Komitet Do Spraw
Pożytku Publicznego

8 października 2025 roku o godz.10.00 za pośrednictwem MS Teams odbyło się XIII posiedzenie Grupy ds. aktywizmu i wolontariatu. Spotkanie prowadził przewodniczący Grupy Michał Braun.

Agenda spotkania przewidywała następujące punkty:

1. „Mała ustawa wypadkowa” i ubezpieczenie wolontariuszy – dyskusja.

2. Omówienie zapisów Strategii Polski do 2035 roku i zaplanowanie prac konsultacyjnych.

 

Dyskusja rozpoczęła się od omówienia problemów związanych z obowiązkiem ubezpieczenia wolontariuszy. Michał Braun przypomniał, że temat był już wielokrotnie poruszany w korespondencji i wcześniejszych spotkaniach Grupy. Wskazał trzy główne scenariusze:

1. Rezygnacja z obowiązku ubezpieczenia wolontariuszy przez organizacje, przy jednoczesnym oświadczeniu wolontariusza o posiadanym ubezpieczeniu.

2. Obowiązek ubezpieczenia przez organizację, jeśli wolontariusz nie posiada własnego ubezpieczenia.

3. Objęcie wolontariuszy „małą ustawą wypadkową” od pierwszego dnia wolontariatu, co wymagałoby zmiany interpretacji przepisów oraz formy dokumentowania porozumienia.

 

Problemy interpretacyjne i legislacyjne:

- Uczestnicy zwrócili uwagę na powszechną błędną interpretację przepisów, zgodnie z którą „mała ustawa wypadkowa” obowiązuje dopiero po 30 dniach świadczenia wolontariatu.

- Dyrektor Wojciech Kuraszyk wyjaśnił, że mała ustawa wypadkowa nie zawiera takiego ograniczenia – kluczowe jest udokumentowanie porozumienia między organizacją a wolontariuszem.

- ZUS wymaga twardych dowodów zawarcia porozumienia – preferowana jest forma pisemna lub elektroniczna z kwalifikowanym podpisem. Forma ustna nie jest wystarczająca w postępowaniu dowodowym.

- Wskazano na konieczność zmiany ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, aby umożliwić zawieranie porozumień w formie dokumentowej (np. e-mail, formularz online, system SOW).

 

Zakres ochrony „małej ustawy wypadkowej”:

- Ustawa obejmuje jedynie najcięższe przypadki: trwały uszczerbek na zdrowiu, niezdolność do pracy, śmierć.

- Nie obejmuje lżejszych urazów, takich jak złamania, zwichnięcia czy inne drobne wypadki – w takich przypadkach konieczne jest ubezpieczenie NNW.

- Brak NNW oznacza, że większość wypadków nie będzie objęta żadną ochroną, co może prowadzić do poważnych konsekwencji dla wolontariuszy.

 

Propozycje rozwiązań:

- Utrzymanie „małej ustawy wypadkowej” jako systemowego zabezpieczenia, z postulatem rozszerzenia jej działania od pierwszego dnia wolontariatu.

- Zachowanie obowiązku ubezpieczenia NNW, jako uzupełnienia dla przypadków nieobjętych ustawą.

- Edukacja organizatorów wolontariatu w zakresie obowiązków i interpretacji przepisów.

- Konsultacje z ZUS w sprawie akceptowanych form dokumentowania porozumień.

- Rozważenie utworzenia funduszu wsparcia dla organizacji, które nie mają środków na pokrycie kosztów ubezpieczenia (np. w ramach środków z Korpusu Solidarności).

- Wykorzystanie systemu SOW jako narzędzia do zawierania porozumień z wolontariuszami – z zastrzeżeniem konieczności zapewnienia dostępności dla organizacji lokalnych i wiejskich.

 

Ustalono, że kolejne spotkanie Grupy odbędzie się 14 października 2025 r. o godz. 11:00. Tematy: kontynuacja dyskusji nt. ubezpieczeń wolontariuszy oraz omówienie zapisów strategii rozwoju wolontariatu do 2035 r.

Uczestnicy zostali poproszeni o zapoznanie się z aktualnym brzmieniem strategii i przygotowanie propozycji doprecyzowania zapisów dotyczących wolontariatu.