Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku

Po raz pierwszy obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. W ustawie z 4 czerwca 2025 r. o ustanowieniu tego święta napisano, że „męczeńska śmierć z powodu przynależności do narodu polskiego zasługuje na pamięć w formie dnia wyróżnianego corocznie przez państwo polskie, w którym ofiarom będzie oddawany hołd”.  Wojewoda pomorska Beata Rutkiewicz złożyła kwiaty pod Pomnikiem Pamięci Ofiar Eksterminacji Ludności Polskiej na Wołyniu.

Apogeum straszliwej zbrodni przypada na lipiec 1943 r., a symboliczną datą jest właśnie 11 lipca 1943 r. 82 lata temu podczas tzw. krwawej niedzieli, doszło do największej fali niewyobrażalnie brutalnych mordów na Polakach – kobietach (również w ciąży), dzieciach, mężczyznach, starcach.

Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) - 11 i 12 lipca 1943 r., dokonała skoordynowanego ataku na polskich mieszkańców ok. 150 miejscowości w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowelskim i łuckim. Akcja była kulminacją trwającej od początku 1943 r. fali mordowania i wypędzania Polaków z ich domów.

Według szacunków polskich badaczy w latach 1939–1947 z rąk ukraińskich nacjonalistów zginęło ponad 120 tys. obywateli Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej: ok. 60 tys. na Wołyniu i co najmniej 60 tys. w Małopolsce Wschodniej (woj. lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie), na Polesiu i na Lubelszczyźnie.