Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

W latach 2023-2025 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie realizowała projekt, którego celem była poprawa warunków gniazdowania bociana białego w województwie warmińsko-mazurskim.

W ostatnich latach obserwowany jest trend spadkowy populacji bociana białego wynikający przede wszystkim ze zmiany profilu rolnictwa w Polsce. Osuszanie terenów podmokłych i zarastanie łąk na skutek braku ich użytkowania, powoduje zanikanie bocianich żerowisk. Ponadto warmińsko-mazurska populacja bociana białego związana jest w znacznym stopniu z budynkami gospodarczymi. W związku z remontami tych budynków oraz zmianą pokryć dachowych, ogranicza się miejsca lęgowe tego gatunku. Zdarzają się także przypadki losowe takie jak: spadek gniazda w wyniku przeciążenia, czy też pękające mury budynków i uszkodzenia konstrukcji dachu spowodowane ciężarem bocianiego gniazda, co stwarza duże zagrożenie bezpieczeństwa.

Co dotychczas udało się zrobić

W ramach zrealizowanego projektu zamontowaliśmy łącznie 33 słupy wolnostojące z platformami gniazdowymi oraz 19 platform dachowych.

W mijającym roku, który był jednocześnie ostatnim rokiem realizowanego projektu, przygotowaliśmy 13 bezpiecznych stanowisk lęgowych w miejscowościach: Świdry (gm. Giżycko), Siedliska (gm. Wydminy), Wyłudy (gm. Pozezdrze), Prawdowo (gm. Mikołajki), Wróbel (gm. Banie Mazurskie), Grądzkie (gm. Wydminy), Szarejki (gm. Ełk), Lądek (gm. Bisztynek), Siemionki (gm. Wydminy), Kruzy (gm. Kolno), Lelkowo (gm. Lelkowo), Wawrochy (gm. Szczytno), Szeszki (gm. Kowale Oleckie).

Prace miały charakter interwencyjny – realizowaliśmy je w miejscach, gdzie zaistniała pilna konieczność zapewnienia stabilnych miejsc lęgowych dla bocianów (przeniesienie istniejącego miejsca lęgowego np. z dachu budynku gospodarczego lub stworzenie nowego).

Co przed nami

Nie zwalniamy tempa. W latach 2026-2028 będziemy realizowali kolejny projekt, w ramach którego zaplanowaliśmy montaż 45 wolnostojących słupów z platformą gniazdową.

Zachęcamy mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego do zgłaszania RDOŚ w Olsztynie potrzeby przeniesienia dotychczasowego gniazda bociana, które stwarza potencjalne zagrożenie (np. znajduje się na niestabilnej konstrukcji, powoduje pogorszenie stanu technicznego budynku).

Kilka słów o bocianach

W Polsce bociany podlegają ochronie ścisłej i należą do gatunków wymagających ochrony czynnej. Pierwsze powracające z zimowisk osobniki mogą pojawiać się już pod koniec lutego, ale ich wczesnowiosenny przylot przypada najczęściej na drugą połowę marca i pierwszą połowę kwietnia. Samiec oznajmia zajęcie gniazda typowym dla bocianów klekotaniem. Dźwięk ten ma na celu zwabienie samicy, a klekot wydawany w duecie przez ptaki obu płci jest częścią rytuału godowego i ma odstraszać inne bociany, pojawiające się z zamiarem przejęcia gniazda.

---

W latach 2023-2025 realizowaliśmy projekt dzięki wsparciu finansowemu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach umowy Nr 180/2023/Wn-14/OP-WK/D.

Nasze działania w latach 2026-2028 także sfinansuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach umowy Nr 359/2025/Wn14/OP-WK/D.