów eksperckich;
  • współpraca z ośrodkami naukowymi;
  • opracowanie materiałów i poradników;
• strategia informacyjna:
  • baza potencjalnych zagrożeń oraz działań profilaktycznych;
  • forum szkoleniowe dla funkcjonariuszy i pracowników administracji publicznej.

Więcej informacji na temat Centrum Prewencji Terrorystycznej ABW dostępnych jest na stronie pod adresem: https://tpcoe.gov.pl/.