Gatunki roślin w ogródkach bezpiecznych dla natury - Kalendarz ogrodnika w grudniu
17.12.2025
W zimowym odcinku naszego mini cyklu po świecie ogrodnictwa prezentujemy kolejne bezpieczne gatunki, które będą cieszyć Wasze oczy oraz te, których należy za wszelką cenę unikać.
Co to jest IGO
Organizmy przeniesione celowo lub przypadkowo przez człowieka poza swój naturalny zasięg występowania, to gatunki obce.
Miliony lat ewolucji oraz bariery geograficzne, m.in. morza i masywy górskie, spowodowały, że organizmy żywe, występujące w poszczególnych regionach świata, różnią się od siebie. Dlatego dla każdego gatunku można wyznaczyć zasięg występowania nazywany naturalnym. Jego zmiana jest procesem powolnym i zależy od wielu czynników, m.in. zdolności do przystosowywania się do nowych warunków.
Roślina przeniesiona poza swój naturalny zasięg może z czasem przejść w fazę tzw. inwazji, ponieważ nie jest narażona na choroby czy szkodniki, które ograniczały jej rozwój w rodzimych stronach. Skutkiem takiej inwazji może być negatywny wpływ na lokalną przyrodę.
Dlatego pamiętaj, by nie sadzić roślin należących do inwazyjnych gatunków obcych i staraj się zastępować je w swoim ogrodzie gatunkami rodzimymi lub obcymi, które nie są inwazyjne.
Nie sadź IGO - bożodrzew gruczołowaty
Roślina ta pochodzi z Chin i Wietnamu, w Polsce jest to rzadkie drzewo ozdobne, spotykane głównie w miastach. Na liście inwazyjnych gatunków obcych UE od 2019 r., a na liście krajowej w latach 2012-2019. Przypomina z wyglądu jesion wyniosły (liście, pokrój).
Przedostaje się już do przyrody np. w dolinach rzecznych na Dolnym Śląsku. Rozmnaża się generatywnie i wegetatywnie, tworząc bardzo silne odrosty korzeniowe i pędowe. Rośnie szybko, w pierwszych latach nawet 2-3 m rocznie. Może niszczyć obiekty budowlane.
Posadź bezpieczny gatunek taki jak:
- jesion wyniosły
- lipa drobnolistna
- buk zwyczajny
Inne gatunki zalecane do hodowli:
- klon zwyczajny
- klon jawor
- klon polny
- dąb szypułkowy
- dąb bezszypułkowy
- brzoza brodawkowata
- platan
- tulipanowiec amerykański
- ambrowiec amerykański
- miłorząb dwuklapowy.
A czy wiesz, że...
Wprowadzanie, przetrzymywanie, hodowla czy obrót inwazyjnymi gatunkami obcymi zostały uregulowane w przepisach krajowych i unijnych.
W 2016 r. została opracowana lista inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii. Lista ta jest sukcesywnie rozszerzana o nowe gatunki.
W Polsce Rada Ministrów w 2022 r. określiła listę inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski.
Więcej informacji na temat inwazyjnych gatunków obcych oraz przepisów w tym zakresie można znaleźć na stronie: https://www.gov.pl/web/gdos/inwazyjne-gatunki-obce3.
Źródło: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska