W świecie nietoperzy – zajęcia edukacyjne
21.12.2023
Uczniowie klas I-VII szkół podstawowych z województwa warmińsko-mazurskiego mieli okazję uczestniczyć w lekcjach poświęconych nietoperzom. Biologię oraz zachowania tych ssaków omówił przedstawiciel Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Olsztynie.
W trakcie zajęć przedstawiono pozytywną rolę tych ssaków w środowisku przyrodniczym. Zaprezentowano gatunki występujące w województwie warmińsko-mazurskim oraz zasady postępowania w sytuacji, gdy nietoperz wleci do domu lub zostanie znaleziony w okresie zimowym. Na koniec lekcji dzieci musiały samodzielnie policzyć na zdjęciach nietoperze, podobnie jak robią chiropterolodzy. Młodzi uczniowie wykazali się bardzo dużą wiedzą na temat nietoperzy i aktywnie uczestniczyli w zajęciach.
Nietoperze to ssaki powszechnie występujące w naszym otoczeniu. Ich naturalnymi schronieniami są dziuple starych drzew, spękania ich pni, odstająca kora oraz szczeliny skalne. Chętnie wykorzystują również kryjówki w budynkach (na strychach, w piwnicach, za okiennicami). W Polsce występuje 27 gatunków nietoperzy (na Warmii i Mazurach stwierdzono 16 gatunków), w sąsiedztwie człowieka spotyka się zaś głównie 6 gatunków: mroczek późny, gacek brunatny, karlik malutki, karlik większy, karlik drobny, borowiec wielki.
Nietoperze to wyjątkowe zwierzęta. Przede wszystkim są to jedyne latające ssaki. Lot umożliwiają im kończymy przednie, przekształcone w skrzydła. Natomiast tylne kończyny pozwalają im zawieszać się na powierzchni i odpoczywać głową w dół. Zwierzęta te prowadzą nocny tryb życia, mogą w ciemności polować i orientować się wokół nich dzieje. Wykorzystują do tego echolokację, czyli wysyłają ultradźwięki, niesłyszalne dla człowieka, które odbite od przeszkód lub zdobyczy, wracają do ucha nietoperza i informują go o świecie zewnętrznym.
Wszystkie gatunki nietoperzy występujące w kraju są objęte ścisłą ochroną gatunkową, zatem w stosunku do nich obowiązują zakazy, w tym m.in. zakaz umyślnego zabijania, chwytania i niszczenia ich siedlisk. Złamanie tych zakazów jest wykroczeniem.
W 1996 r. Polska stała się Państwem - Stroną Porozumienia o Ochronie Nietoperzy w Europie (EUROBATS, Dziennik Ustaw Nr 96, Poz. 1112). Najważniejszymi zobowiązaniami wynikającymi z przystąpienia do tego porozumienia są: (1) wskazanie stanowisk, w tym schronień, ważnych dla utrzymania stanu zachowania i ochrony nietoperzy (2) ochrona tych miejsc przed zniszczeniem i zakłócaniem w nich spokoju, (3) identyfikacja i ochrona przed zniszczeniem żerowisk ważnych dla nietoperzy, oraz przeciwdziałanie zakłócaniu spokoju na tych obszarach, (4) popularyzacja programu ochrony nietoperzy i zwrócenie uwagi opinii publicznej na wagę problemu ochrony tych zwierząt oraz (5) promocja programów badawczych związanych z ochroną i kontrolą populacji tych ssaków, oraz konsultacja i koordynacja tych programów na szczeblu międzynarodowym.