Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Zimowska nietoperzy stanowią często dawne piwnice przydomowe (tzw. ziemianki), bunkry lub schrony z okresu wojen oraz inne opuszczone obiekty o warunkach sprzyjających hibernacji tych ssaków.

Realizacja projektu w 2025 r.

W 2025 r., dzięki zgodom właścicieli piwnic przydomowych (tzw. ziemianek), udało się dokonać niezbędnych prac remontowych oraz zaadaptować dwa obiekty dla potrzeb nietoperzy poprzez zamontowanie drzwi oraz schronień do zimowania (cegły, pustaki). Ma to na celu utrzymanie miejsc, które nietoperze wybierają na swoje zimowiska oraz poprawę warunków termicznych i wilgotnościowych w piwnicach. Dzięki temu nie będą one przemarzać i nie będzie dochodziło do nagłych zmian temperatur. Takie warunki będą sprzyjać zimowaniu nietoperzy w kluczowym dla nich okresie hibernacji, trwającym od listopada do końca marca.

Obecnie trwają jeszcze prace remontowe w piętnastu obiektach.

O ważnym okresie hibernacji

Zimą nietoperze, z uwagi na brak pożywienia (owadów), obniżają swoją temperaturę ciała do temperatury otoczenia oraz spowalniają procesy życiowe. Ważne jest, aby w tym czasie nie niepokoić ich, gdyż każde wybudzenie ze snu powoduje ogromny wydatek energetyczny dla ich organizmu. Zużywają one zapasy tłuszczu zgromadzone w okresie jesiennym i mogą nie mieć dość energii, aby obudzić się ze snu na wiosnę. Ograniczenie do minimum penetracji obiektów, w których hibernują nietoperze jest kluczowe dla bezpiecznego przetrwania przez te ssaki okresu zimy. W przypadku zaobserwowania nietoperzy w jakimś obiekcie należy jak najszybciej opuścić takie miejsce.

Ochrona nietoperzy

Wszystkie gatunki nietoperzy są w Polsce objęte ścisłą ochroną gatunkową. Prawo zabrania – bez zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska – ich płoszenia i niepokojenia, chwytania, przetrzymywania, zabijania oraz niszczenia ich siedlisk i kryjówek. Zabroniona jest także obserwacja, fotografowanie czy filmowanie tych ssaków, które może spowodować ich niepokojenie, co jest kluczowe zwłaszcza w okresie hibernacji. Złamanie tych zakazów skutkuje pociągnięciem do odpowiedzialności karnej.

---

Projekt pn. „Ochrona nietoperzy na terenie województwa warmińsko-mazurskiego” jest finansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zadanie będzie realizowane w latach 2025-2027. Kwota dofinansowania wynosi 500 000 zł. Zadanie obejmuje m.in. zabezpieczenie i poprawę warunków termicznych w wybranych obiektach, stanowiących zimowiska tych ssaków, montaż skrzynek rozrodczych oraz inwentaryzację nietoperzy na wybranych obszarach Natura 2000.