Komitet Do Spraw
Pożytku Publicznego

11 września 2025 r. odbyło się VII posiedzenie plenarne Rady Działalności Pożytku Publicznego VIII kadencji, z udziałem m.in. Sekretarz Stanu w KPRM, Wiceprzewodniczącej Komitetu ds. Pożytku Publicznego Adriany Porowskiej oraz Podsekretarza Stanu w KPRM Marka Krawczyka.

Zgodnie z porządkiem obrad, posiedzenie otworzyli Współprzewodniczący RDPP. Główna część spotkania została poświęcona omówieniu kierunków przyszłych zmian w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – w szczególności tych, które będą mogły zostać podjęte po zakończeniu obecnie procedowanej nowelizacji.

 

Kontekst legislacyjny

Minister Adriana Porowska wskazała, że obecnie procedowana nowelizacja ustawy jest pierwszym, ale bardzo istotnym krokiem na drodze do szerszych zmian, których przygotowanie i wdrażanie będzie kontynuowane w kolejnych etapach. Podkreśliła, że wszelkie planowane rozwiązania są opracowywane w oparciu o propozycje i postulaty zgłaszane przez środowisko organizacji społecznych, a głos sektora jest dla administracji kluczową inspiracją i fundamentem przy przygotowywaniu nowych regulacji.

Zaznaczyła, że proces legislacyjny wymaga wyważenia wielu perspektyw i uzgodnień między różnymi instytucjami państwowymi, a administracja prowadzi w tym zakresie konstruktywny dialog międzyresortowy, poszukując rozwiązań możliwych do wdrożenia w obecnych realiach gospodarczych i budżetowych. Wyraziła przekonanie, że dzięki dalszej współpracy uda się stopniowo wprowadzać rozwiązania coraz bardziej przyjazne dla sektora obywatelskiego, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności finansów publicznych.

W tym kontekście przypomniano, że konsultacje publiczne dotyczące obecnej nowelizacji ustawy trwają do 26 września br. i każdy zainteresowany może zgłaszać swoje uwagi.

 

Główne wątki merytoryczne

W trakcie posiedzenia zaprezentowano i omówiono propozycje dalszych zmian, dotyczące m.in.:

• architektury systemu współpracy z NGO – w tym koncepcji dwutorowości legislacyjnej (szybkie „łatwe naprawy” UDPPiW równolegle z pracami nad ustawą systemową „Prawo organizacji pozarządowych”) oraz doprecyzowania definicji NGO wraz z testem niezależności od administracji i biznesu,
• zlecania zadań publicznych – pakietu uproszczeń i nowych trybów (m.in. tryb negocjacyjny, partnerstwo publiczno-społeczne, wyodrębnienie regrantingu), waloryzacji, możliwości finansowania rozwoju instytucjonalnego, a także urealnienia rozliczeń (koszty jednostkowe/ryczałtowe),
• działalności odpłatnej pożytku publicznego – uproszczeń ułatwiających stabilność finansową (np. rozliczanie sponsoringu w działalności odpłatnej),
• inicjatywy lokalnej – poszerzenia jej na wszystkie sfery działalności pożytku publicznego i doprecyzowania ram w ustawach ustrojowych,
• organizacji pożytku publicznego (OPP) – usprawnienia nadzoru i ograniczenia nadużyć mechanizmu 1,5% PIT oraz uproszczeń w obowiązkach sprawozdawczych,
• wolontariatu – wprowadzenia ustawowej definicji, uproszczenia porozumień i ubezpieczeń przy prowadzeniu działalności przez NGO,
• norm generalnych i uproszczeń – m.in. „co nie jest zakazane – jest dozwolone”, przyjazna interpretacja, proporcjonalność wymogów, zasada once-only, minimalne standardy kosztów pośrednich, elementy ochrony przed SLAPP i standaryzacja kontroli,
• ciał dialogu obywatelskiego – wzmocnienia niezależności i legitymacji RDPP oraz rozważenia rozwiązań wzmacniających dialog (w tym propozycji Rady Dialogu Obywatelskiego z kompetencjami opiniodawczymi). Omówiono też przyszłość Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem oraz rolę pełnomocników wojewodów ds. społeczeństwa obywatelskiego.

 

Debaty publiczne

W odpowiedzi na przedstawione przez stronę rządową propozycje zmian, strona społeczna zaproponowała zorganizowanie debat publicznych, które pozwolą na pogłębienie dyskusji i zebranie szerokiego spektrum opinii środowiska pozarządowego.

Debaty te mają dotyczyć w szczególności: mechanizmu 1,5% PIT, definicji NGO, przyszłości RDPP i Rady Dialogu Obywatelskiego oraz inicjatywy lokalnej.

Rada zadeklarowała gotowość do ich organizacji i zapewnienia warunków do aktywnego udziału wszystkich zainteresowanych stron.