Podpisano pierwsze umowy w ramach III edycji tzw. funduszy norweskich
Uroczystość podpisania umów o dofinansowanie dwóch projektów odbyła się 3 grudnia br. w siedzibie NFOŚiGW w Warszawie, przy udziale Wiceprezesa NFOŚiGW Artura Michalskiego, p.o. Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Marka Chibowskiego oraz Prorektora ds. Projektów badawczych i doktorantów (kierującego Szkołą Doktorską oraz Szkołą Nauk Przyrodniczych UAM w Poznaniu) prof. dr. hab. Przemysława Wojtaszka. Ze strony beneficjentów w uroczystości uczestniczyli także: Dyrektor Departamentu Monitoringu Środowiska GIOŚ Anna Katarzyna Wiech oraz Kierownik projektu w UAM Małgorzata Stępniewska i Koordynator naukowy w UAM Andrzej Mizgajski.
Dotacje z MF EOG, z Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, przekazane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w 85% pomogą sfinansować realizację przedsięwzięć, natomiast 15% kosztów obu projektów pokryje budżet państwa.
Dzięki wsparciu finansowemu Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) zrealizuje projekt pn. „Wzmocnienie oceny depozycji atmosferycznej w Polsce w oparciu o doświadczenia norweskie”. Dotacja z funduszy norweskich sięgnie tu ok. 7,3 mln zł, a dotacja ze środków państwowych ok. 1,3 mln zł (koszt całkowity przedsięwzięcia to nieco ponad 8,6 mln zł). Dotację w ramach MF EOG przyznano z obszaru programowego „Łagodzenie zmian klimatu i adaptacja do ich skutków”.
Jako główny cel projektu obrano zwiększenie wiedzy na temat szkodliwych substancji, które wraz z opadami atmosferycznymi przenikają do ziemi i mogą mieć wpływ na zmiany klimatu i niszczenie ekosystemów. Zostanie opracowana koncepcja modernizacji i optymalizacji pomiarów depozycji (przemieszczania i osadzania na powierzchni ziemi zanieczyszczeń atmosferycznych) w Polsce. Zostaną m.in. zakupione urządzenia do pomiarów depozycji, a wszystkie działania będą koncentrować się na uzyskaniu wysokiej jakości danych. Wizualizacja i udostępnianie danych o depozycji atmosferycznej będzie odbywało się za pośrednictwem strony internetowej „Jakość Powietrza GIOŚ”. Głównym prognozowanym rezultatem projektu GIOŚ, który będzie prowadzony w najbliższych dwóch latach, będzie uruchomienie systemu analizy i monitorowania zanieczyszczenia powietrza.
Z kolei wsparcie z MF EOG w wysokości ok. 6,5 mln zł oraz 1,1 mln zł dotacji z budżetu państwa pozwoli Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przeprowadzić autorski projekt pn. „Usługi świadczone przez główne typy ekosystemów w Polsce - Podejście Stosowane”. Dotacja została przyznana w ramach obszaru programowego „Środowisko naturalne i ekosystemy”. Całkowity koszt przedsięwzięcia sięgnie 7,6 mln zł.
Celem realizacji projektu będzie przeniesienie wiedzy naukowej na temat usług ekosystemowych, istniejącej w Europie, do procesu rozpoznania i oceny usług ekosystemowych w Polsce, a także zwiększenie potencjału naukowego oraz zdolności administracji i zainteresowanych grup społecznych do wdrażania tego typu know-how w zarządzaniu środowiskiem. Aby to osiągnąć, w projekcie przewidziano m.in. wyłonienie usług ekosystemowych i ich wskaźników dla głównych typów ekosystemów w Polsce oraz przeprowadzenie rozpoznania i oceny usług ekosystemowych w skali krajowej, regionalnej i lokalnej. Przygotowany zostanie podręcznik dotyczący rozpoznania takich usług na potrzeby zarządzania środowiskiem. Dodatkowo podjęte zostaną działania w zakresie rozpowszechniania uzyskanych wyników i wymiany wiedzy. Planowanym, głównym rezultatem dofinansowanego projektu ma być poprawa mapowania i oceny usług ekosystemowych. Zadanie potrwa do września 2023 r.
Warto przypomnieć, że bezzwrotna pomoc finansowa dla Polski w postaci dwóch instrumentów pod nazwą: Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweski Mechanizm Finansowy (potocznie znanych jako fundusze norweskie), pochodzi z trzech krajów EFTA (Europejskiego Stowarzyszenie Wolnego Handlu), będących zarazem członkami EOG, tj. Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. Oba mechanizmy zostały objęte jednolitymi zasadami i procedurami oraz podlegają jednemu systemowi zarządzania i wdrażania w Polsce. Obecnie funkcję koordynacyjną w tym względzie – jako Krajowy Punkt Kontaktowy – pełni Ministerstwo