Nowe „domy” dla bocianów
26.04.2023
Bez nich nie wyobrażamy sobie wiosny, są symbolem szczęścia, stałym elementem polskich wsi, a charakterystyczny klekot potrafimy rozpoznać od dziecka. Bociany białe z Warmii i Mazur zyskają komfortowe lokale mieszkalne!
Czterdzieści słupów wolno stojących z platformami gniazdowymi i dwadzieścia platform dachowych – tyle nowych siedlisk lęgowych zyska do 2025 r. warmińsko-mazurska populacja bociana białego. Projekt, który realizuje Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie, zakłada także zmniejszenie istniejących gniazd, których rozmiary zagrażają konstrukcjom budynków.
W ostatnich latach obserwowany jest trend spadkowy populacji bociana białego wynikający przede wszystkim ze zmiany profilu rolnictwa w Polsce. Osuszanie terenów podmokłych i zarastanie łąk na skutek braku ich użytkowania, powoduje zanikanie bocianich żerowisk.
Ponadto warmińsko-mazurska populacja bociana białego związana jest w znacznym stopniu z budynkami gospodarczymi. W związku z remontami tych budynków oraz zmianą pokryć dachowych, ogranicza się miejsca lęgowe tego gatunku. Zdarzają się także przypadki losowe takie jak: spadek gniazda w wyniku przeciążenia, czy też pękające mury budynków i uszkodzenia konstrukcji dachu spowodowane ciężarem bocianiego gniazda, co stwarza duże zagrożenie bezpieczeństwa. Dla zobrazowania tej sytuacji, warto przypomnieć, że według szacunków naukowców gniazda bocianów białych ważą średnio około 300 kg, bywają jednak takie, które ważą nawet 700 kg.
Aby z tych powodów nie doprowadzić do utraty stanowisk lęgowych, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie stworzy alternatywne miejsca gniazdowania – słupy z platformami, wypełnionymi materiałem gniazdowym. Dzięki temu ptaki będą mogły korzystać z bezpiecznych stanowisk lęgowych. Prace będą prowadzone na terenie całego województwa warmińsko-mazurskiego i będą miały charakter interwencyjny – w pierwszej kolejności działania będą realizowane w miejscach, w których istnieje pilna potrzeba przeniesienia dotychczasowego miejsca lęgowego lub utworzenie nowego.
W Polsce najwięcej bocianów białych zasiedla Warmię i Mazury. Tutaj, na powierzchni prawie 150 tys. hektarów, rozciąga się specjalny obszar ochrony ptaków Natura 2000 Ostoja Warmińska. Populacja bociana na terenie ostoi jest szacowana na 800-900 osobników. Jedną z najliczniej zasiedlonych miejscowości jest Żywkowo, często nazywane „stolicą bocianów”. W ubiegłym roku w Żywkowie było 36 bocianich par.
Drugą, licznie zasiedloną przez bociany miejscowością, jest Lwowiec w gm. Sępopol. We wsi znajduje się kościół gotycki z XIV w., którego dach szczególnie upodobały sobie bociany, corocznie wyprowadzając lęgi w kilku gniazdach.
W Polsce bociany podlegają ochronie ścisłej i należą do gatunków wymagających ochrony czynnej.
Projekt pn. „Poprawa warunków gniazdowania bociana białego w województwie warmińsko-mazurskim”, który potrwa do 2025, jest realizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Fot.: Elwira Bałdyga